میز نفت| کشور قطر سالهاست که بزرگترین صادرکننده ال ان جی دنیا به شمار میرود اما پیش بینی میشود در میانه دهه ۲۰۲۰ میلادی، استرالیا و ایالاتمتحده با پیشی گرفتن از این شیخ نشین، رتبههای اول و دوم این فهرست را کسب کنند.
موسسه مطالعاتی انرژی کویست استرالیا پیش بینی کرده که با توجه به صادرات ۷۵.۱ میلیون تنی استرالیا در سال گذشته، در سال ۲۰۲۰ میلادی و با راه اندازی پروژههای پریلود و ایچتیس، شاهد پیش گرفتن آنها از قطریها در فهرست بزرگترین صادرکنندگان ال ان جی دنیا خواهیم بود.
*بزرگترین صادرکنندگان ال ان جی دنیا در دو دهه اخیر
آژانس بینالمللی انرژی در گزارشی اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ میلادی، ایالاتمتحده به بزرگترین صادرکننده ال ان جی دنیا تبدیل خواهد شد. همچنین در آن سال، چین با پیشی گرفتن از ژاپن به بزرگترین مصرفکننده و واردکننده ال ان جی دنیا تبدیل خواهد شد.
*خریداران ال ان جی قطر در سال ۲۰۱۸ میلادی
در سال ۱۹۷۱ میلادی و همزمان با استقلال قطر، میدان عظیم گنبد شمالی به عنوان بزرگترین میدان گازی غیرهمراه دنیا در آبهای شمال شرق این شیخ نشین کشف شد. بخشی از این میدان در خاک ایران قرار دارد که پارس جنوبی نامیده میشود.
براساس اعلام شرکت قطرگس، ذخایر این میدان ۹۰۰ تریلیون فوت مکعب است. این میدان، جایگاه تاثیرگذاری به کشور قطر در بازار تجارت گاز و دیپلماسی منطقهای بخشیده است. جایگاه کنونی آنها، بسیار فراتر از این شبه جزیره کوچک با داشتن ۲.۶ میلیون ساکن است که البته تنها ۱۲ درصد آنها قطری هستند.
قراردادهای جدید در راه است
در طرح افزایش ظرفیت میدان گنبد شمالی، میزان تولید ال ان جی قطر از ۷۷ میلیون تن کنونی به ۱۱۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۴ میلادی افزایش خواهد یافت. بدین ترتیب چهار ردیف تولید ال ان جی هر یک با ظرفیت ۸ میلیون تن ساخته خواهد شد. هرچند تاکنون جزئیات سازوکار بازاریابی این محمولهها توسط رهبران دوحه در بازار پررقابت کنونی اعلام نشده است.
*سهامداران واحدهای تولید ال ان جی قطر
در ماه آوریل امسال، دو قرارداد نهایی شد که شرکتهای کونسولیدیتد کنتراکتورز و تیسیر تریدینگ اند کنتراکتینگ، عملیات اولیه آماده سازی محل ساخت تاسیسات را اجرا خواهند کرد. شرکت مک درموت خاورمیانه نیز ساخت ۸ جکت فراساحلی را انجام خواهد داد.
در ماه آوریل، قطری ها از سه کنسرسیوم (چییودا کورپوریشن و تکنیپ فرانسه، جی جی سی کورپوریشن و هیوندایی اینجینیرینگ اند کانستراکشن و سایپم و مک درمونت میدل ایست و سی تی سی آی ) برای عملیات مهندسی، تامین کالا و ساخت این چهار ردیف جدید دعوت کردند.
علاوه بر این چهار ترین، قرارداد پروژه شامل تولید و استحصال اتان و ال پی جی و تاسیسات جانبی پشتیبانی و فرآیندی نیز خواهد بود.
علاوه بر این چهار ردیف، در این قرارداد، ساخت تجهیزات جداسازی اتان و ال پی جی، یک واحد جداسازی هلیوم و واحدهای جانبی و پشتیبانی پیش بینی شده است.
*مشخصات تاسیسات تولید ال ان جی قطر
در ماه می امسال، شرکت قطر پترولیوم قرارداد طراحی و مهندسی پایه خطوط لوله و سکوهای فراساحلی برای تکمیل در مدت ۱۲ ماه را به شرکت مک درمونت خاورمیانه واگذار کرد.
این قرارداد شامل طراحی مهندسی ۸ سکوی سرچاهی فاقد نیروی انسانی، ۴ خط لوله ۳۸ اینچی و ۴ خط لوله درون میدانی ۲۸ اینچی خواهد بود.
