میزنفت | دانیل یارگین کتاب جدید خود با عنوان نقشه جدید؛ انرژی، آبوهوا و برخورد ملتها در ماه سپتامبر امسال روانه بازار کرده است. یارگین در گفتگو با وبگاه نیکی آسیا از کشور چین بهعنوان برنده دوره گذار جهانی انرژی یاد میکند.
همهگیری کرونا به گذار جهانی انرژی سرعت چشمگیری داده است. بسیاری از افراد در خانه مشغول انجام کارهای اداری خود هستند و شرکتها و دولتها در حال کاهش انتشار گاز کربن اقتصادهای خود هستند. اما در شرایط کنونی، کدامیک از کشورها از بهترین جایگاه در این گذار بزرگ به عصر جدید برخوردار است؟
دانیل یارگین، کارشناس برجسته انرژی، پاسخ روشنی به این پرسش دارد. چینیها برنده این کارزار بزرگ هستند. یارگین که معاون مدیرعامل موسسه آی اچ اس مارکیت است، در سال ۱۹۹۲ میلادی جایزه پولیتزر را به پاس انتشار کتاب «غنیمت، جستجو برای یافتن نفت، پول و قدرت» دریافت کرد.
یارگین که در کتاب جدید خود از چندپارگی جهانیسازی خبر میدهد، در گفتگو با نیکی آسیا میگوید: موانع تجاری کاهشیافتهاند، اما هماکنون ژئوپلیتیک با تجارت جهانی پیوند خورده است. ما در آغاز این مسیر هستیم و در آینده شاهد نقشآفرینی بیشتر ژئوپلیتیک در تجارت جهانی خواهیم بود.
یارگین در مورد تأثیر همهگیری ویروس کرونا بر تقاضای انرژی میگوید: همهگیری به توسعه دیجیتالی شدن سرعت بخشیده است. در هفت ماه گذشته ما برابر با هفت سال گذشته پیش از آن، شاهد پیشرفت این فناوری بودهایم؛ اما پرسش کلیدی این است که کارمندان در کجا کار خواهند کرد.
دیجیتالی شدن که با کرونا سرعت گرفته است، مصرف انرژی در بسیاری از کشورها را تغییر داده است. دولت چین ۷۰ درصد نفت مصرفی خود را وارد میکند و کاهش ترددها و افول تقاضای نفت به دلیل کاهش واردات، برای رهبران پکن سودآور خواهد بود.
در این شرایط، چینیها برندهاند و در مقابل روسیه و دولتهای خاورمیانه، بازندگان بزرگ این وضعیت خواهند بود. این کشور هماکنون یک زنجیره تأمین گسترده از سلولهای خورشیدی و باتریهای لیتیوم یونی دارد که چینیها را به کشور پیشرو در حوزه انرژیهای تجدید پذیر تبدیل کرده است. کشورهای اروپایی به سازمان تجارت جهانی شکایت کردهاند که دولت چین از مقررات بینالمللی تجارت تبعیت نمیکند.
قدرتمند شدن رهبران پکن و تبدیلشدن آنها به شریک تجاری اکثر کشورهای دنیا، زنگ خطر برای بلوک غرب و متحدان آنها به شمار میرود.
یارگین میگوید: یکی از رهبران آمریکای لاتین چندی پیش در دیداری خصوصی به من گفت که نمیخواهد کشورش در میانه رقابت دو قدرت غرب و چین در دام بیافتد.
چین بزرگترین خریدار نفت اکثر دولتهای صادرکننده طلای سیاه محسوب میشود و صدها میلیارد دلار پروژه نیز در این کشورها سرمایهگذاری کرده است. هرگونه تغییر در شرایط کنونی، آسیبهای اقتصادی هنگفت برای تولیدکنندگان نفت بر جای خواهد گذاشت.
یارگین در بخشی دیگری از این گفتگو میگوید: تغییر ساختار اقتصادی کشورهای نفتخیز بسیار دشوار است. یکی از مشاوران سیاستگذاری دولت عربستان سعودی در گفتگو با وی اعلام کرده که حتی اگر نیمی از راهبرد متنوع سازی اقتصاد ریاض به رهبری شاهزاده محمد بن سلمان عملی شود، یک موفقیت بزرگ برای آنان خواهد بود.
آینده بازار انرژی دنیا
هماکنون ۱.۴ میلیارد خودرو در جادههای دنیا وجود دارد و در سال ۲۰۵۰ میلادی، تعداد این خودروها از مرز ۲ میلیارد دستگاه فراتر خواهد رفت.
در سال ۲۰۵۰ میلادی، ۶۰ تا ۸۰ درصد خودرو عرضهشده در بازار برقی و یا هیدروژنی خواهند بود. درمجموع یکسوم خودروها در سال ۲۰۵۰ میلادی از برق و یا هیدروژن استفاده خواهند کرد؛ اما دوسوم بقیه از سوختهای فسیلی برای پیمایش بهره میگیرند.
از سوی دیگر، محصولات پتروشیمی نظیر پلاستیکها نیز همچنان سهم بازار قابلتوجهی خواهند داشت. یارگین میگوید: با همهگیری ویروس کرونا، اهمیت پلاستیکها پررنگتر شده است. وی پیشبینی میکند که در قرن بیست و یکم، نفت و گاز طبیعی همچنان در سبد انرژی دنیا باقی خواهد ماند، اما فناوریهای جذب و ذخیرهسازی کربن بهسرعت توسعه مییابد.
اما یارگین به نکتهای کلیدی نیز اشاره میکند. دنیای ما در شرایطی غیرقابلپیشبینی به سر میبرد و پیشبینی آینده دشوارتر از همیشه شده است. تعدادی از اعضای ستاد انتخاباتی ایالاتمتحده از ممنوعیت عملیات شکست هیدرولیک و توقف اکتشاف و تولید از سازندهای شیل برای حفاظت از محیطزیست سخن گفتهاند. این وضعیت نگرانی زیادی در میان شرکتهای نفتی پدید آورده است.
یارگین میگوید: جو بایدن بهعنوان نامزد دموکراتها از سابقه طولانی فعالیت در کاخ سفید برخوردار است. او اقتصاد ایالاتمتحده را بهخوبی میشناسد و هیچکس نمیتواند قدرت و نفوذ انقلاب شیل برای آمریکاییها را نادیده بگیرد.
نویسنده: هیدمیتسو میلی
منبع: Nikkei
مترجم:محسن داوری
دوشنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۰۳