تركيه در مقابل اسرائيل
جنگ گازی در مدیترانه
با ورود همه‌جانبه تركيه به منابع گازي مديترانه، اختلافات شديدي ميان اين كشور و ساير كشورها به ويژه رژيم‌صهيونيستي به‌وجود آمده است؛ موضوعي كه نشان مي‌دهد انرژي چه تأثيري در معادلات اين منطقه دارد.
به گزارش میز نفت، ائتلاف غيرمنتظره رهبران تركيه و ليبي را بايد زلزله‌اي ژئوپلتيك دانست كه توازن قدرت را در شرق مديترانه و سراسر خاورميانه دگرگون خواهد كرد. آنكارا بدون توجه به انتقادات جامعه جهاني، نيروهاي ارتش خود را روانه سرزمين بحران‌زده ليبي كرده كه از يك دهه جنگ فرسايشي داخلي رنج مي‌برد.
كشورهاي اروپايي و واشنگتن در حال تبادل‌نظر جهت تعيين روش‌هاي مقابله با اين لشکركشي نظامي و تعيين مرزهاي دريايي در آب‌هاي شرق مديترانه به ويژه ميان تركيه و ليبي هستند.
اردوغان معتقد است توافق اخير آنكارا و طرابلس مي‌تواند ژئوپلتيك جهاني انرژي را تغيير دهد. وي به دنبال استقلال انرژي كشورش است و حضور در ميادين نفت و گاز ليبي مي‌تواند برگ برنده تركيه در بازار انرژي به شمار آيد.
اما رقباي منطقه‌اي تركيه به شدت مخالف اقدامات يكجانبه‌گرايانه آنكارا هستند. آنها اين توافق را يك دست‌اندازي آشكار بين‌المللي مي‌دانند كه راه را براي صدور گاز ساير كشورهاي شرق مديترانه به قاره اروپا به بن‌بست خواهد كشاند. در سايه توافق كنوني، ساير كشورهاي شرق مديترانه بايد ناگزير خط لوله‌هاي گاز طبيعي صادراتي خود را از آب‌هاي تركيه عبور دهند.
به هر ترتيب، توافق اخير تركيه و ليبي، ممكن است به تنش‌هاي بيشتر و گسترش دامنه جنگ به كشورهايي نظير مصر، رژيم اسرائيل، امارات متحده عربي، عربستان، اروپا، روسيه و ايالات متحده منجر شود.
همه طرف‌هاي ديگر كانال‌هاي ديپلماتيك را رها كرده و براي جنگ آماده مي‌شوند. در روز ۲۷ نوامبر، تركيه و ليبي تفاهمنامه‌اي امضا كردند كه براساس آن، آنكارا متعهد به كمك نظامي به دولت وحدت ملي ليبي خواهد بود.
در اين تفاهمنامه، مرزهاي دريايي ميان دو كشور تركيه و ليبي به‌گونه‌اي تعيين شده كه صادرات گاز طبيعي از شرق مديترانه به اروپا را با چالش روبه‌رو خواهد كرد.
نگراني صهيونيست‌ها
اسرائيلي‌ها نگراني زيادي در مورد اين تفاهمنامه دارند؛ چراكه برنامه آنها براي ساخت يك خط لوله هزار و 900 كيلومتري مديترانه شرقي آنها و انتقال گاز ميدان فراساحلي لوياتان به اتحاديه اروپا با بن‌بست روبه‌رو شده است.
در مقاله پايگاه واينت نيوز با عنوان «رزمايش تركيه مي‌تواند دستيابي اسرائيل به آب‌هاي آزاد را متوقف كند» نگراني‌هاي رهبران تل‌آويو تشريح شده است. در اين مقاله مي‌خوانيم: در دو جنگ پيشين اسرائيل (جنگ ۱۹۵۶ شبه جزيره سينا و جنگ شش روزه ۱۹۶۷) ما توانستيم حقوق دريانوردي خود را توسعه و تثبيت نماييم، اما شرايط اسرائيل در آب‌هاي مديترانه در حال تغيير است. ما با واقعيت‌هاي جديدي روبه‌رو هستيم، لذا بايد اقدامات تركيه را به‌عنوان تهديدي راهبردي بشناسيم و پيامدهاي اين فعاليت‌ها را به دقت زير‌نظر بگيريم.
