به گزارش میز نفت، سالهاست که موضوع تجمیع وزارت نفت و نیرو در قالب وزارت انرژی شنیده میشود ولی به دلیل پیچیدگیهای این ادغام، هیچگاه جدی نشده است. آخرین مرتبهای که این ایده در مراحل پایانی قرار داشت، به سال 90 بر میگردد که مسعود میرکاظمی از وزارت نفت کنار گذاشته شد تا دو وزارتخانه در هم ادغام شوند.
با ورود نهادهای دیگر به این مساله و امکان بروز مشکلات فراوان در روند این ادغام، این دو نهاد به هم نرسیدند هرچند که انتقادهای بسیاری درباره این ایده مطرح شد. گرچه تجمیع موضوع انرژی در یک وزارتخانه، روی کاغذ میتواند موجب افزایش کارآیی و هماهنگی تولید و مصرف شود ولی با توجه به ساختارهای سازمانی این دو وزارتخانه، چنین ادغامی میتواند نتیجه عکس دهد.
جالب اینجاست که وزیر فعلی نفت، که روزگاری وزیر نیرو هم بوده، از جمله افرادی است که در برابر ادغام این دو وزارتخانه مقاومت میکرده ولی امروز در یک چرخش بزرگ، بر این باور است که باید در این حوزه، تصمیم نهایی را گرفت و وزارت انرژی را تاسیس کرد. او گفته است: نفت و نیرو باید یکپارچه باشند؛ من مدتها با آن مخالف بودم، اما ضروری است آنها یکپارچه باشند. در دولت سیزدهم بهتر است وزارت انرژی داشته باشیم. تشکیل وزارت انرژی انجامشدنی است و مجلس شورای اسلامی میتواند در این زمینه اقدام کند.
چرا این ایده مطرح شد؟
اینکه وزیر نفت درماههای پایانی فعالیت خود، از لزوم ادغام میگوید، شاید ریشه در اتفاقاتی دارد که طی یک ماه گذشته برای کشور بحران آفریده است. ناتوانی وزارت نفت در تامین سوخت نیروگاهها که منجر به خاموشیها شده، اعتراضات زیادی را در برداشته است و به همین دلیل، بسیاری بر این باورند چنین ایدهای، تنها آدرس غلط دادن است.
وزارت نفت معتقد است مشکلی در تامین سوخت نیروگاهها وجود ندارد و گاز به همه آنها رسیده است ولی وزارت نیرو با تکذیب این ادعا، قطه برق در تهران را به دلیل کمبود خوراک گازی نیروگاهها عنوان میکند. پینگ پنگی که میان دو نهاد بارها دیده شد، نشان داد وزارت نفت در تامین نیازهای واحدهای تولید برق، ناتوان بوده است.
شاید بهترین گواه برای این موضوع، اظهارات چندی پیش وزیر نیرو باشد؛ رضا اردکانیان در واکنش به این ایده، با صراحت تمام روبروی آن ایستاد و گفت طرح چنین موضوعاتی، آدرس غلط دادن است. او که در برنامه گفت و گوی ویژه خبری حضور پیدا کرده بود با ارائه توضیحات بیشتر گفت: در فصل سرما وقتی به مشکل کمبود سوخت برخورد میکنیم، رفتن به سراغ چنین راه حلهایی بیشتر آدرس غلط دادن است، الان فرصتی فراهم شده تا توجه ما به موضوع مهم اصلاح مصرف انرژی در کشور جلب شود؛ بنابراین ما به عنوان مسئولان، مردم به عنوان مصرفکنندگان و رسانه در حوزه آگاهی بخشی، باید توجه ویژهای به اصلاح مصرف انرژی داشته باشیم.
اما هوشنگ فلاحتیان معاون سابق وزیر نیرو در امور برق و انرژی که حالا معاون برنامه ریزی وزارت نفت است، در دفاع از نگنه اظهار کرد: مباحث مطرح شده در تشکیل وزارت انرژی بیشتر مربوط به این است که بخش برق و گاز باید به هم نزدیک شوند. در زمستان که می خواهیم برق مورد نیاز مردم را تامین کنیم، اصلیترین نهادهای که ایفای نقش میکند، سوخت نیروگاه هاست.
با این وچود، اردکانیان نظر دیگری دارد:« طرح کردن چنین راحت الحلقومهایی، آدرس غلط دادن است! درباره ادغام و تفکیک وزارت صمت نیز این مسائل را داشتیم. اکنون برای تشکیل وزارت انرژی، یکی دو سالی است که دولت و مجلس صحبتهایی دارند. وزارت انرژی در کشور یک بار تاسیس شد، اما جواب نگرفتیم، سال ۵۳ یک وزارت آب و برق، یک شرکت ملی نفت و یک سازمان انرژی اتمی داشتیم که برخی راهکار مدیریت بهتر آنها را ادغام کردن میدانستند و این کار انجام شد، ولی وقتی دیدند نتیجهای نداشت، دوباره آن را تفکیک کردند.»
اردکانیان به صراحت گفته است اگر هر دستگاهی به وظایف خود عمل کند، مشکلات امروزی که گریبان بخش انرژی را گرفته، زودتز ار چیزی که میتوان فکرش را کرد برطرف میشد؛ کنایهای به وزارت نفت که در تامین سوخت نیروگاهها ناتوان است.
نسخه برای دولت بعد!
تاسیس وزارت انرژی از برنامه سوم توسعه در دستور کار قرار گرفته است که هیچ گاه اجرایی نشد؛ یعنی در روزهایی که زنگنه در دولت اصلاحات وزیر نفت بود و طبق اعتراف خودش، محلی به آن نداد. او که از سال 92 باز هم وزیر نفت است، هیچگاه روی خودش به این ایده نشان نداده است و حالا که به پایان راه نزدیک شده، چنین نسخهای برای دولت بعد میپیچد.
البته این رفتار، مختص به این عضو دولت نیست؛ در سال پایانی دولت تدبیر و امید چنین چالههایی برای دولت آینده کنده میشود؛ مانند ایجاد بدهی برای دولت آینده از طریق پیش فروش نفت و آینده فروشی. گویا قرار است سرزمین سوخته و بزرگی تحویل آیندهای شود که در نوع خود نگران کننده است.
نکته جالب دیگر در این باره، حمایت فریدون عباسی، رئیس کمیسیون انرژی از زنگنه است؛ نماینده مجلسی که از همان روزهای آغاز کار مجلس یازدهم مدافع وزیر نفت بوده و این بار هم با حمایت از زنگنه، لزوم تاسیس وزارت انرژی را یادآوری میکند. با این وجود بسیار بعید است وزارت انرژی حتی در میان مدت هم تاسیس شود حتی اگر برای مخفی کردن سوءمدیریتها، چنین ایدهای مطرح شود!
چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۴۵