غول نفتی آنگولا چگونه نابود شد؟
ردپای وود مکنزی در یک فساد نفتی
شرکت سونانگول که شرکت ملی نفت آنگولا است، قراردادی برای تجدید ساختار خود با موسسه‌های مکنزی و مشاوران بوستون امضا کرده است اما دستمزد این پروژه توسط یک شرکت ثبت شده در مالت که غیردولتی بوده و به خانم سانتوس تعلق دارد، پرداخت شده است.
میز نفت | در حاشیه جشنواره سینمایی ۲۰۱۷ کن و در میان میهمانان جشن بزرگ پرزرق و برق یک شرکت سوییسی جواهرات و افراد مشهوری نظیر دی کاپریو، نایلونی گمپبل و آنتونیو باندراس، یک بانوی سیاه پوست ناشناخته به چشم می‌خورد.
وی، خانم آیزایا دوسانتوس، ثروتمندترین زن آفریقا و دختر رئیس‌جمهور پیشین آنگولا است. شوهر وی آقای دی گریسوگونو است که نمایندگی شرکت شل در لوکزامبورگ را بر عهده دارد.
آنگولا کشوری ثروتمند از نظر ذخایر نفت و گاز است، اما از فساد و فقر و بی سوادی و نرخ بالای مرگ و میر نوزادان رنج می‌برد. خانم سانتوس دارای بیش از ۲ میلیارد دلار ثروت بوده و ادعا می‌کند همه ثروتش را شخصا و بدون کمک های دولتی به دست آورده است. اما رسانه‌های مستقل با بررسی پشت‌پرده فعالیت‌های وی، پرده از حقیقت برداشته‌اند.
وی بخشی از ثروت مردم آنگولا را در دوره ریاست جمهوری پدرش به دست آورده است. صادرات الماس، مالکیت شرکت انحصاری تلفن همراه، دو بانک تجاری، بزرگ‌ترین شرکت سیمان آنگولا و مشارکت با شرکت ملی نفت این کشور برای خرید بزرگ‌ترین شرکت نفت پرتغال در فهرست دارایی‌های وی به چشم می‌خورد.
انجمن بین المللی روزنامه نگاران پیشرو بیش از ۷۰۰ هزار سند در مورد فعالیت‌های این میلیاردر آفریقایی جمع‌آوری کرده و در اختیار روزنامه نیویورک تایمز قرار داده است. این اسناد نشان می‌دهد که چگونه شبکه‌ای بین‌المللی از مشاوران، وکلا، بانکداران و حسابداران غربی زمینه اقدامات مفسدانه وی را هموار کرده‌اند.
تعدادی از شرکت‌های پیشرو خدماتی دنیا نیز نظیر موسسه مشاوران بوستون، موسسه مکنزی و انجمن پی دبلیو سی راه را برای افزایش ثروت این الماس سیاه هرچند به بهای قربانی کردن اعتبار خود، هموار کرده‌اند.
امپراطوری خانم سانتوس و همسرش از هنگ کنگ تا ایالات‌متحده گسترده شده و بیش از ۴۰۰ شرکت و زیرمجموعه‌های آن‌ها را در بر گرفته است. آن‌ها دارایی‌های مختلفی در سراسر دنیا دارند که شامل یک قصر ۵۵ میلیون‌دلاری در مونت کارلو و یک خانه اشرافی ۳۵ میلیون دلاری در جزیره مصنوعی دوبی است.
اما فعالیت‌های نفتی مهم‌ترین بخش کسب و کار این میلیاردر آفریقایی است. شرکت سونانگول که شرکت ملی نفت آنگولا است، قراردادی برای تجدید ساختار خود با موسسه‌های مکنزی و مشاوران بوستون امضا کرده است اما دستمزد این پروژه توسط یک شرکت ثبت شده در مالت که غیردولتی بوده و به خانم سانتوس تعلق دارد، پرداخت شده است.
خانم سانتوس در دوره ریاست جمهوری پدرش به ریاست این شرکت نفتی منصوب شده بود. در دوره مسئولیت وی، با افزایش پرشتاب هزینه‌ها، تمرکز زیادی در سرمایه‌گذاری در حوزه فراساحلی و توسط یک شرکت پیمانکار انجام شد که روابط نزدیکی با خانم سانتوس داشت.
موسسه پی دبلیو سی به عنوان مشاور حسابداری و امور مالیاتی ۲۰ شرکت متعلق به خانم سانتوس و همسرش فعالیت می‌کند. متخصصان پولشویی پس از مطالعه اسناد این پرونده معتقدند بودجه دولتی زیادی بدون کنترل‌های مالی در اختیار شرکت‌های خانم سانتوس قرار گرفته است.
