میز نفت | رهبران چین و روسیه در سال های اخیر بر دامنه همکاریهای سیاسی و اقتصادی دوجانبه افزودهاند. آنها به دلیل چالشهای مختلف با غرب به ویژه ایالات متحده، نزدیکتر از همیشه به یکدیگر شدهاند.
اقتصاد این دو کشور بسیار بزرگ بوده و میتوانند همانند مکمل یکدیگر از فرصتهای موجود استفاده کنند. چین سالهاست که به کارخانه بزرگ دنیا و یکی از کانونهای مهم فناوری جهان امروز تبدیل شده است. روسیه نیز با داشتن ذخایر عظیم انرژی و معدنی، یک بازیگر کلیدی محسوب میشود.
رهبران چین و روسیه با امضای موافقتنامه ۴۰۰ میلیارد دلاری ساخت خط لوله قدرت سیبری برای انتقال گاز طبیعی شرق دور روسیه به شمال چین نشان دادند اهداف بلندمدتی برای همکاریهای دوجانبه طراحی کردهاند.
در سایه موفقیت خط لوله قدرت سیبری، هماکنون مدیران گازپروم و کرملین در اندیشه طراحی خط لوله قدرت سیبری-۲ هستند. این پروژه از غرب سیبری آغاز شده و به منطقه ژینگ چیانگ چین متصل میشود. چینیها از این پروژه استقبال گرمی کردهاند. در شرایط کنونی، گاز این منطقه توسط دولتهای آسیای میانه و کاسپین تامین میشود. با وجود همهگیری ویروس کرونا و بازنگری گازپروم در سبد پروژههای خود، این طرح در حال پیشرفت است.
انگیزههای روسی
پس از حضور روسیه در خاک اوکراین و انضمام خاک شبه جزیره کریمه، روابط مسکو و غرب به شدت افول کرده است. مردان یخی برای جلوگیری از انزوای سیاسی تلاش کردند تا روابط خود با همسایگان آسیایی را بهبود دهند. اما مشکل اصلی این بود که بخش اعظم صادرات گازپروم به دولتهای اروپایی اختصاص دارد. برای کاهش وابستگی به مشتریان غربی، باید سهم چین از صادرات گاز روسیه افزایش مییافت.
گازپروم که تهدید اروپاییها برای کاهش وابستگی به گاز خود را درک کرده، در نظر دارد تا گاز منطقه آلتای را به غرب چین منتقل کند. هرچند اینک کشور مغولستان جایگزین آلتای شده است. ظرفیت این پروژه سالانه ۵۰ میلیارد متر مکعب اعلام شده است. فراموش نکنید که با همهگیری ویروس کرونا، شرایط تداوم حضور روسیه در بازار انرژی اروپا، دشوارتر شده است.
الکساندر گاییوف، از اعضای ارشد مسکو سنتر میگوید: شرکت گازپروم دریافته جایگاه کنونی آنها در بازار انرژی اروپا در بلندمدت در حال از دست رفتن است. افزایش رقابت و تلاش تعدادی از کشورها برای کاهش وابستگی به گاز روسها باعث شده تا خرسها تلاش کنند با تغییر مهرههای بازی همچنان یک برنده باشند. گازپروم مالک میادین عظیم گاز طبیعی از یامال تا غرب سیبری است و چینیها به عنوان یک بازار بزرگ در همسایگی آنها قرار دارند.
دو کشور روسیه و چین در پروژه قدرت سیبری-یک و اجرای سرمایه گذاریهای مشترک، موفقیتهای زیادی به دست آوردند. در شرق روسیه، بیش از ۳۰۰۰ کارگر فعال در بخشهای حفاری و ایجاد شبکه برق و تاسیسات تقویت فشار به کرونا مبتلا شدهاند.
انگیزههای چینی
کرملین تمایل زیادی به امضای قرارداد جدید دارد. بر روی کاغذ، پکن از گزینههای بیشتری برای خرید گاز مورد نیاز برخوردار است. آنها با چند کشور دارای ذخایر بزرگ گاز همسایه هستند. همچنین اکثر غولهای بزرگ بازار گاز خواهان افزایش سهم خود در بازار رو به رشد و بزرگ چین هستند. به هر ترتیب، با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، روابط پکن و واشنگتن به تیرگی گراییده و مسکو از شرایط کنونی برای نزدیکتر شدن به چینیها بهره میبرد.
اقتصاد دو کشور روسیه و چین میتواند به عنوان مکمل یکدیگر نقشآفرینی کند. با همه گیری کرونا نیز روابط پکن و واشنگتن نزولی شده و در مقابل، روابط آنها با مسکو تقویت شده است.
لین بوکیانگ، استاد انستیتو مطالعات سیاست انرژی چین در دانشگاه ژیامن میگوید: پیش از تیرگی روابط ایالات متحده و چین، رهبران پکن در نظر داشتند تا براساس توافقهای تجاری میان دو کشور، میلیاردها دلار انرژی از آمریکاییها خریداری کنند. اما شرایط کنونی، ناپایدار است و چینیها تلاش دارند تا روابط مستحکمی با همسایه شمالی خود ایجاد کنند.
البته رهبران پکن میتوانند محمولههای ال ان جی بیشتری وارد کنند و یا از دولتهای آسیای میانه گاز خریداری کنند اما این گزینهها با محدودیتهایی روبرو هستند. محمولههای ال ان جی عموما از کشورهای غربی نظیر ایالات متحده و یا استرالیا خریداری میشوند که روابطی شکننده با پکن دارند.
این محمولهها باید از تنگههای نظیر مالاکا عبور کنند که از ریسک برخوردار است. واردات گاز از آسیای میانه میتواند امنیت انرژی اژدهای زرد را افزایش دهد، هرچند ذخایر گاز سیبری، ارزانتر هستند.
در جستجوی توافق
با وجود شرایط مناسب، همچنان تا زمان امضای یک توافق باید صبر کرد. مطالعات ساخت خط لوله قدرت سیبری-۱ حدود چهار سال به طول انجامید. ساخت آن پروژه نیز پنج سال زمان برد . بدین ترتیب، به صورت خوشبینانه برای راهاندازی خط لوله قدرت سیبری-۲ باید تا سال ۲۰۳۰ میلادی صبر کرد.
انتخاب کشور مغولستان به عنوان ترانزیت کننده گاز به چین یک مزیت بزرگ برای کرملین خواهد داشت. این خط لوله از شهر بزرگ و آلوده اولان باتور، پایتخت این کشور عبور میکند. گویی در این بازی، همه برندهاند.
نویسنده: واناند ملیکشتاین
منبع: Oilprice
مترجم: محسن داوری
يکشنبه ۲۲ تير ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۰۰