میز نفت | حوزه پاییندستی، پایان درخشان زنجیره تجارت نفت نیست. به همین دلیل، غولهای نفتی ترکیبی از پروژههای بالادستی و پاییندستی را همزمان مدیریت میکنند. این شرکتها وادار شدهاند تا با تجدید ساختار و تمرکز بر کاهش هزینهها در دو دهه اخیر، برای دستیابی به بهترین سودآوری ممکن تلاش کنند.
در پنج سال اخیر، یک سوم درآمد غولهای نفتی از بخش پاییندستی به دست آمده است. تمرکز بر کاهش هزینهها و بهبود کارآیی، دستاوردهای بزرگی به دنبال داشته است. در زمانهای دشوار بودن شرایط بازار، صنعت پاییندستی نیز با آسیبپذیری روبرو خواهد شد.
در چهارمین فصل سال ۲۰۱۹ میلادی، نتایج عملکرد شرکتهای پاییندستی در مقایسه با سال ۲۰۱۵ میلادی تاکنون، ضعیفترین میزان بوده است.
در صنعت پتروشیمی نیز شاهد شرایط کم و بیش مشابهی هستیم. در این بخش به دلیل سرمایهگذاری زیاد، شاهد کاهش درآمدهای هستیم. شاخصهای مالی پالایشگاههای فشار زیادی روبرو است و در کمترین میزان در بیست فصل اخیر قرار دارد.
آلن گلدر، مدیر بخش پالایش در وود مکنزی با اشاره به دو موضوع تاثیرگذار میگوید: در گذشته پیش بینیها نشان میداد که اجرایی شدن مقررات مربوط به سوختهای دریایی به بهبود شاخصهای مالی پالایشگران کمک خواهد کرد. اما با گذشت چند هفته از سال ۲۰۲۰ میلادی، نشانههای قابلتوجهی برای بهبود بازار به چشم نمیخورد.
براساس مقررات سازمان جهانی دریانوردی همه شناورها باید از ابتدای سال ۲۰۲۰ میلادی از سوختهای دارای گوگرد محلول کمتر از ۰.۵ درصد استفاده کنند. نرخ مجاز این میزان گوگرد در سالهای گذشته ۳.۵ درصد بوده است.
با اجرایی شدن این مقررات باید شاهد کاهش تقاضای سوختهای کم ارزش نظیر نفت کوره دارای گوگرد بالا و افزایش تقاضای سوختهای دریایی کمگوگرد باشیم. اما ظرفیت پالایشگاهها برای تولید این سوختهای پاک محدود است.
تعدادی از شناورها به دلیل کمبود عرضه به مصرف گازوییل روی آوردهاند. اما در مجموع در ماههای آینده شاهد بهبود شاخصهای سودآوری به نفع سوختهای دارای گوگرد کمتر خواهیم بود.
اما باید به آن روی سکه نیز توجه کرد. با افزایش قیمت سوختهای کم گوگرد به سرعت شاهد مشخص شدن کمبود عرضه این سوختها بودیم. تغییر در فرآیندهای پالایشگاهها پرهزینه و زمان بر است.
در تابستان سال ۲۰۱۹ میلادی، خوراک ارزان بر سودآوری پالایشگاهها تاثیر قابل توجهی داشت. میزان ذخایر نفت کوره دارای گوگرد کم نیز افزایش یافت. بسیاری از معاملهکنندگان نفت کوره کمگوگرد توانستند سودهای کلانی به دست آورند اما در مجموع، رشد تقاضا برای این سوختها کمتر از پیش بینیهای اولیه بوده است.
به دلیل زمستان نه چندان سرد کنونی در نیمکره شمالی، تقاضای گازوییل از رشد چندانی برخوردار نبوده است. رشد پایین اقتصادهای دنیا نیز در افت تقاضای سوخت دیزل تاثیرگذار بوده است. به همین دلیل، شاهد رکود در بازار فروش گازوییلهای ذخیره شده و افول شاخصهای پالایشگران هستیم.
سقوط تقاضا ادامه دارد
پیش بینیهای ارائه شده در مورد رشد تقاضای جهانی نفت بهسرعت در حال کاهش هستند. ما با مشکلی فراتر از عوامل بنیادین روبرو هستیم. مهمترین تهدید کنونی بازار، ویروس کرونا است.
تقاضای روزانه نفت چین ۶۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته و تا پایان فصل نخست ۲۰۲۰ میلادی، این وضعیت ادامه خواهد یافت. در یک دهه اخیر هیچگاه شاهد کاهش تقاضای نفت در بازار چین نبودهایم.
در سایر نقاط دنیا نیز کرونا به کاهش تقاضای نفت دامن زده است. یک مدیر بازرگانی ارشد در شرکت سینوپک که بزرگترین پالایشگر نفت چین است اعلام کرد این شرکت ناچار خواهد بود خرید نفت در بازار محمولههای تک را کاهش دهد زیرا تقاضای داخلی برای نفت به شدت افت کرده و فعالیتهای بخش صنعتی، تولیدی و ساخت و ساز دچار انقباض شده است.
ساینوپک که بزرگترین پالایشگر نفت جهان از نظر ظرفیت است، اخیرا مجموع پالایش نفت خود را به میزان حدود ۱۳ درصد کاهش داد و پالایشگاههایش در سراسر چین در فوریه با حداقل ظرفیتشان فعالیت خواهند کرد.
دورنمای صنعت پالایش در ۲۰۲۰
مازاد عرضه سوختهای کمگوگرد در کوتاه مدت به شرایط تعادل خواهد رسید. هرچند ظرفیت تولید سوختهای کمگوگرد کمتر از تقاضا در سالهای فرارو است. بخشی از این کمبود باید از طریق مصرف گازوییل جبران شود.
با گذار از فصل نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، بازار پاییندستی به دوره ثبات بازخواهد گشت. در سال ۲۰۰۳ میلادی و پس از شیوع بیماری سارس در آسیا نیز شاهد شرایط کم و بیش مشابهی بودیم.
بازار پالایش به انتظار بهار و تابستان آینده و بهبود تقاضا نشسته است اما فشار برای کاهش هزینهها و بهبود کارآیی و افزایش جریان نقدی همچنان ادامه دارد. پالایشگران به تحولات بازار چین به دقت مینگرند.بازار نفت با چالشها به عنوان بخشی جداناشدنی عادت کرده است.
منبع: Wood Mackenzie
مترجم: محسن داوری
چهارشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۱۰