با ايجاد يك منطقه اقتصادي اختصاصي، بخش زيادي از منابع انرژي شرق مديترانه ميان ليبي و تركيه تقسيم شده؛ اقدامي كه با محكوميت بين‌المللي و كشورهاي منطقه نظير يونان، مصر و قبرس روبه‌رو شده است. اين كشورها به صورت مستقيم يا غيرمستقيم خود را متضرر مي‌دانند.
بازي مرزي تركيه
آنكارا مناطقي را به مرزهاي خود منضم كرده كه حل و فصل مسائل حقوقي مربوط به آن به سال‌ها زمان نياز دارد. در واقع، تركيه مرزهاي دريايي خود را با عرض كل مديترانه تعيين كرده است.
نشريه فارين پاليسي در گزارش خود اعلام كرده كه با اقدامات تركيه، سرنوشت مديترانه به نفع آنها دگرگون شده است. همچنين جنگ داخلي ليبي پيچيده‌تر شده و توسعه منابع انرژي عظيم شرق مديترانه با يك چالش بزرگ روبه‌رو گرديده است.
در ماه جاري، ترك‌ها نيروها و تجهيزات نظامي زيادي را روانه طرابلس كرده‌اند. اين اقدام براي سركوب نيروهاي شورشي مورد حمايت مسكو انجام شده است. در مقابل، دسترسي دولت‌هاي قبرس و يونان به ميادين مديترانه با بن‌بست روبه‌رو شده است.
اگرچه حضور نظامي ارتش تركيه به توسعه دامنه جنگ داخلي ليبي منجر خواهد شد، اما در گستره‌اي وسيع‌تر، شاهد افزايش دامنه اختلافات و شكل‌گيري جبهه‌هاي جديد رويارويي در ميان كشورهاي منطقه راهبردي مديترانه خواهيم بود.
جنگ تركي - عربي
در يك سوي اين رويارويي، محور تركيه- ليبي قرار دارد و در محور مقابل، يونان، امارات متحده عربي، عربستان‌سعودي، مصر، رژيم اسرائيل، فرانسه، آلمان، انگلستان و احتمالاً ايالات متحده به چشم مي‌خورد. دولت ترامپ تاكنون موضع‌گيري مشخصي در برابر تنش‌هاي اخير اعلام نكرده است.
نبرد كنوني ميان دولت وحدت ملي و نيروهاي ارتش ملي ليبي به فرماندهي ژنرال حفتر را بايد بخشي از يك جنگ بزرگ‌تر براي تصاحب منابع انرژي سرشار درياي مديترانه دانست.
در واقع، با كشف ذخاير عظيم گاز طبيعي در سال ۲۰۰۹ ميلادي و سال‌هاي پس از آن، ژئوپلتيك منطقه مديترانه دستخوش تحولات گسترده‌اي قرار گرفته است. ما شاهد شكل‌گيري ائتلاف‌هاي غيرمنتظره‌اي ميان اسرائيل، يونان، قبرس و مصر هستيم تا شانس بيشتري براي خودكفايي در تأمين انرژي مورد‌نياز خود بيابند.
ميدان‌هاي گازي ظهر مصر، آفزوديت قبرس و تامار و لوياتان اسرائيل مهم‌ترين منابع كشف شده در اين منطقه هستند. تخمين زده مي‌شود بيش از ۱۲۰ تريليون فوت مكعب گاز در آب‌هاي مديترانه وجود دارد. اين عدد بيش از ذخاير گاز عراق به‌عنوان دوازدهمين دارنده منابع گاز طبيعي دنيا است.
با راهبرد كنوني آنكارا ممكن است كشورهاي دنيا به حمايت بيشتر از ژنرال حفتر روي آورند. گفته مي‌شود وي مأمور سيا بوده و براي تأمين منافع واشنگتن در سال ۲۰۱۴ ميلادي روانه اين كشور آشوب زده شده است. نيروهاي ژنرال حفتر بيش از ۷۰ درصد خاك ليبي را در اختيار دارند.
در مقابل، ۶۰ درصد جمعيت ليبي در مناطق زير سلطه نخست‌وزير، فاير السراج، ساكن هستند. گفته مي‌شود نيمي از نيروهاي ژنرال حفتر روسي تبار يا سوداني هستند و حقوق آنها توسط دولت‌هاي منطقه خليج‌فارس تأمين مي‌شود.
