مونا مشهدی رجبی| میخاییل فریدمن سرمایهدار بزرگ روس است که فوربس او را در میان ۱۰ ثروتمند بزرگ کشور روسیه قرار داد ولی مهمترین و تأثیرگذارترین بیزینس من روسیه است. او در حوزههای مختلف بانکداری و مخابراتی و خردهفروشی در روسیه فعالیت کرده است ولی همیشه صنعت نفت یکی از مهمترین دغدغههای او بود.
به گزارش مسکو تایمز، فریدمن در سال ۱۹۹۷ میلادی اقدام به خرید شرکت دولتی تی ان کا کرد که یک شرکت نفتی در صربستان بود. ارزش این معامله برابر با ۸۰۰ میلیون دلار اعلام شد. در فوریه سال ۲۰۰۳، شرکت نفتی بریتیش پترولیوم قرارداد مشارکتی با تی ان کا منعقد کرد و اجرای پروژههای نفتی در روسیه توسط شرکت تی ان کا- بی پی انجام شد.
در آن زمان شرکت ان کا تی-بی پی بهعنوان سومین تولیدکننده بزرگ نفت در روسیه معرفی شد و در میان 10 شرکت بزرگ نفتی خصوصی در دنیا قرار گرفت. فریدمن بالغبر 9 سال رئیس هیئتمدیره شرکت تی ان کا-بی پی بود و سه سال را بهعنوان مدیرعامل این شرکت فعالیت کرد ولی تنشهای زیادی در این شرکت وجود داشت که زمینه را برای کنارهگیری فریدمن فراهم کرد.
او در ماه می سال ۲۰۱۲ استعفا داد و در ابتدای سال ۲۰۱۳ شرکت تی ان کا-بی پی باقیمت ۵۶ میلیارد دلار به شرکت نفتی دولتی روسنفت فروخته شد. فریدمن و شرکای روسیاش از این معامله بالغبر ۲۸ میلیارد دلار درآمد کسب کردند زیرا نیمی از سهم شرکت به آنها اختصاص داشت. مرکز مطالعات بازار نفت امریکا در روز ۱۸ اکتبر سال ۲۰۱۳ نوشت: «این معامله زمانی انجام شد که قیمت نفت در سطح بسیار بالایی قرار داشت و بهتبع آن ارزش شرکت هم در سطح بالایی ارزیابی شد.»
سرمایهگذاری تازه، سودآوری تازه
بعد از دریافت درآمد حاصل از فروش این شرکت بود که فریدمن به همراه شرکایش در بانک آلفا (بانکی که در سال ۱۹۹۱ شخص فریدمن راهاندازی کرده بود) تصمیم به راهاندازی شرکت بینالمللی سرمایهگذاری لتروان (letter one) یا L1 گرفت. ریاست هیئتمدیره این شرکت هم به فریدمن سپرده شد.
دفتر اصلی این شرکت در لوکزامبورگ بود و هدف از شکلگیری آن سرمایهگذاری در پروژههای بزرگ بینالمللی در حوزه انرژی، فاینانس، مخابرات و تکنولوژی عنوان شد. در تاریخچه این شرکت آمده است: «تا انتهای دسامبر سال ۲۰۱۳، سرمایه تحت مدیریت شرکت ال وان برابر با ۲۹ میلیارد دلار بود. در همین سال شرکت دیگری بهعنوان زیرمجموعه ال وان راهاندازی شد که تنها در پروژههای حوزه انرژی فعالیت میکرد و نام این شرکت ال وان انرژی بود.»
واشنگتنپست در آوریل سال ۲۰۱۴ در مورد شرکت ال وان انرژی نوشت: «ال وان انرژی روی خرید داراییهای حوزه نفت و گاز که باقیمتی پایینتر از ارزش واقعی آنها عرضه میشوند، متمرکز است. هدف این شرکت خرید این داراییها در سالهایی است که قیمت نفت در سطح بسیار پایینی قرار دارد و فروش آن در روزهایی است که قیمت نفت بالا است. جان براون، تاجر موفق بریتانیایی در ابتدا بهعنوان مشاور ارشد شرکت و سپس بهعنوان مدیرعامل این شرکت انتخاب شد.»
درخشش شرکت ال وان انرژی در سال ۲۰۱۵
روز سه مارس سال ۲۰۱۵، شرکت ال وان انرژی، شرکت نفت و گاز بینالمللی DEA را باقیمت ۷ میلیارد دلار خرید. پیشازاین معامله شرکت RWE آلمان مالک این شرکت بود و دفتر اصلی آن در هامبورگ آلمان قرار داشت. بخش زیادی از سرمایههای شرکت بزرگ نفتی DEA در دریای شمال و نزدیکی مرز بریتانیا قرار داشت که حجم ذخیره گازی تائید شده آن برابر با ۲.۶ میلیارد مترمکعب بود.
این معامله در رسانههای دنیا بازتاب وسیعی داشت. بریتانیا یکی از بزرگترین مخالفان این معامله بود.فایننشال تایمز در گزارشی که در دسامبر سال ۲۰۱۴ منتشر کرد نوشت: «اد دیوی وزیر انرژی و تغییرات جوی بریتانیا بر این باور است که فروش این شرکت به فریدمن کار نادرستی است زیرا احتمال قرار گرفتن نام او در لیست افراد تحت تحریم روسیه به دلیل شرایط اوکراین بسیار زیاد است. او یکی از افراد تأثیرگذار در اقتصاد و صنعت نفت روسیه است و اگر در فهرست افراد تحت تحریم قرار گیرد، کار شرکت با اختلال روبرو میشود و پروژه توسعه حوزه گازی در دریای شمال متوقف میشود.»
این نگرانیها ادامه داشت و بالاخره در آوریل سال ۲۰۱۵ دولت بریتانیا شش ماه به فریدمن زمان داد تا داراییهای موجود در حوزه دریای شمال را بفروشد. این حوزه ۵ درصد از گاز مصرفی بریتانیا را تأمین میکرد.
در اکتبر همین سال، داراییهای حوزه دریای شمال را به شرکت پتروشیمی Ineos که شرکتی متعلق به کشور سوئیس بود باقیمت ۷۵۰ میلیون دلار فروخت. فایننشال تایمز در نوامبر سال ۲۰۱۵ نوشت: «دولت به شرکت ال وان اطمینان داده است که دلیل تأکید آنها بر فروش داراییهای موجود در دریای شمال نگرانی از ناتوانی آنها در مدیریت این حوزه گازی نبوده است.»
در همین زمان گروه شرکتهای ال وان سهام شرکت E.ON را خریداری کرد. این شرکت در اجرای ۴۳ پروژه نفت و گاز نروژ فعالیت میکرد و در سه حوزه بزرگ کشور نروژ سهم داشت. این حوزهها در دریای شمال واقعشده بودند و ارزش آنها بالغبر ۱.۶ میلیارد دلار بود.
میخایل فریدمن تنها در حوزه نفت و گاز فعالیت نمیکرد بلکه در حوزههای مخابراتی و خردهفروشی و بانکداری هم فعالیت زیادی داشت. فوربس ارزش سرمایه او در انتهای سال ۲۰۱۹ را بالغبر ۱۴.۹ میلیارد دلار اعلام کرد. طبق گزارش فوربس این سرمایهدار ۵۶ ساله روس در وصیتنامهاش نوشت پس از مرگش تمامی داراییهای او به خیریه داده شود.
دوشنبه ۲۴ شهريور ۱۳۹۹ ساعت ۱۰:۲۰