نفتکش ها در انتظار بازگشت ایران

میز نفت | با لغو احتمالی تحریم های ایران در هفته های آینده، بازار جهانی نفتکش ها با پیامدهای چشمگیری روبرو خواهد شد. تعداد زیادی از کشتی هایی که در سال های اخیر در حال تجارت غیرقانونی محموله های نفت ایران بوده‌اند، باید برای اوراق شدن روانه گورستان کشتی های خارج از رده شوند. بدین ترتیب شاهد رونق گرفتن بازار نفتکش‌ها و کاهش بحران مازاد عرضه و رکود کنونی حاکم بر بازار خواهیم بود.

موسسه شیپ بروکر گیبسون در آخرین گزارش هفتگی خود نوشته است: پرزیدنت بایدن این نکته را در کارزار انتخاباتی خود روشن کرده است که تلاش می‌کند تا با ایران به تفاهم مجدد از طریق بازگشت به توافق هسته‌ای برجام دست یابد.

نمایندگان ایران و ایالات متحده، نخستین گام های علنی برای مذاکره را در هفته گذشته برداشتند. البته شاهد مذاکره رودرروی دو کشور نبودیم، بلکه آنها در کنار اعضای باقی مانده برجام به گفتگو پرداختند. 

کشورهای شرکت کننده در این نشست که در وین برگزار شد، اعلام کردند که گفتگوهای آنها سازنده بوده و دور دوم مذاکرات در روز نهم آوریل انجام شد. بر اساس گزارش شیپ بروکر، هیچکدام از کشورهای حاضر در این مذاکرات انتظار ندارد که به توافق سریعی با تهران دست یابند. به نظر می‌رسد آنها به چند ماه زمان برای دستیابی به یک قرارداد جدید نیاز دارند. 

 ایران خواستار برداشته شدن همه تحریم هایش توسط ایالات متحده پیش از بازگشت به تعهدات برجامی خود است. اما آمریکایی‌ها معتقدند تهران باید بار دیگر به تعهداتش در چارچوب برجام و یا همزمان با لغو تحریم ها بازگردد. 

یکی از مسائلی که به پیچیده تر شدن موضوع منجر شده، انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن و به قدرت رسیدن یک رئیس جمهور جدید و احتمالاً تندرو خواهد بود.
اگرچه به نظر می رسد راه رسیدن به توافق دشوار باشد، اما هر دو طرف خواهان دست یابی به یک توافق مشترک هستند.

نکته مهم اینست که توافق احتمالی قدرت های جهانی با ایران چه تاثیری بر بازار نفتکش‌ها خواهد داشت؟ با لغو تحریم ها، ایران نیاز به نفتکش های بیشتری برای صادرات نفت خود خواهد داشت. البته ایران تعداد زیادی نفتکش دارد که اکثر آنها دارای محموله نفتی هستند. اما تا رسیدن به تعادل در این بخش به ماه ها زمان نیاز خواهد بود. 

موضوع دیگر مورد توجه تانکرهایی هستند که متعلق به ایران نیستند، اما در سال های اخیر در جابجایی نفت ایران مشارکت داشته اند. موسسه گیبسون اعلام کرده که ۸ درصد از تانکرهای بسیار بزرگ (VLCC) و ۵ درصد ناوگان سوئزمکس دنیا در جابجایی غیر قانونی نفت ایران در سالهای اخیر فعالیت داشته اند. البته این اعداد با در نظر گرفتن نفتکش های متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران محاسبه شده اند.

به هر ترتیب با برداشته شدن تحریم های ایران، این نفتکش ها نمی‌توانند همچون گذشته با کرایه هایی بالاتر از نرخ‌های بازار به جابجایی محموله های نفت این کشور بپردازند. همچنین به دلیل اینکه اکثر نفتکش ها قدیمی و یا خارج از رده هستند، تعداد زیادی از آنها روانه یاردهای اوراق نمودن کشتی ها خواهند شد. این اتفاق، خبری خوب برای سایر نفتکش های دنیا خواهد بود.

تخمین زده می‌شود که ایران برای صادرات دو میلیون بشکه نفت در روز مشابه با میزان صادرات اوایل سال ۲۰۱۸ میلادی، به ۲۵ تانکر بسیار بزرگ و ۲۰ نفتکش سوئز مکس نیاز خواهد داشت. 

اگرچه شرکت ملی نفتکش ایران از نظر تئوری دارای ناوگان بزرگی از نفتکش‌های بسیار بزرگ است، اما در عمل و به دلایل فنی این نفتکش ها نمی توانند در دوره پساتحریم همه نیازهای ایران را تامین کنند. 

در بخش دیگری از گزارش شیپ بروکر می خوانیم: در دوره پیشین لغو تحریم ها، تخلیه شدن محوله های نفتکش های شرکت ملی نفتکش ایران که عمدتاً با میعانات گازی پر شده بود، به ماه ها زمان نیاز داشت. در عین حال، به دلیل اینکه دهها سفارش جدید دریافت شده بود، مدیران صنعت نفت این کشور وادار شدند تا قرارداد های زیادی با مالکان نفتکش ها برای تحویل سفارش های جدید امضا کنند. 

نکته مهم دیگر این است که میانگین عمر نفتکش‌های شرکت ملی نفتکش ایران ۱۵ سال است و تعداد زیادی از آنها به دلیل قدیمی بودن فاقد مجوز تردد در تعدادی از پایانه های کشورهای خریدار دنیا هستند.

در مجموع، پس از بازگشت ایران به بازار جهانی تجارت نفت، شاهد افزایش تقاضا در بازار نفتکش ها خواهیم بود و بسیاری از تانکرهای قدیمی فعال در بازار سیاه و غیرقانونی تجارت نفت، بازنشسته خواهند شد. 

گیبسون در بخش نتیجه گیری این گزارش نوشته است: به هر حال، هر گونه افزایش در صادرات نفت ایران می ‌تواند توانایی سایه اعضای اوپک پلاس برای افزایش عرضه را محدود کند. بازگشت احتمالی ایران به بازار نفت نمی‌تواند بر راهبردهای اوپک پلاس در ماه‌های می تا جولای تاثیر بگذارد، اما با لغو تحریم ها در نیمه دوم سال جاری میلادی، شاهد‌ تغییرات قابل توجهی در بازار جهانی نفت خواهیم بود.

ایران از توانایی بازگشت سریع به بازار جهانی نفت با صادرات دو میلیون بشکه در روز برخوردار است، اما این میزان صادرات از سهمیه تولید سایر اعضای اوپک پلاس کاسته خواهد شد. در مجموع، بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت، خبری خوب برای مالکان نفتکشها خواهد بود. هرچند اعضای اوپک پلاس ترجیح می دهند که این بشکه های اضافی از عرضه سایر کشورهای دنیا کسر شود!

نویسنده: نیکوس روزن اوغلو
منبع: Hellenic Shipping News
مترجم: محسن داوری

 

دوشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۰ ساعت ۰۴:۵۹