تركيه با اين اقدامات تهاجمي و ماجراجويانه، در معرض رويارويي احتمالي با ناتو و ارتش امريكا قرار گرفته است. در اين شرايط ممكن است اردوغان به سوي روس‌ها سوق داده شود، اما تيم ترامپ بايد بداند كه اقدامات غيرمسئولانه آنها نيز ممكن است كل منطقه را به آشوب بكشاند. گويي مديترانه نيز همانند خاورميانه با نفرين منابع نفت و گاز بايد دست و پنجه نرم كند.
كشورهاي اروپايي و واشنگتن در حال تبادل‌نظر جهت تعيين روش‌هاي مقابله با اين لشکركشي نظامي و تعيين مرزهاي دريايي در آب‌هاي شرق مديترانه به ويژه ميان تركيه و ليبي هستند.
اردوغان معتقد است توافق اخير آنكارا و طرابلس مي‌تواند ژئوپلتيك جهاني انرژي را تغيير دهد. وي به دنبال استقلال انرژي كشورش است و حضور در ميادين نفت و گاز ليبي مي‌تواند برگ برنده تركيه در بازار انرژي به شمار آيد.
اما رقباي منطقه‌اي تركيه به شدت مخالف اقدامات يكجانبه‌گرايانه آنكارا هستند. آنها اين توافق را يك دست‌اندازي آشكار بين‌المللي مي‌دانند كه راه را براي صدور گاز ساير كشورهاي شرق مديترانه به قاره اروپا به بن‌بست خواهد كشاند. در سايه توافق كنوني، ساير كشورهاي شرق مديترانه بايد ناگزير خط لوله‌هاي گاز طبيعي صادراتي خود را از آب‌هاي تركيه عبور دهند.
به هر ترتيب، توافق اخير تركيه و ليبي، ممكن است به تنش‌هاي بيشتر و گسترش دامنه جنگ به كشورهايي نظير مصر، رژيم اسرائيل، امارات متحده عربي، عربستان، اروپا، روسيه و ايالات متحده منجر شود.
همه طرف‌هاي ديگر كانال‌هاي ديپلماتيك را رها كرده و براي جنگ آماده مي‌شوند. در روز ۲۷ نوامبر، تركيه و ليبي تفاهمنامه‌اي امضا كردند كه براساس آن، آنكارا متعهد به كمك نظامي به دولت وحدت ملي ليبي خواهد بود.
در اين تفاهمنامه، مرزهاي دريايي ميان دو كشور تركيه و ليبي به‌گونه‌اي تعيين شده كه صادرات گاز طبيعي از شرق مديترانه به اروپا را با چالش روبه‌رو خواهد كرد.
نگراني صهيونيست‌ها
اسرائيلي‌ها نگراني زيادي در مورد اين تفاهمنامه دارند؛ چراكه برنامه آنها براي ساخت يك خط لوله هزار و 900 كيلومتري مديترانه شرقي آنها و انتقال گاز ميدان فراساحلي لوياتان به اتحاديه اروپا با بن‌بست روبه‌رو شده است.
در مقاله پايگاه واينت نيوز با عنوان «رزمايش تركيه مي‌تواند دستيابي اسرائيل به آب‌هاي آزاد را متوقف كند» نگراني‌هاي رهبران تل‌آويو تشريح شده است. در اين مقاله مي‌خوانيم: در دو جنگ پيشين اسرائيل (جنگ ۱۹۵۶ شبه جزيره سينا و جنگ شش روزه ۱۹۶۷) ما توانستيم حقوق دريانوردي خود را توسعه و تثبيت نماييم، اما شرايط اسرائيل در آب‌هاي مديترانه در حال تغيير است. ما با واقعيت‌هاي جديدي روبه‌رو هستيم، لذا بايد اقدامات تركيه را به‌عنوان تهديدي راهبردي بشناسيم و پيامدهاي اين فعاليت‌ها را به دقت زير‌نظر بگيريم.
با ايجاد يك منطقه اقتصادي اختصاصي، بخش زيادي از منابع انرژي شرق مديترانه ميان ليبي و تركيه تقسيم شده؛ اقدامي كه با محكوميت بين‌المللي و كشورهاي منطقه نظير يونان، مصر و قبرس روبه‌رو شده است. اين كشورها به صورت مستقيم يا غيرمستقيم خود را متضرر مي‌دانند.
