اسم رمز عمليات نابودي راه ابريشم
بازي تجاري كاخ سفيد با ايران و چين
دولت چين در نظر دارد تا با اجراي پروژه يك كمربند، يك راه يا راه ابريشم نوين، به بازارهاي اروپا متصل شود. با نگاهي به نقشه اين پروژه مي‌توان دريافت كه مسيرهاي زميني پروژه از ايران و تركيه و در ادامه مسكو مي‌گذرد و به اروپا منتهي مي‌شود.
به گزارش میز نفت، اما اين سؤال مطرح مي‌شود كه آيا افزايش تنش‌ها با ايران توسط دولت ترامپ با هدف نابودي اين ابرپروژه يك تريليون دلاري دنبال مي‌شود؟ اين پروژه از دو بخش تشكيل شده است: مجموعه‌اي از كريدورهاي اقتصادي خشكي كه چيني‌ها به مجموعه آن كمربند اقتصادي جاده ابريشم مي‌گويند و جاده ابريشمي دريايي قرن بيست و يكم كه از درياي چين جنوبي آغاز می‌شود و پس از عبور از اقيانوس هند به درياي مديترانه مي‌رسد. بخش نخست كريدورهاي كمربند اقتصادي جاده ابريشم، مناطق شمال شرقي چين را به دو منطقه سرشار از منابع انرژي مغولستان و سيبري با يك شبكه راه‌آهن مدرن متصل مي‌كند.
دومين كريدور نيز مناطق غربي ژين چيانگ چين را به بندر آب عميق گوادر پاكستان در آب‌هاي درياي عرب متصل مي‌نمايد. رهبران پكن سرمايه‌گذاري هنگفتي در اتصال استان‌هاي جنوب غرب چين به اقيانوس هند با ايجاد شبكه راه‌آهن بنادر بزرگراه خط لوله و كانال‌هايي در هند، بنگلادش و ميانمار (برمه) انجام داده‌اند. در مسير جنوب نيز چين در حال اجراي كريدور اقتصادي چين- ايندوچينا است كه ۶۰۰ ميليون نفر از ساكنان جنوب شرق آسيا را با سرمايه‌گذاري در بنادر و راه‌آهن تندرو به اقتصاد چين متصل مي‌كند. همچنين پكن در نظر دارد تا دو پروژه ريلي را تكميل نمايد: مسير نخست از استان هينان آغاز شده و با عبور از آسياي ميانه ايران و تركيه به هاب‌هايي در لهستان، آلمان و هلند متصل مي‌شود.
مسير دوم نيز كه پل زميني اوراسياي جديد نام دارد، چين را از طريق روسيه به اروپا متصل مي‌نمايد. در مجموع پكن در حال تكميل كريدوري است كه بنادر جيبوتي، كنيا، تانزانيا و موزامبيك را به درياي سرخ، مديترانه شرقي و مركز و جنوب شرق اروپا متصل می‌کند.
سلطه جنگ‌طلبان كاخ سفيد
كاخ سفيد تاكنون تحريم‌هاي مختلفي عليه ايران اعمال كرده است. تهران نيز تلاش مي‌كند از اين تحريم‌ها رهايي يابد. واشنگتن اميدوار است با ايجاد نارضايتي روند تغيير رژيم و پيروزي دولتي مردمي‌تر و نزديك‌تر با امريكا را سرعت بخشد. در سايه شرايط كنوني، ايراني‌ها به چيني‌ها نزديك‌تر شده‌اند. هرگاه كاخ سفيد با ناكارايي تحريم‌هايش روبه‌رو شده، از ابزار حمله نظامي سود برده است، اما اين اقدام در آخرين مرحله قرار دارد.
با حذف ايران از اين پروژه، تنها مسير زميني براي دسترسي به اروپا از خاك روسيه و در ادامه اروپاي شرقي خواهد بود، اما در مقايسه با اروپاي جنوب شرقي، شاهد نفوذ بيشتر امريكايي‌ها در شرق اروپا هستيم. لذا اين پرسش مطرح مي‌شود كه با تغيير در نقشه راه ابريشم چيني‌ها، شاهد غيراقتصادي شدن آن نخواهيم شد؟
ايران، گذرگاه كليدي پروژه راه ابريشم
ايران در قلب نقشه‌هاي ژئوپلتيك چين در قرن بيست و يكم ميلادي قرار دارد. طرح يك كمربند، يك راه يا راه ابريشم جديد چين از 2 هزار كيلومتر خاك ايران و به‌عنوان گذرگاه اتصال چين به آسياي ميانه و غرب آسيا عبور مي‌كند. بخشي از پروژه‌هاي زيرساختي اين طرح در اين كشور قرار گرفته است. پكن علاوه بر مشاركت در توسعه فاز ۱۱ ميدان پارس جنوبي، در ساخت سامانه‌هاي حمل‌و‌نقل شهري در چند شهر بزرگ ايران هم مشاركت دارد. در بازارهاي ايران نيز انبوهي از كالاهاي چيني به چشم مي‌خورد.