همکاری شرکت‌های معتبر حسابداری و مالی با این شرکت‌ها از دو دهه پیش به عنوان گامی در جهت بهبود استانداردهای حسابرسی این مستعمره سابق پرتغال درگیر جنگ داخلی محسوب می‌شد. اما آن‌ها با دریافت پول‌های هنگفت خواسته‌های کارفرمایان خود را محقق کرده‌اند.
پدر خانم سانتوس ۳۸ سال در قدرت بود و دو سال پیش درگذشت.
اینک دختر وی با مشکلات مختلفی روبرو شده است. در ماه گذشته، یک دادگاه آنگولایی دارایی‌های خانم سانتوس و شوهرش را برای بررسی فساد مالی مصادره کرد. وکیل آنگولایی پرونده اعلام کرده این زوج بیش از یک میلیارد دلار از اموال دولتی به ویژه در شرکت‌های سونانگول و گریسوگونو را تصاحب کرده‌اند.
اگر این اتهامات ثابت شود، خانم سانتوس و همسرش باید سال‌های زیادی را در زندان به سر ببرند. برادر ناتنی خانم سانتوس نیز در انتقال غیرقانونی ۵۰۰ میلیون دلار از اموال صندوق توسعه ملی آنگولا تحت تعقیب قضایی قرار دارد. ۳۸ میلیون دلار از اموال شرکت سونانگول نیز به یک شرکت زیرمجموعه شل منتقل شده که از سرنوشت این پول خبری در دست نیست.
خانم سانتوس که هم اکنون ۴۶ ساله است، در گفتگو با بی بی سی این اتهامات را تکذیب می‌کند و اموال شرکت‌هایش را ثروت خصوصی می‌داند. سیندیکا دوکولا، ۴۷ ساله، همسر خانم سانتوس بوده و در گفتگو با رادیو بین‌المللی فرانسه معتقد است دارایی‌های خود و همسرش از طریق مشروع به دست آمده‌اند.
بانک‌های جهانی نظیر سیتی گروپ و دویچه بانک آلمان در مورد پرداخت تسهیلات مالی به مشتریان دارای روابط سیاسی در سال‌های اخیر بسیار سختگیرانه عمل می‌کنند. تعدادی از بانک‌های اروپایی کوچک‌تر نیز در سال های اخیر از ارائه خدمات مالی به این شرکت‌ها خودداری می‌کنند اما شرکت‌های مشاوره مالی و مدیریت همچنان با شرکت‌های خانم سانتوس همکاری نزدیکی دارند.
به هر ترتیب رد پای بسیاری از بانک ها و موسسات مشاور مالی اروپایی و آمریکایی در شرکت‌های دارای فساد و سوءاستفاده‌های کلان مالی کشورهای در حال توسعه به چشم می‌خورد. اتفاقات اخیر در چین، عربستان و آفریقای جنوبی که به برکناری رئیس‌جمهوری این کشور قاره سیاه منجر شد،از این حقیقت پرده برداشته است.
شرکت‌های خانم سانتوس در آنگولا و کشورهای دیگر سوابق زیادی در عدم پرداخت مالیات، مخفی کردن ثروت غیرقانونی و پولشویی دارند. بخشی از بودجه‌های دولت آنگولا نیز در این شرکت‌ها ناپدید شده است.
مدیریت سایه
شرکت سوییسی دی گریسوگونو که در صنعت جواهر فعالیت دارد، پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ میلادی، همچنان با بحران و بدهی‌های هنگفت دست و پنجه نرم می‌کند. مدیریت پشت پرده این شرکت در اختیار خانم سانتوس و شوهرش است. شبکه پیچیده تجارت این شرکت با دارا بودن ده‌ها شعبه در دنیا، ابزاری برای پولشویی و تبلیغات تجاری این ثروتمند آنگولایی بوده است هرچند با رکود کنونی این شرکت با بدهی‌های هنگفتی روبرو است.
پس از فشار اقتصادی دولت‌های مسکو و ریاض بر اولیگارش‌های روسی و شیوخ عربستانی در دو سال گذشته، فروش این شرکت کاهش شدیدی داشته است. کاهش شدید قیمت یکی از راهکارها برای فروش محصولات بوده است.
