بزرگترین رسوایی‌های صنعت نفت

مونا مشهدی رجبی| صنعت نفت و گاز با رسوایی غریبه نیست و در طول تاریخ رسوایی‌های زیادی را تجربه کرده است. سرمایه کلانی که در این صنعت وجود دارد باعث شده است تا انگیزه فساد مالی در آن بیشتر شود؛ در ضمن این صنعت برای جذب سرمایه، گرفتن قراردادها و اجرای پروژه‌ها نیاز به طی کردن پروسه‌های قانونی دارد و در این مسیر امکان فساد مالی هم فراهم می‌شود. البته رسوایی‌های بزرگ شرکت‌های نفتی در دنیا تنها به فسادهای مالی خلاصه نمی‌شود.

بزرگ‌ترین و مهمترین رسوایی ثبت شده در تاریخ دنیا، رسوایی ایجاد شده توسط بریتیش پترولیوم در جریان حادثه خلیج مکزیک و نشت نفت بود.
سایت اویل پرایس در ژانویه سال جاری نوشت:«رسوایی‌های ثبت شده در صنعت نفت دنیا، دامنه وسیعی دارد. از یک طرف رسوایی‌هایی  است که به دلیل آسیب‌های وارد شده به محیط زیست ایجاد شد و از طرف دیگر رسوایی‌های مالی و فسادهای کلان شرکت‌های نفتی بزرگ و شناخته شده دنیا و رشوه های کلانی که برای رسیدن به اهدافشان پرداخت کرده اند. »

اماسوال مهم این است که در این تاریخ طولانی کدام یک از رسوایی ها بزرگتر بوده است و کدامیک در تاریخ دنیا به عنان مهمترین و بزرگترین رسوایی صنعت نفت  ثبت شده است؟
 
1 - نشت نفتی توسط بریتیش پترولیوم
 مهمترین و بزرگترین رسوایی نفتی به شرکت بریتیش پترولیوم اختصاص دارد که در سال ۲۰۱۰ اتفاق افتاد. در آن زمان شرکت بریتیش پترولیوم  مشغول حفاری در حوزه های فراساحلی خلیج مکزیک بود و انفجاری در این حوزه باعث مرگ ۱۱ نفر و زخمی شدن دهها تن دیگر شد. در نتیجه این انفجار و آسیب دیدن زیرساختهای نفتی در این حوزه بود که نشت نفت شروع شد و حجم نفت وارد شده به آب به اندازه ای بود که در تاریخ به عنوان یک فاجعه بزرگ زیست محیطی – نفتی ثبت شد.

سایت آف شور تکنولوژی در گزارشی که در فوریه سال ۲۰۱۹  منتشر کرد، میزان نفت وارد شده به خلیج مکزیک در جریان این نشت نفتی، را برابر با ۴.۹ میلیون بشکه اعلام کرد. در این گزارش آمده است:«تاثیر مخرب این اتفاق روی صنعت نفت و محیط زیست باعث شد تا بررسی های کارشناسی در مورد دلیل این حادثه آغاز شود و در نهایت در سپتامبر سال ۲۰۱۴ دادگاهی در امریکا  مدیران ارشد این شرکت را به بی توجهی به مسایل ایمنی و حفظ محیط زیست در جریان کار محکوم کرد. طبق نظر این دادگاه سران شرکت بیریتیش پترولیوم از خطرات احتمالی اطلاع داشتند ولی برای مقابله با بروز این خطرات هیچ سیاستی وضع نکردند و با این بی توجهی باعث مرگ ۱۱ نفر و نشت نفت به خلیج مکزیک شدند.»

 در اکتبر سال ۲۰۱۴ هم کمیسیون ریاست جمهوری امریکا گزارشی تهیه کرد و در این گزارش دلیل این حادثه را شکست سیاستهای مدیریتی بریتیش پترولیوم عنوان کرد و مدیران ارشد این شرکت را به عنوان عامل اصلی این بحران معرفی کردند. اما شرکت بریتیش پترولیوم هم ساکت ننشست و مدیرعامل این شرکت در روزهای پایانی اکتبر سال ۲۰۱۴ بیانیه ای را روی وب سایت شرکت منتشر کرد.

در این بیانیه، مدیر عامل بریتیش پترولیوم، حکم دادگاه امریکایی را در کرد و تاکید کرد عوامل زیادی باعث ایجاد این بحران شده است و نمی توان آن را به بی توجهی به مسایل ایمنی نسبت داد. این حادثه، یک حادثه تلخ غیر قابل پیش بینی بود.

