میز نفت | جان کری در کتاب خاطرات خود اعلام کرده، دولت جورج بوش روابط سردی با شرکت هالیبرتون داشت. دیک چنی در فاصله سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ میلادی، مدیریت عاملی این غول نفتی را بر عهده داشت و بعد از ترک هالیبرتون، دیک چنی برای فعالیت در پست معاونت ریاست جمهوری ایالاتمتحده روانه کاخ سفید شد.
دولت بوش در همان زمان اعلام کرد روابط کاری دیک چنی با هالیبرتون پایانیافته و هیچگونه امتیازی برای این شرکت در نظر گرفته نشده است.
نگاهی به موضعگیریهای جان کری
جان کری از سناتورهای حزب دموکرات در 17 سپتامبر 2004 میلادی اعلام کرد: شرکت هالیبرتون دیک چنی از فاجعه جنگ عراق و از جیب مالیاتدهندگان آمریکایی و به بهای جان سربازان ارتش ما، سود هنگفتی به دست آورده است. شرکت هالیبرتون متهم به ارائه فهرست هزینههای هنگفت و غیرواقعی و حیف و مال در قراردادهای ترک تشریفات و غیررقابتی خود است. در مقابل، دیک چنی در برابر انجام این اقدامات، پاداشهای چشمگیری دریافت کرده است.
مقامات پنتاگون پس از بررسی پرونده هزینهتراشیهای شرکت هالیبرتون، این اتهام را تائید کردند. جان کری در مورد این رسوایی میگوید: اگرچه دیک چنی اعلام کرده دیگر هیچ ارتباطی با هالیبرتون ندارد، اما وی پس از ورود به کاخ سفید و همکاری با دولت بوش در سال ۲۰۰۱ میلادی نیز ۲ میلیون دلار پاداش در قالب عناوین مختلف دریافت کرده است.
یک موسسه مستقل تحقیقاتی در پروژه بررسی کارنامه شرکت هالیبرتون با سفارش کنگره دریافته که بر اساس قانون اخلاق فدرال، دیک چنی دارای منافع پنهان از اقدامات شرکت هالیبرتون است.
آنسوی واقعیتها
پس از به قدرت رسیدن جورج بوش و دیک چنی، کسبوکار نظامی شرکت هالیبرتون رشد قابلتوجهی یافت. آنها از رتبه ۲۲ در فهرست پیمانکاران در سال ۲۰۰۰ میلادی به رتبه ۷ در سال ۲۰۰۳ میلادی ارتقا یافتند.
اگرچه این قراردادها نتوانست همه انتظارات مدیران شرکت هالیبرتون را برآورده کند، اما به هر ترتیب آنها به شرکتی منفور در افکار عمومی تبدیل شدند. آنها در سال ۲۰۰۴ میلادی اعلام کردند زیرمجموعههای دارای قرارداد در عراق را واگذار میکنند.
فهرست داراییهای اعلامشده دیک چنی در سالهای ۲۰۰۱، ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی نشان میدهد که پس از انتخاب وی بهعنوان معاون رئیسجمهور، درمجموع 2 میلیون دلار از شرکت هالیبرتون و در قالب پاداش و مابهالتفاوت حقوق، دریافتی داشته است. همچنین وی از امتیاز خرید سهام هالیبرتونبرخوردار شده است.
منتقدان دیک چنی معتقدند قطع روابط دیک چنی با هالیبرتون پس از ورود وی به کاخ سفید فاقد واقعیت است. دیک چنی با طرح تحقیق نمایندگان دموکرات کنگره در مورد روابط پشت پردهاش با هالیبرتون و تأثیرگذاری بر قراردادهای این شرکت، مخالفت کرده بود.
هالیبرتون اگرچه در اصل یک شرکت خدمات نفتی و مهندسی بوده، اما در سال ۲۰۰۱ میلادی قرارداد تأمین غذا، اسکان، سوخت و پشتیبانی لجستیک از نیروهای نظامی ایالاتمتحده در عراق را به دست آورد. ارزش این قرارداد ۵ میلیارد دلار بوده است.
بازرسان پنتاگون شرکت هالیبرتون را به اعلام هزینههای غیرواقعی برای خدمات تأمین مواد غذایی، سوخت و سایر موارد متهم کردهاند. در یک دوره زمانی، همه پرداختهای مربوط به هالیبرتون متوقف شد تا بررسیهای موردنیاز در مورد صورتوضعیتها انجام گردد. اما پس از چند هفته پرداختها از سر گرفته شد.
در مارس ۲۰۰۳ میلادی، کیلاگ براون اند روت، مدیر بخش عمرانی و مهندسی هالیبرتون توانست قراردادی انحصاری و بدون مناقصه را از سوی پنتاگون برای بازسازی و راهاندازی چاههای نفت عراق به دست آورد. نکته قابلتوجه این است که این قرارداد ۷ میلیارد دلاری چند روز پیش از اشغال عراق نهایی شده بود.
البته پس از سرنگونی رژیم صدام حسین نیز، هالیبرتوندر چند مناقصه رقابتی مربوط به عراق شرکت کرد و برنده شد. اما همچنان در مورد انعقاد قراردادهای نفتی پیش از اشغال عراق حرفوحدیثهای زیادی وجود دارد.
دیوید ام. واکر از مقامات پنتاگون در نشست کمیته سنا در مورد قراردادهای بدون مناقصه واگذارشده به هالیبرتونگفت: به دلیل نهایی شدن حمله به عراق و نیاز فوری به بازسازی این کشور باید تدارک لازم انجام میشد. هرچند این توجیه برای بسیاری از افراد قابلقبول نبوده است.
نویسنده: دیوید ای. روزنباوم
منبع: نیویورک تایمز
مترجم: محسن داوری
چهارشنبه ۳۰ مرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۱۲