سلطه پنهان بر نفت آنگولا
در سال ۲۰۱۶ میلادی، شرکت ملی نفت آنگولا به دلیل سقوط قیمت نفت با بحران مالی روبرو شد. رئیس‌جمهوری این کشور هیئت‌مدیره را برکنار کرد و دخترش را به عنوان رئیس این شرکت منصوب کرد. گروه مشاوران بوستون در تعیین نقشه راه و تجدید ساختار این شرکت نفتی، نقش آفرینی کرد.
خانم سانتوس پیشتر یک وام ۸۴ میلیونی از شرکت سونانگول دریافت کرده بود. بخشی از سهام شرکت نفتی گالپ پرتغال نیز توسط وی و شوهرش خریداری شده است. وی هدف از پذیرش این مسئولیت را افزایش شفافیت و تعهد به بهبود سودآوری و ارتقای جایگاه شرکت سونانگول دانسته بود.
اما شفافیت به سرعت به فراموشی سپرده شد. قراردادهای هنگفتی از سوی وی برای تجدید ساختار شرکت سونانگول با شرکت‌های دارای روابط دوستانه امضا شد. تنها نیمی از مبالغ قراردادهای امضا شده به شرکت‌های مشاور پرداخت شد و سرنوشت بقیه پول ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بعدها مشخص شد یک شرکت ثبت شده در مالت به عنوان واسطه عمل کرده است.
در دوره مدیریت خانم سانتوس، پول‌های زیادی به شرکت‌های حوزه فراساحلی پرداخت شد. مثلاً قرارداد با شرکت وایز از پیمانکاران کلیدی پروژه‌ها فسخ شد و یک شرکت ثبت شده در دوبی با مدیریت یکی از دوستان خانم سانتوس جایگزین شرکت پالیز شد.
این اقدام میلیون‌ها دلار جریمه برای سونانگول به دنبال داشت. در مجموع ۳۸ میلیون دلار به این شرکت اماراتی پرداخت شد. آخرین پرداختی نیز به مبلغ ۳۸۰ هزار دلار در روز اخراج خانم سانتوس انجام شده بود.به دلیل پیچیده بودن شبکه انتقال پول های کثیف، ردیابی مسیر آن‌ها از سوی وکلای آنگولایی غیرممکن اعلام‌شده است. اما تصمیم‌هایی برای عدم تکرار این موارد در نظر گرفته شده است.
در مجموع ۱۳۵ میلیون دلار برای فعالیت‌های مشاوره‌ای سونانگول هزینه شده که در پشت پرده این قراردادها، حیف و میل و پولشویی‌های زیادی وجود داشته است. ضعف بانک‌های آفریقایی در بررسی مسیر پول‌های کثیف نیز بر پیچیده‌تر شدن شرایط افزوده است.
نویسنده: میشل فورسیت
منبع: New York Times
مترجم: محسن داوری
وی، خانم آیزایا دوسانتوس، ثروتمندترین زن آفریقا و دختر رئیس‌جمهور پیشین آنگولا است. شوهر وی آقای دی گریسوگونو است که نمایندگی شرکت شل در لوکزامبورگ را بر عهده دارد.
آنگولا کشوری ثروتمند از نظر ذخایر نفت و گاز است، اما از فساد و فقر و بی سوادی و نرخ بالای مرگ و میر نوزادان رنج می‌برد. خانم سانتوس دارای بیش از ۲ میلیارد دلار ثروت بوده و ادعا می‌کند همه ثروتش را شخصا و بدون کمک های دولتی به دست آورده است. اما رسانه‌های مستقل با بررسی پشت‌پرده فعالیت‌های وی، پرده از حقیقت برداشته‌اند.
وی بخشی از ثروت مردم آنگولا را در دوره ریاست جمهوری پدرش به دست آورده است. صادرات الماس، مالکیت شرکت انحصاری تلفن همراه، دو بانک تجاری، بزرگ‌ترین شرکت سیمان آنگولا و مشارکت با شرکت ملی نفت این کشور برای خرید بزرگ‌ترین شرکت نفت پرتغال در فهرست دارایی‌های وی به چشم می‌خورد.
انجمن بین المللی روزنامه نگاران پیشرو بیش از ۷۰۰ هزار سند در مورد فعالیت‌های این میلیاردر آفریقایی جمع‌آوری کرده و در اختیار روزنامه نیویورک تایمز قرار داده است. این اسناد نشان می‌دهد که چگونه شبکه‌ای بین‌المللی از مشاوران، وکلا، بانکداران و حسابداران غربی زمینه اقدامات مفسدانه وی را هموار کرده‌اند.
