میز نفت| وبسایت Offshore Technology در گزارشی به بررسی 10 فاجعه بزرگ دکل های فراساحلی پرداخته است که بخش نخست آن امروز، و بخش دوم نیز چند روز دیگر منتشر خواهد شد.
1. فاجعه پایپر آلفا. دریای شمال. انگلستان
این حادثه که بدترین فاجعه نفتی تاریخ به شمار میرود، در جولای سال ۱۹۸۸ میلادی روی داد و به مرگ ۱۶۷ نفر منجر شد.
میدان پایپر آلفا در سال ۱۹۷۳ میلادی کشف شد و در سال ۱۹۷۶ میلادی به تولید رسید. تولید روزانه آن ۳۰۰۰۰۰ بشکه در روز و ۱۰ درصد تولید نفت انگلستان بوده است. پس از انفجار در این سکو، کل تأسیسات نابود شد و ۱.۴ میلیارد دلار خسارت پدید آمد. نشت گاز از یکی از خط لولههای میعانات، علت این حادثه اعلام شده است.
شیر ایمنی فشارشکن مربوط به پمپ تزریق میعانات در عملیات نگهداری روزانه پمپ از مدار خارجشده بود. لوله میعانات بهصورت موقت با دو فلنج موقت، کور شده بود. باوجود عدم اتمام عملیات در غروب و تغییر شیفت، تابلوی تحت تعمیر بر روی پمپ وصل نشده بود. لذا پمپ میعانات نباید در هیچ شرایطی روشن میشد.
خطای ارتباطی باعث شد کارکنان شیفت شب، پمپ را پس ازکارافتادن پمپهای دیگر، روشن کنند. به همین دلیل، میعانات گازی از دو فلنج، نشت کرد و پس از نشت گاز، چند انفجار در سکو روی داد. از ۲۲۶ کارمند حاضر بر روی سکو ۶۱ نفر زنده ماندند و آتشسوزی پس از سه هفته مهار شد.
2. الکساندر ال. کیلاند. دریای شمال. نروژ
سکوی نیمه شناور الکساندر ال. کیلاند برای سکونت کارگران دکل نفتی ایدا در ۲۳۵ مایلی شرق داندی اسکاتلند در نظر گرفته شده بود. این سکو یا یک پل در آبهای نروژ به دکل حفاری متصل شده بود. با واژگون شدن این سکو در مارس ۱۹۸۰ میلادی، ۱۲۳ نفر جان خود را از دست دادند.
یکی از پنج مهارکننده دکل به دنبال توفانی مهیب و ایجاد موجهای ۱۲ متری در روز حادثه، پاره شد و اندکی بعد سکو ۳۰ درجه منحرف گردید. از شش لنگر سکو، پنج لنگر پاره شد و پس از مدتی، سکو واژگون شد. علت حادثه، شکاف ریز در جوشکاریها و خستگی اتصالات اعلام شد.
از ۲۱۲ کارگری که بر روی سکو بودند، تنها ۸۹ نفر نجات پیدا کردند. سایر افراد پس از واژگونی کامل دکل در آبهای عمیق، جان باختند.
3. فاجعه کشتی حفاری سی کرست. دریای چین جنوبی. تایلند
این فاجعه در ۴۳۰ کیلومتری بانکوک در آبهای دریای چین جنوبی روی داد و به مرگ ۹۱ نفر از کارکنان کشتی در ۳ نوامبر ۱۹۸۹ میلادی منجر شد. این کشتی ۴۴۰۰ تنی برای حفاری میدان گازی پلاتونگ لنگر انداخته بود؛ اما با آغاز توفان تایفون و ایجاد امواج ۴۰ فوتی، این کشتی واژگون شد.
این کشتی ۸ سال در این دریا فعالیت کرده بود و بقایای آن یک روز بعد کشف شد. این فاجعه اینقدر سریع اتفاق افتاد که کارکنان کشتی نتوانستند برای نجات خود اقدامی کنند. آبوهوای سخت امدادرسانی را بسیار مشکل کرده بود. از ۹۷ کارکنان کشتی، تنها ۶ نفر نجات یافتند. بعدها اعلام شد که قرار گرفتن ۱۲۵۰۰ فوت لوله حفاری روی عرشه و جابجایی مرکز ثقل کشتی بر ایجاد این فاجعه تأثیر داشته است.
4. فاجعه دکل نفتی اوشن رنجر. کانادا
این دکل حفاری در روز ۱۵ فوریه ۱۹۸۲ میلادی در آبهای کانادا و در دریای آتلانتیک شمالی دچار سانحه شد. با واژگونی و غرق شدن این دکل همه ۸۴ کارگر روی عرشه جان باختند.
این دکل حفاری نیمه شناور به شرکت اوشن دریلینگ تعلق داشت و توسط شرکت موبیل اویل برای حفاری در میدان هیبرنیا اجاره شده بود. این دکل غولپیکر ۲۵۰۰۰ تن وزن و ۳۹۶ فوت طول، ۳۳۷ فوت ارتفاع، ۲۶۲ فوت عرض داشت. این دکل از توانایی حفاری در آبهای عمیق ۱۵۰۰ فوتی برخوردار بود و تا ۲۵۰۰۰ فوت زیر بتر دریا قابلیت حفاری داشت.
با وقوع یک توفان بسیار شدید با سرعت ۱۹۰ کیلومتر در ساعت، موجهایی ۲۰ متری پدید آمد. در روز ۱۴ فوریه، یک پنجره مشاهده بندرگاه شکسته شد و آب وارد اتاق کنترل آب توازن شد. بدین ترتیب عملکرد این بخش مختل شد.
کارکنان دکل تلاش کردند آن را ترک کند، اما تنها یک قایق نجات با ۳۶ نفر توانست با موفقیت از دکل خارج شود. ۲۰ نفر بر روی آبهای منطقه شناور بودند و چند ساعت بعد دکل غرق شد. درمجموع، ۸۴ کارگر در این فاجعه غرق شدند.
5. فاجعه کشتی حفاری گلومار جاوا. دریای چین جنوبی
این فاجعه در ۲۵ اکتبر ۱۹۸۳ میلادی در دریای چین جنوبی روی داد. در حادثه واژگونی و غرق شدن کشتی حفاری گلومار ۸۱ نفر جان باختند.
این کشتی حفاری ۵۹۳۰ تنی با ۴۰۰ فوت طول در سال ۱۸۷۵ میلادی در یارد کشتیسازی لوینگسنون تگزاس ساختهشده بود. در سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۱ میلادی نیز در خلیج مکزیک مشغول فعالیت بوده است.
در روز حادثه، باد با سرعت ۱۳۹ کیلومتر در ساعت در حال وزیدن بود؛ و این کشتی بدون اعلام هشدار قبلی، واژگون و غرق شد. هیچیک از سرنشینان نتوانستند خود را نجات دهند. بقایای این کشتی در ۱۶۰۰ فوتی محل حفاری پیدا شد. تنها اجساد ۳۶ نفر از سرنشینان پیدا شد و ۴۵ نفر دیگر بهعنوان مفقودین ثبت شدند.
منبع: Offshore Technology
مترجم: محسن داوری