میز نفت | در چهار سال گذشته، ژئوپلتیك جهانی در حال گذار بود و این شرایط بر شاخصهای اقتصادی دنیا و عملكرد كشورها تأثیرگذار بوده است. این اتفاقات بر عرضه، تقاضا و قیمت نفت دنیا تأثیری منفی بر جای گذاشته است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده در بسیاری از این اتفاقات نقشی كلیدی و تأثیرگذار داشته و سیاست و اقتصاد جهانی در دوره چهار ساله ریاست جمهوری وی با تحولاتی روبهرو شده است.
مهمترین اقدام ترامپ را باید آغاز جنگ تجاری علیه دولت چین دانست. تا پیش از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، چینیها گامهای بزرگی در جهت تبدیل شدن به قدرت نخست اقتصاد جهانی برداشته بودند. آنها با ارائه طرح چهار تریلیون دلاری راه ابریشم جدید (یك كمربند، یك راه) امیدوار بودند تا با اتصال مناطق كلیدی دنیا، جهان را به زیر سلطه خویش درآورند. پرداخت وامهای كلان به دولتهای مسیر و بدهكار كردن آنها، مهمترین ابزار پكن برای تحقق این دورنما بوده است.
جنگ تجاری باعث شد تا صنعت شیل ایالات متحده كه با مازاد تولید روبهرو بود، با آسیبهای زیادی مواجه شود، همچنین بازار جهانی نفت بیش از گذشته تضعیف گردید. جنگ تجاری ترامپ به تغییر در موازنه قدرت آنها و چین منجر شد و رهبران این دو كشور تلاش كردند تا رویاهای اقتصادی، سیاسی و نظامی خود را برای ادامه این رقابت بازنگری كنند.
بازنگری در روابط
در سایه این اتفاقات، سایر كشورها در مورد آینده روابط و راهبردهای خود در تجارت با چین به بررسی و بازنگری پرداختند.
دولتهای خاورمیانه، مدیترانه، اروپای شرقی و آفریقا كه میزبان راه ابریشم جدید چین هستند، باید تصمیمهای بزرگ و سرنوشتسازی بگیرند. هرچند در خاورمیانه، افغانستان، پاكستان و آسیای میانه، اجرای پروژههای زیرساختی و حملونقل راهابریشم جدید چین با تأخیرهای زیادی روبهرو شده است.
بسیاری از دولتها در مورد سودآوری بلندمدت پروژههای تأمین مالی شده از سوی شركتهای چینی تردید دارند. كاخ سفید نیز تلاش میكند تا دولتهای دنیا را از همكاریهای راهبردی با پكن بازدارد.
خروج از یك توافق
ترامپ با خروج كشورش از معاهده آب و هوای پاریس نیز جهانیان را بهتزده كرد. بدین ترتیب، غولهای نفتی امریكایی تعهدی در برابر كاهش آلودگیها و گذار به انرژیهای پاك نخواهند داشت.
ترامپ با نادیدهانگاری واقعیتها و حقایق مربوط به فاجعه تغییر آب و هوا و گرمایش جهانی، شركتهای نفتی امریكایی را ترغیب به تولید بیشتر نفت میكند. در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، كشورش به بزرگترین تولیدكننده نفت خام دنیا تبدیل شده است، اما این رشد تولید به ایجاد مازاد نفت در بازار و به دنبال آن سقوط دامنه دار قیمت نفت منجر شده است.
در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده در ماه نوامبر، صنعت نفت این كشور در حالت توقف قرار گرفته و همه در انتظار نتایج انتخابات ریاست جمهوری و برنده این دوئل نفسگیر هستند.
اگر بایدن پیروز شود، شاهد تحولی بزرگ در راهبردهای حاكم بر صنعت نفت امریكا و گذار به سوی انرژیهای تجدیدپذیر همراه با رقبای اروپایی (شامل بیپی، شل، توتال، آنی و...)خواهیم بود. این شركتها گذار از عصر نفت به انرژی را آغاز كردهاند.
بازار نفت در انتظار انتخابات چهارم نوامبر
تحریمهای اقتصادی ترامپ علیه ایران و به دنبال آن ناآرامی در خلیجفارس بر عرضه جهانی نفت و قیمت آن تأثیر قابل توجهی داشته است، اما تولیدكنندگان نفت شیل به سرعت كمبود عرضه را جبران كردند. هرچند پس از جنگ تعرفههای تجاری با چین و كاهش تقاضای اژدهای زرد، صنعت نفت شیل با چالشی بزرگ روبهرو شد، اما روشن است كه نتیجه ناخواسته جنگ تجاری ایالات متحده با چین و تحریم اقتصادی ایران توسط واشنگتن، نزدیكشدن سیاسی، اقتصادی و نظامی سه دولت روسیه، چین و ایران بوده است.
به نظر میرسد دولتهای بلوك شرق یك بلوك قدرتمند جدید پدید آوردهاند كه ممكن است در آینده با ایالات متحده درگیر شود. بلوك غرب به دلیل روابط ضعیف ترامپ و اتحادیه اروپا در ضعیفترین شرایط خود قرار دارد و بروز چنین شرایطی از مدتها پیش قابل پیشبینی بود.
جنگ انرژی دو بلوك شرق و غرب
رهبران كرملین در سالهای اخیر ظرفیت صادرات نفت و گاز خود به چین را افزایش چشمگیری دادهاند. رهبران روسیه و چین برای صدور نفت ایران به بازارهای جهانی در شرایط تحریمهای كاخ سفید نیز اقدامات قابل توجهی انجام دادهاند. این سه كشور در برابر طرح تأمین امنیت عرضه نفت خلیجفارس اجرا شده توسط ایالات متحده با یكدیگر همكاری نزدیكی دارند.
اروپاییهای وابسته به واردات نفت و گاز در میانه رقابت ایالات متحده و چین برای صدور گاز طبیعی روسیه و ال ان جی امریكا قرار گرفتهاند.
كاخ سفید با تحریم خط لوله نورد استریم۲ كه از دریای بالتیك عبور كرده و به ساحل آلمان میرسد، به دنبال حفظ بازار صدور الپیجی خود به اروپاییهاست، اما روسها اعلام كردهاند با وجود تحریمهای دولت ترامپ، عملیات ساخت این پروژه ۱۱ میلیارد دلاری را تكمیل خواهند كرد.
انتخابات ماه آینده ایالات متحده، نتایج مختلفی به دنبال خواهد آورد. بایدن و ترامپ دیدگاههای متفاوتی در بسیاری از مسائل جهانی و حوزه انرژی دارند. به همین دلیل، همه دنیا به ویژه چین و روسیه به نتایج این انتخابات مینگرند. بازار نفت نیز به نتایج انتخابات چهارم نوامبر حساسیت زیادی دارد. شاخص قیمتها در بازار انرژی بیش از هر زمان دیگر به بازی مهرههای پوكر وابسته شده است.
منبع: Business Daily
مترجم: محسن داوری
چهارشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۹ ساعت ۱۰:۵۵