در همین ماه، شرکت قطرپترولیوم مناقصهای را برای عملیات ای پی سی ساخت سه مخزن ذخیره سازی ال ان جی و خط لولههای رابط تا پایانههای صادراتی را برگزار کرد.
سعید شریدا الکعبی، وزیر انرژی قطر و مدیرعامل قطرپترولیوم میگوید: ما راهبرد افزایش ظرفیت تولید از میدان گنبد شمالی را آغاز کردهایم و این مناقصهها در این راستا برگزار شدهاند. لذا مناقصههایی به صورت همزمان در حال اجرا است تا رهبری کشورمان بر بازار جهانی ال ان جی همچنین حفظ شود. گفتنی است که تا فوریه سال ۲۰۲۰ میلادی، همه این مناقصهها وارد مرحله اجرایی خواهد شد.
قطریها در آوریل امسال، فراخوانی برای ساخت ۶۰ تانکر غول پیکر حمل ال ان جی برای انتقال محمولههای جدید ال ان جی خود منتشر کردند. در دهه آینده، اکثر تانکرهای کنونی آنها اوراق خواهند شد و قطریها در مجموع برای خرید ۱۰۰ تانکر غول پیکر و جدید حمل ال ان جی برنامه ریزی کردهاند.
ادغام غولهای ال ان جی قطر
از ابتدای ژانویه سال ۲۰۱۸ میلادی، دو شرکت قطرگس و قطرپترولیوم ادغام شدند. این ادغام سالانه ۵۴۶ میلیون دلار صرفه جویی مالی برای قطری ها به ارمغان آورده است. شرکت قطرگس هم اکنون به بزرگترین تولیدکننده ال ان جی دنیا تبدیل شده است. اگرچه کاهش قیمت ال ان جی از دلایل این ادغام عنوان میشود، اما رهبران دوحه از سالها پیش تصمیم خود را در این مورد گرفته بودند.
حدود ۸۵ درصد درآمدهای صادراتی دولت قطر از فروش ال ان جی تامین میشود. همچنین ۷۰ درصد درآمدهای دولت و ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور از صدور ال ان جی به دست میآید.
با وجود کاهش جهانی قیمت ال ان جی، رهبران دوحه از افزایش مصرف ال ان جی دنیا اطمینان دارند. در فاصله سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۶ میلادی، تقاضای ال ان جی با رشد سالانه ۶ درصدی در مجموع ۶۰ درصد افزایش خواهد داشت و از مرز ۵۰۰ میلیون تن فراتر می رود.
*بازارهای صادرات ال ان جی قطر در سال ۲۰۱۸ میلادی
الکعبی میگوید: اگرچه عدهای ال ان جی را یک سوخت دوره گذار میدانند، اما از نظر ما، گاز طبیعی سوخت هدف است. این سوخت، پاکترین انرژی در میان سوختهای فسیلی بوده و دارای کارایی و قابلیت اتکا به عنوان سوخت فردای دنیای ماست. بررسیهای ما نشان میدهد چین و هند، پرچمداران رشد تقاضای ال ان جی در سالهای فرارو هستند.
قطریها با خروج از اوپک و قطع روابط سیاسی با دولتهای عرب خلیجفارس، راهی پرفراز و نشیب را در پیش گرفتهاند. جنگ تجاری آمریکا و چین، میتواند راه را برای افزایش سهم آنها در این بازار در حال رشد و جذاب هموار کند. هرچند در مورد وجود ذخایر گاز مورد نیاز در میدان گنبد شمالی برای تامین خوراک مورد نیاز، تردیدهایی در بلندمدت وجود دارد..
قطریها پس از یک دهه توقف عملیات توسعه به دنبال مطالعات جامع میادین خود و بروز نگرانی در مورد احتمال کمبود خوراک، با راهبردی جدید در حال افزایش ظرفیت برداشت از گنبد شمالی و بلوکهای مجاور همراه با ساخت واحدهای جدید تولید ال ان جی هستند. هرچند تلاش ایران در جبران چند دهه عقب ماندگی در برداشت گاز این میدان مشترک نیز در تصمیم گیری های شیوخ دوحه تاثیرگذار بوده است. در این رقابت دشوار، هیچ کشوری حق اشتباه ندارد!
نویسنده: نیل فورد
منبع: Natural Gas World
مترجم: محسن داوری