میز نفت | فوتبال از دیرباز یکی از علائق محبوب میلیاردرها، ثروتمندان و سرمایهگذاران بزرگ بوده است. ورزش امکان دستیابی به بازارهای جهانی منحصر به فردی را فراهم میکند که با پرستیژ قهرمانی باشگاههای موفق پیوند میخورد.
پس از آغاز هزاره سوم، شاهد ورود دلارهای نفتی به ورزش و باشگاههای ورزشی سراسر دنیا بودهایم. اما میزان این دلارهای نفتی چقدر بوده و کدام باشگاهها در کانون توجه سرمایهگذاران نفتی قرار گرفتهاند؟ در ادامه با ابعاد این پرونده آشنا میشویم.
پول نفتی چیست؟
پولهای نفتی ثروتی است که از صنعت نفت به دست آمده است.
این صنعت بر اکتشاف، تولید و پالایش نفت خام و تولید فرآوردههای نظیر بنزین، نفت سفید و پلاستیک متمرکز است.
ذخایر نفت در سراسر دنیا وجود داد، اما در مناطقی نظیر خاورمیانه (کشورهایی نظیر عربستان سعودی و امارات متحده عربی)، روسیه و آمریکای شمالی میزان این ذخایر بیشتر است.
باشگاههای فوتبال وابسته به نفت دارای سرمایهگذارانی هستند که در صنعت نفت فعال هستند. تعدادی از آنان نیز به نمایندگی از سهامداران صنعت نفت، درآمدهای خود را به این ورزش جذاب و پرطرفدار آوردهاند.
باشگاههای وابسته
تعدادی از باشگاههای فوتبال دنیا با پولهای نفتی اداره میشوند. باشگاه فوتبال چلسی در لیگ برتر انگلستان را باید یکی از اولین باشگاههای دانست که در سال ۲۰۰۳ میلادی با دلارهای نفتی رومن آبراموویچ، میلیاردر سرشناس چشم آبی متحول شد. این تاجر روسی، صدها میلیون دلار برای این تیم آبی پوش هزینه کرد.این اقدام وی افتخارات ملی و اروپایی مختلفی برای باشگاه چلسی به ارمغان آورد.
تیم فوتبال شالکه در بوندس لیگا نیز از سالها پیش از حمایت مالی شرکت گازپروم برخوردار است. لوگوی این شرکت نفتی از سال ۲۰۰۷ میلادی بر روی لباسها و وسایل این تیم به چشم میخورد.
در سال ۲۰۱۶ میلادی، قرارداد دو طرف تا سال ۲۰۲۲ میلادی تمدید شد. روزنامه بیلد اعلام کرده ارزش این قرارداد ۱۵۰ میلیون یورو است.
شرکت گازپروم از سال ۲۰۰۵ میلادی مالک باشگاه زنیت مسکو است.آنها از سال ۲۰۱۰ میلادی، حامی مالی تیم فوتبال ستاره سرخ بلگراد نیز هستند.
شرکت گازپروم علاوه بر مالکیت باشگاهها و حمایت مالی از تیمهای مختلف، از حامیان اصلی لیگ قهرمانان باشگاههای اروپا است. قرارداد آنها با یوفا از سال ۲۰۱۲ میلادی آغاز شده و تا سال ۲۰۲۱ میلادی تمدید شده است.
گامی لاورنت اپیشتین، سخنگوی یوفا میگوید: گازپروم علاوه بر رهبری بازار تجارت انرژی خود، در زمینه فوتبال نیز دارای سابقه تاریخی طولانی است. ما خواهان توسعه روابط خود هستیم و در فصل ۲۰۲۰-۲۰۲۱ میلادی نیز از حمایت مالی گازپروم برخوردار خواهیم بود.
تعدادی از بزرگترین و موفقترین باشگاههای دنیا نیز از دلارهای نفتی برخوردار شدهاند. باشگاههای رئال مادرید، آرسنال، آث میلان و بنفیکا از حمایت مالی گروه امارات که در دوبی مستقر است، برخوردارند.
آنها حامی مالی تیمهای هامبورگ آلمان، المپیاکوس یونان و نیویورک کاسموس نیز هستند.
همانند گازپروم، امارات در حال توسعه مشارکت خود در رقابتهای ورزشی است و آنها از حامیان مالی کنفدراسیون فوتبال آسیا و مسابقات جام باشگاه های آسیا هستند.
باشگاه منچستر سیتی نیز با پولهای امارات متحده عربی تامین مالی میشود. شیخ منصور اماراتی مالک این باشگاه پرطرفدار است. حامی مالی اصلی این باشگاه، هواپیمایی الاتحاد است که نام ورزشگاه خانگی این تیم نیز به الاتحاد تغییر یافته است.
قطرایرویز به عنوان هواپیمایی دولتی شیخ نشین ثروتمند قطر، حامی مالی اصلی تیم های فوتبال بوکا جونیورز آرژانتین و رم ایتالیا است. آنها سالها حامی مالی تیم فوتبال بارسلونا نیز بودهاند.
تیم فوتبال پاری سن ژرمن نیز از حمایت مالی همزمان قطریها و اماراتیها برخوردار است. کشور قطر میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ است و هواپیمایی قطر از حامیان اصلی این مسابقات جهانی و پرطرفدار خواهند بود.
مخالفان چه میگویند؟
افزایش سرمایهگذاری شرکتهای نفتی در فوتبال مخالفانی نیز دارد. تیم فوتبال شالکه که از حمایت مالی گازپروم برخوردار است، پس از اوج گرفتن اختلافات این شرکت روسی و اتحادیه اروپا و حضور نظامی روسها در جنگ سوریه و اختلافات مرزی اوکراین در شرایط دشواری قرار دارد.
به همین ترتیب، باشگاههایی که دارای مالکان و یا حامیان مالی وابسته به دولتهای خاورمیانه هستند، با فشارهایی روبرو شدهاند. سازمان عفو بین الملل بارها از تبعیض نژادی دولت امارات و بدرفتاری دولت قطر با کارگران مهاجر انتقاد کرده است.
از سوی دیگر، ورود این پولهای بادآورده باعث شده تا باشگاههای دارای دلارهای نفتی بتوانند بهترین بازیکنان دنیا را به خدمت بگیرند و رقابت در لیگهای فوتبال را یک طرفه کنند.
یوفا در سالهای اخیر، مقررات بازی جوانمردانه مالی را معرفی کرده، اما تاکنون نتوانسته از ورود بدون حساب و کتاب دلارهای نفتی و سایر پولهای کثیف جلوگیری کند.
باشگاههای فوتبال باسابقه و شناسنامه دار در شرایط کنونی به زمین بازی میلیاردرهای تبدیل شدهاند که به انزوای بخشی از تماشاگران دامن زدهاند. در سالهای اخیر پویشهایی با عنوان مخالفت با فوتبال مدرن ایجاد شده تا روح رقابت سالم به میادین فوتبال بازگردد.
صنعت نفت برای حفظ موقعیت خود نیازمند ورود به شبکههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است، اما ورود این پولها به ورزش میتواند پوست موزی در زیر پاهای مدیران باشگاهها باشد. بزرگترین درس تاریخ اینست که هیچکس از تاریخ درس نمیگیرد.
منبع: Goal.com
مترجم: محسن داوری