تعدادی از شرکت‌های پیشرو خدماتی دنیا نیز نظیر موسسه مشاوران بوستون، موسسه مکنزی و انجمن پی دبلیو سی راه را برای افزایش ثروت این الماس سیاه هرچند به بهای قربانی کردن اعتبار خود، هموار کرده‌اند.
امپراطوری خانم سانتوس و همسرش از هنگ کنگ تا ایالات‌متحده گسترده شده و بیش از ۴۰۰ شرکت و زیرمجموعه‌های آن‌ها را در بر گرفته است. آن‌ها دارایی‌های مختلفی در سراسر دنیا دارند که شامل یک قصر ۵۵ میلیون‌دلاری در مونت کارلو و یک خانه اشرافی ۳۵ میلیون دلاری در جزیره مصنوعی دوبی است.
اما فعالیت‌های نفتی مهم‌ترین بخش کسب و کار این میلیاردر آفریقایی است. شرکت سونانگول که شرکت ملی نفت آنگولا است، قراردادی برای تجدید ساختار خود با موسسه‌های مکنزی و مشاوران بوستون امضا کرده است اما دستمزد این پروژه توسط یک شرکت ثبت شده در مالت که غیردولتی بوده و به خانم سانتوس تعلق دارد، پرداخت شده است.
خانم سانتوس در دوره ریاست جمهوری پدرش به ریاست این شرکت نفتی منصوب شده بود. در دوره مسئولیت وی، با افزایش پرشتاب هزینه‌ها، تمرکز زیادی در سرمایه‌گذاری در حوزه فراساحلی و توسط یک شرکت پیمانکار انجام شد که روابط نزدیکی با خانم سانتوس داشت.
موسسه پی دبلیو سی به عنوان مشاور حسابداری و امور مالیاتی ۲۰ شرکت متعلق به خانم سانتوس و همسرش فعالیت می‌کند. متخصصان پولشویی پس از مطالعه اسناد این پرونده معتقدند بودجه دولتی زیادی بدون کنترل‌های مالی در اختیار شرکت‌های خانم سانتوس قرار گرفته است.
همکاری شرکت‌های معتبر حسابداری و مالی با این شرکت‌ها از دو دهه پیش به عنوان گامی در جهت بهبود استانداردهای حسابرسی این مستعمره سابق پرتغال درگیر جنگ داخلی محسوب می‌شد. اما آن‌ها با دریافت پول‌های هنگفت خواسته‌های کارفرمایان خود را محقق کرده‌اند.
پدر خانم سانتوس ۳۸ سال در قدرت بود و دو سال پیش درگذشت.
اینک دختر وی با مشکلات مختلفی روبرو شده است. در ماه گذشته، یک دادگاه آنگولایی دارایی‌های خانم سانتوس و شوهرش را برای بررسی فساد مالی مصادره کرد. وکیل آنگولایی پرونده اعلام کرده این زوج بیش از یک میلیارد دلار از اموال دولتی به ویژه در شرکت‌های سونانگول و گریسوگونو را تصاحب کرده‌اند.
اگر این اتهامات ثابت شود، خانم سانتوس و همسرش باید سال‌های زیادی را در زندان به سر ببرند. برادر ناتنی خانم سانتوس نیز در انتقال غیرقانونی ۵۰۰ میلیون دلار از اموال صندوق توسعه ملی آنگولا تحت تعقیب قضایی قرار دارد. ۳۸ میلیون دلار از اموال شرکت سونانگول نیز به یک شرکت زیرمجموعه شل منتقل شده که از سرنوشت این پول خبری در دست نیست.
خانم سانتوس که هم اکنون ۴۶ ساله است، در گفتگو با بی بی سی این اتهامات را تکذیب می‌کند و اموال شرکت‌هایش را ثروت خصوصی می‌داند. سیندیکا دوکولا، ۴۷ ساله، همسر خانم سانتوس بوده و در گفتگو با رادیو بین‌المللی فرانسه معتقد است دارایی‌های خود و همسرش از طریق مشروع به دست آمده‌اند.
بانک‌های جهانی نظیر سیتی گروپ و دویچه بانک آلمان در مورد پرداخت تسهیلات مالی به مشتریان دارای روابط سیاسی در سال‌های اخیر بسیار سختگیرانه عمل می‌کنند. تعدادی از بانک‌های اروپایی کوچک‌تر نیز در سال های اخیر از ارائه خدمات مالی به این شرکت‌ها خودداری می‌کنند اما شرکت‌های مشاوره مالی و مدیریت همچنان با شرکت‌های خانم سانتوس همکاری نزدیکی دارند.