با وجود اینکه هنوز نمی توان دلیل اصلی وقوع این حادثه مشخص کرد ولی می توان اذعان داشت که این حادثه بزرگترین رسوایی صنعت نفت در طول تاریخ است.
 
2 - رونده فساد شرکت شل-انی در نیجریه
در دسامبر سال ۲۰۱۸، دولت نیجریه دادخواستی علیه دو شرکت نفتی شل و انی به دادگاه ارایه داد و دلیل آن فساد مالی این دو شرکت با ارزش ۱.۰۹۲ میلیارد دلار بود. دولت نیجریه ادعا کرده بود این دو شرکت بزرگ نفتی  در یک پروژه بزرگ رشوه و کار بر علیه منافع ملی نیجریه مشارکت کرده اند و این کار آنها باعث شد تا میلیاردها دلار از سرمایه های نیجریه از کشور خارج شود و برای دولت و مردم قابل استفاده نباشد.

آف شور تکنولوژی در روز ۱۷ مارس سال ۲۰۱۹ نوشت:« این دادخواست به پرداخت پول توسط دو شرکت نفتی شل و انی برای خرید  بلوک نفتی OPL245  ارتباط دارد. ادعا شده است این پول به شرکت نفت و گاز مالابو که متعلق به وزیر نفت سابق کشور نیجریه است، پرداخت شد و هدف آن رشوه دهی برای خرید این بلوک نفتی و قرار گرفتن در اولویت خرید و اجرای پروژه  بود.»

وکیل دولت نیجریه در این دادگاه کاری که دو شرکت نفتی شل و انی در نیجریه انجام داده بودند را نمایش واقعی  رشوه دهی، فساد مالی و از بین بردن سرمایه های طبیعی کشور نیجریه قلمداد و تاکید کرد دولت نیجریه مصمم است تا این مبلغ را به اقتصاد کشور بازگرداند.

اما در وب سایت رسمی شرکت شل در مارس سال ۲۰۱۹  بیانیه ای با این مضمون منتشر شد  که این شرکت هیچ اتهامی علیه خود و کارمندانش را نمی پذیرد و اعلام می کند تمامی پروژه های اجرا شده در نیجریه و معاملات انجام شده  در این کشور را طبق  قوانین کشور نیجریه انجام داده است و هیچ دلیلی برای پذیرش این اتهامات ندارد.
 
3 - فساد مالی زنجیره ای کارواش
 این فساد به شرکت برزیلی پتروبراس ارتباط دارد و یک پروژه فساد مالی زنجیره ای است که در سال ۲۰۱۴ اتفاق افتاده است. شرکت پتروبراس برزیل در این پرونده متهم شد که سیاستمدارن برجسته و افراد تاثیر گذار احزاب برزیل را به بهانه شسته شدن ماشین آنها به کارواشی هدایت می کند و در این کارواش به آنها رشوه می دهد تا آنها را به دور زدن قانون در حوزه کاری پتروبراس ترغیب کند.دلیل نام گذاری این پرونده فساد مالی به نام کارواش هم مکان اجرای این طرح توسط شرکت پتروبراس است.

 برزیل ریپورت در گزارشی که در ژانویه سال ۲۰۱۵ منتشر کرد هدف اصلی این رشوه های کلان را، گرفتن قراردادهای مهم و بزرگ نفتی با قیمت های بالا و دور زدن قانون توسط افراد با نفوذ روسیه برای تسریع روند اجرای پروژه های نفتی توسط پتروبراس ذکر کرده است.پتروبراس این پروژه را طی دوره ای  طولانی اجرا می کرد و بالغ بر ۲.۱ میلیارد دلار به عنوان رشوه توسط این شرکت نفتی برزیلی پرداخت شد.

وزارت دادگستری امریکا رسوایی کارواش برزیل را «بزرگترین رسوایی خارجی در حوزه رشوه دهی در تاریخ صنعت نفت دنیا » نام برده است و در گزارشی که در سال ۲۰۱۵ منتشر کرد نوشت:«در جریان این رسوایی مالی بالغ بر ۲.۱ میلیارد دلار به عنوان رشوه یا پرداختهای پنهانی از جریان مالی شرکت نفتی پتروبراس خارج شد.»

يکشنبه ۲ شهريور ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۴۶