بازي مرزي تركيه
آنكارا مناطقي را به مرزهاي خود منضم كرده كه حل و فصل مسائل حقوقي مربوط به آن به سال‌ها زمان نياز دارد. در واقع، تركيه مرزهاي دريايي خود را با عرض كل مديترانه تعيين كرده است.
نشريه فارين پاليسي در گزارش خود اعلام كرده كه با اقدامات تركيه، سرنوشت مديترانه به نفع آنها دگرگون شده است. همچنين جنگ داخلي ليبي پيچيده‌تر شده و توسعه منابع انرژي عظيم شرق مديترانه با يك چالش بزرگ روبه‌رو گرديده است.
در ماه جاري، ترك‌ها نيروها و تجهيزات نظامي زيادي را روانه طرابلس كرده‌اند. اين اقدام براي سركوب نيروهاي شورشي مورد حمايت مسكو انجام شده است. در مقابل، دسترسي دولت‌هاي قبرس و يونان به ميادين مديترانه با بن‌بست روبه‌رو شده است.
اگرچه حضور نظامي ارتش تركيه به توسعه دامنه جنگ داخلي ليبي منجر خواهد شد، اما در گستره‌اي وسيع‌تر، شاهد افزايش دامنه اختلافات و شكل‌گيري جبهه‌هاي جديد رويارويي در ميان كشورهاي منطقه راهبردي مديترانه خواهيم بود.
جنگ تركي - عربي
در يك سوي اين رويارويي، محور تركيه- ليبي قرار دارد و در محور مقابل، يونان، امارات متحده عربي، عربستان‌سعودي، مصر، رژيم اسرائيل، فرانسه، آلمان، انگلستان و احتمالاً ايالات متحده به چشم مي‌خورد. دولت ترامپ تاكنون موضع‌گيري مشخصي در برابر تنش‌هاي اخير اعلام نكرده است.
نبرد كنوني ميان دولت وحدت ملي و نيروهاي ارتش ملي ليبي به فرماندهي ژنرال حفتر را بايد بخشي از يك جنگ بزرگ‌تر براي تصاحب منابع انرژي سرشار درياي مديترانه دانست.
در واقع، با كشف ذخاير عظيم گاز طبيعي در سال ۲۰۰۹ ميلادي و سال‌هاي پس از آن، ژئوپلتيك منطقه مديترانه دستخوش تحولات گسترده‌اي قرار گرفته است. ما شاهد شكل‌گيري ائتلاف‌هاي غيرمنتظره‌اي ميان اسرائيل، يونان، قبرس و مصر هستيم تا شانس بيشتري براي خودكفايي در تأمين انرژي مورد‌نياز خود بيابند.
ميدان‌هاي گازي ظهر مصر، آفزوديت قبرس و تامار و لوياتان اسرائيل مهم‌ترين منابع كشف شده در اين منطقه هستند. تخمين زده مي‌شود بيش از ۱۲۰ تريليون فوت مكعب گاز در آب‌هاي مديترانه وجود دارد. اين عدد بيش از ذخاير گاز عراق به‌عنوان دوازدهمين دارنده منابع گاز طبيعي دنيا است.
با راهبرد كنوني آنكارا ممكن است كشورهاي دنيا به حمايت بيشتر از ژنرال حفتر روي آورند. گفته مي‌شود وي مأمور سيا بوده و براي تأمين منافع واشنگتن در سال ۲۰۱۴ ميلادي روانه اين كشور آشوب زده شده است. نيروهاي ژنرال حفتر بيش از ۷۰ درصد خاك ليبي را در اختيار دارند.
در مقابل، ۶۰ درصد جمعيت ليبي در مناطق زير سلطه نخست‌وزير، فاير السراج، ساكن هستند. گفته مي‌شود نيمي از نيروهاي ژنرال حفتر روسي تبار يا سوداني هستند و حقوق آنها توسط دولت‌هاي منطقه خليج‌فارس تأمين مي‌شود.
تركيه با اين اقدامات تهاجمي و ماجراجويانه، در معرض رويارويي احتمالي با ناتو و ارتش امريكا قرار گرفته است. در اين شرايط ممكن است اردوغان به سوي روس‌ها سوق داده شود، اما تيم ترامپ بايد بداند كه اقدامات غيرمسئولانه آنها نيز ممكن است كل منطقه را به آشوب بكشاند. گويي مديترانه نيز همانند خاورميانه با نفرين منابع نفت و گاز بايد دست و پنجه نرم كند.
سه شنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۳۳
کد مطلب: 26229