به هر ترتیب رد پای بسیاری از بانک ها و موسسات مشاور مالی اروپایی و آمریکایی در شرکت‌های دارای فساد و سوءاستفاده‌های کلان مالی کشورهای در حال توسعه به چشم می‌خورد. اتفاقات اخیر در چین، عربستان و آفریقای جنوبی که به برکناری رئیس‌جمهوری این کشور قاره سیاه منجر شد،از این حقیقت پرده برداشته است.
شرکت‌های خانم سانتوس در آنگولا و کشورهای دیگر سوابق زیادی در عدم پرداخت مالیات، مخفی کردن ثروت غیرقانونی و پولشویی دارند. بخشی از بودجه‌های دولت آنگولا نیز در این شرکت‌ها ناپدید شده است.
مدیریت سایه
شرکت سوییسی دی گریسوگونو که در صنعت جواهر فعالیت دارد، پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ میلادی، همچنان با بحران و بدهی‌های هنگفت دست و پنجه نرم می‌کند. مدیریت پشت پرده این شرکت در اختیار خانم سانتوس و شوهرش است. شبکه پیچیده تجارت این شرکت با دارا بودن ده‌ها شعبه در دنیا، ابزاری برای پولشویی و تبلیغات تجاری این ثروتمند آنگولایی بوده است هرچند با رکود کنونی این شرکت با بدهی‌های هنگفتی روبرو است.
پس از فشار اقتصادی دولت‌های مسکو و ریاض بر اولیگارش‌های روسی و شیوخ عربستانی در دو سال گذشته، فروش این شرکت کاهش شدیدی داشته است. کاهش شدید قیمت یکی از راهکارها برای فروش محصولات بوده است.
سلطه پنهان بر نفت آنگولا
در سال ۲۰۱۶ میلادی، شرکت ملی نفت آنگولا به دلیل سقوط قیمت نفت با بحران مالی روبرو شد. رئیس‌جمهوری این کشور هیئت‌مدیره را برکنار کرد و دخترش را به عنوان رئیس این شرکت منصوب کرد. گروه مشاوران بوستون در تعیین نقشه راه و تجدید ساختار این شرکت نفتی، نقش آفرینی کرد.
خانم سانتوس پیشتر یک وام ۸۴ میلیونی از شرکت سونانگول دریافت کرده بود. بخشی از سهام شرکت نفتی گالپ پرتغال نیز توسط وی و شوهرش خریداری شده است. وی هدف از پذیرش این مسئولیت را افزایش شفافیت و تعهد به بهبود سودآوری و ارتقای جایگاه شرکت سونانگول دانسته بود.
اما شفافیت به سرعت به فراموشی سپرده شد. قراردادهای هنگفتی از سوی وی برای تجدید ساختار شرکت سونانگول با شرکت‌های دارای روابط دوستانه امضا شد. تنها نیمی از مبالغ قراردادهای امضا شده به شرکت‌های مشاور پرداخت شد و سرنوشت بقیه پول ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بعدها مشخص شد یک شرکت ثبت شده در مالت به عنوان واسطه عمل کرده است.
در دوره مدیریت خانم سانتوس، پول‌های زیادی به شرکت‌های حوزه فراساحلی پرداخت شد. مثلاً قرارداد با شرکت وایز از پیمانکاران کلیدی پروژه‌ها فسخ شد و یک شرکت ثبت شده در دوبی با مدیریت یکی از دوستان خانم سانتوس جایگزین شرکت پالیز شد.
این اقدام میلیون‌ها دلار جریمه برای سونانگول به دنبال داشت. در مجموع ۳۸ میلیون دلار به این شرکت اماراتی پرداخت شد. آخرین پرداختی نیز به مبلغ ۳۸۰ هزار دلار در روز اخراج خانم سانتوس انجام شده بود.به دلیل پیچیده بودن شبکه انتقال پول های کثیف، ردیابی مسیر آن‌ها از سوی وکلای آنگولایی غیرممکن اعلام‌شده است. اما تصمیم‌هایی برای عدم تکرار این موارد در نظر گرفته شده است.
در مجموع ۱۳۵ میلیون دلار برای فعالیت‌های مشاوره‌ای سونانگول هزینه شده که در پشت پرده این قراردادها، حیف و میل و پولشویی‌های زیادی وجود داشته است. ضعف بانک‌های آفریقایی در بررسی مسیر پول‌های کثیف نیز بر پیچیده‌تر شدن شرایط افزوده است.
نویسنده: میشل فورسیت
منبع: New York Times
مترجم: محسن داوری
شنبه ۵ بهمن ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۲۱
کد مطلب: 25964