میز نفت | بازار جهانی نفت با ترکیبی از قیمت منفی، پر شدن مخازن ذخیرهسازی، نابودی تقاضا و حمایت جهانی از توسعه انرژیهای تجدید پذیر در دوره پساکرونا روبرو شده است.
تحلیلگران بازار انرژی ایالاتمتحده و اروپا امیدوارند که آسیا پرچمدار رونق تقاضای جهانی نفت باشد. حتی مؤسسات بینالمللی مالی نظیر صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی، بانک مرکزی اروپا و سازمان OECD اعلام کردهاند آینده رشد تقاضای انرژی به آینده چین و در رتبه بعدی هند وابسته است.
تولیدکنندگان نفت و گاز اوپک، پس از چند دهه اولویتدهی به اقتصادهای غربی، با تغییر مسیر محمولههای خود در حال رقابت برای کسب سهم بازار و سرمایهگذاری بیشتر در بازارهای آسیایی هستند.
پیش از همهگیری ویروس کرونا، چین مرکز جهانی تجارت، سرمایهگذاری و تأثیرگذاری ژئوپلیتیک بود. تعدادی از منتقدان در مورد شرایط اقتصادی و مالی نگرانکننده چین هشدار داده بودند؛ اما همچنان سرمایهگذاران و بهرهبرداران بزرگ دنیا این کشور را بهعنوان هدف اصلی سرمایهگذاری خود برگزیدهاند.
نگرانیهای زیادی در مورد رویکرد تهاجمی پکن در دریای چین جنوبی و پیامدهای پروژه راه ابریشم جدید چینیها وجود دارد. به همین دلیل، بسیاری از دولتها در همکاری اقتصادی با اژدهای زرد تردید دارند.
تولیدکنندگان نفت عرب عضو اوپک نیز از نفوذ چینیها در امان نبودهاند. بیش از ۵۰ درصد سرمایهگذاریهای این کشورها در چین اجراشده است.کشور چین با دارا بودن جمعیت زیاد و افزایش نفوذ اقتصادی و سیاسی، به شریک اصلی بسیاری از کشورهای جهان تبدیلشده است.
با همهگیری کرونا، شاهد تغییر چهره دنیا هستیم. این شرایط را تنها در فیلمهای هالیوودی و فیلمهای ترسناک و یا مخزنهای فکری میتوان مشاهده کرد. هیچکس فکر نمیکرد روزی این فیلمنامهها به واقعیت تبدیل شود.
کرونا دنیا را دگرگون کرده و ابعاد آن فراتر از پیشبینیهای اولیه است. پیامدهای کرونا همچنان ادامه دارد. دولتهای دنیا تاکنون چند تریلیون دلار برای حمایت از کسبوکارها اختصاص دادهاند؛ اما روابط ژئوپلیتیک و مسیرهای تجاری با تغییرات گستردهای روبرو شدهاند.
شبکه تأثیرگذاری چینیها در موضع ضعف قرار دارد و این موضوع روشنشده که اتکا به یک کشور برای تجارت بینالمللی و تأمین امنیت تا چه میزان خطرناک است.
فقدان اعتماد در اقتصاد جهانی بهویژه در بخشهای تولید و تجارت، چینیها را با چالشی بزرگ و بیسابقه روبرو کرده است. پیامدهای این بحران تا سالها ادامه خواهد یافت.
کرونا، نظام اقتصادی دنیا را دگرگون کرده و باید برای جلوگیری از همهگیریها و بحرانهای مشابه، جامعه جهانی چارهاندیشی کند. تولیدکنندگان نفت بهویژه کشورهای عربی عضو اوپک و روسیه به صدور نفت خود به چین وابستگی زیادی دارند. این واقعیت نشاندهنده یک بازی خطرناک است.
تولیدکنندگان نفت نیز که تولیدات خود را به قیمتهای منفی در این روزها میفروشند، برای تداوم حضور در بازار بهگلنشسته کنونی با چالشهای بزرگی روبرو هستند. کشورهای عربی نیز که با سقوط تقاضای نفت چین روبرو شدهاند، با چشمانداز مهآلود و بهتآوری روبرو هستند.
از سوی دیگر، در اکثر کشورهای OECD، سرمایهگذاریهای آتی و یا برنامههای تأمین مالی در حال بازنگری هستند. این کشورها به دنبال ترک بازار چین و بازگشت صنایع و یا مراکز تولید خود به خانه هستند. گویی شعار ترامپ در مورد بازگرداندن آمریکا به رتبه نخست در حال تحقق است. اروپاییها خواهان بازنگری در سیاست وابستگی به چینیها هستند، چراکه در بحران کنونی شاهد کمبود کالاهای چینی موردنیاز هستیم.
در صنایع خودروسازی، شیمیایی و دارویی، شاهد بازنگری در روابط تجاری با چینیها هستیم. مدیران این صنایع خواهان بازگرداندن کارخانههای خود به خانه و یا انتقال آنها به کشورهایی نظیر هند، مصر و. هستند.
این کشورها باید دارای زیرساختهای مناسب، سطح آموزشی روزآمد و هزینه کم تولید باشند. رهبران اوپک نیز باید راهبردهای مشابهی را برای حفظ منافع اقتصادی خود، طراحی و اجرا کنند. بخشهای تولید، انتقال و ذخیرهسازی نفت و زنجیره صنایع پاییندستی با کاهش تقاضای نفت و گاز چین وادار به تغییر در برنامههای خود شدهاند.
چشمانداز آینده بحران کنونی در هالهای از ابهام قرار دارد و دولتهای عضو اوپک و روسیه نیز باید همانند دولتهای غربی در سیاستهای خود در تعامل با چینیها بازنگری کنند.
کشورهای درحالتوسعه باید توانای های خود را در برابر افتوخیزهای اقتصاد جهانی گسترش دهند. جریان جهانی تجارت انرژی در سایه این تحولات بهسرعت دگرگون خواهد شد. دولتهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و کویت باید خود را با این شرایط تطبیق دهند.
با همهگیری ویروس کرونا، مفاهیم ملیگرایی و روابط بینالمللی میان اتحادیه اروپا و ایالاتمتحده نیز دستخوش تغییر شدهاند.
با شرایط کنونی، اوپک باید کاهش تقاضای نفت چین را بپذیرد. این کارتل نفتی نیازمند رویکردی پایدار و درونگرا برای برنامهریزیهای اقتصادی خود است. آینده تقاضای جهانی نفت و گاز تنها بر بازار چین متمرکز نخواهد بود و هاب های جدید در راهند. دنیای ما در آستانه دگرگونی قرار دارد. دنیای آینده بیتردید، پاکتر، پایدارتر و سبزتر خواهد بود.
نویسنده: کیریل ویدرشون
منبع: Oilprice
مترجم: محسن داوری
چهارشنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۰۹:۲۲