با وجود تحريم‌هاي ايالات متحده عليه خريداران نفت ايران، چيني‌ها همچنان به خريد نفت اين كشور (هرچند با مقدار كمتر) ادامه داده‌اند. با وجود اهميت ايران در راهبردهاي رهبران اژدهاي زرد، روابط تجاري ايالات متحده و چين براي آنان از اولويت بسيار بيشتري برخوردار است. جنگ تجاري واشنگتن و پكن نيز با فراز و فرودهاي متفاوت ادامه دارد. رهبران چين روابط خود را با دولت‌هاي عربستان سعودي و رژيم اسرائيل (به عنوان دشمنان تهران و متحدان ديرين ايالات متحده) توسعه داده‌اند.
عكس‌العمل چيني‌ها در برابر سرنگوني پهپاد جاسوسي امريكايي خويشتنداري طرفين و پايبندي به برجام بوده است، اما اگر شاهد آغاز جنگ در خليجفارس باشيم، چه اتفاقاتي روي خواهد داد و موضع پكن چه خواهد بود؟ در شرايط كنوني، امريكايي‌ها ممكن است تجهيزات نظامي ايران را هدف قرار دهند. به‌رغم حضور جنگ‌طلباني نظير جان بولتون در كاخ سفيد، ترامپ تمايلي به پياده كردن نيرو در خاك ايران ندارد. فعاليت‌هاي ارتش امريكا نيز نشان مي‌دهد شاهد عمليات گسترده نظامي نخواهيم بود.
البته ايراني‌ها نيز به صورت مستقيم يا به وسيله نيروهاي مورد حمايت تهران از خود دفاع خواهند كرد. اين نبردها ممكن است به صورتي غيرقابل كنترل ادامه يابد. ايران تهديد كرده تنگه هرمز را خواهد بست. اين اقدام كابوسي براي كشورهاي صادركننده نفت در منطقه خليجفارس خواهد بود.
مي‌توان پيش‌بيني كرد كه بسته شدن تنگه هرمز با پاسخ شديدي از سوي ايالات متحده روبه‌رو شود. اين اقدامات ايالات متحده با حمايت احتمالي بسياري از دولت‌هاي همپيمان آنها نيز روبه‌رو خواهد شد.
با بسته شدن تنگه هرمز، شاهد استفاده از نفت ذخيره شده در دنيا خواهيم بود. گفتني است كه دو كشور عربستان سعودي و امارات متحده از ظرفيت صادرات 3/4 ميليون بشكه نفت از طريق خط لوله‌هاي دورزننده تنگه هرمز برخوردارند. در رسانه‌هاي عربستان، شاهد بررسي مجدد پيشنهاد ساخت يك كانال در صحراي عربستان هستيم كه به درياي سرخ متصل خواهد شد. در مقابل، ايران فاقد راهكاري براي دور زدن تنگه هرمز پس از عملي شدن سناريوي بستن آن است.
جبهه رؤيارويي ايالات متحده و چين
رهبران چين در دهه‌هاي اخير، سرمايه‌گذاري هنگفتي در منطقه خليجفارس و در گستره‌اي بزرگ‌تر خاورميانه و در چارچوب رقابت‌هاي جهاني استراتژيك با امريكايي‌ها داشته‌اند. دانشگاهيان و سياستگذاران امريكايي از برخورد منافع اين دو ابرقدرت سخن مي‌گويند و معتقدند زمينه همكاري‌هاي مشترك اين دو كشور محدود است.
در دو سال اخير، رقابت‌هاي چين و ايالت متحده وارد شرايط جديدي شده است. در راهبردهاي امنيت ملي سال ۲۰۱۸ ميلادي امريكا از دولت چين به‌عنوان يك قدرت در حال توسعه ياد شده كه خواهان محدود كردن قدرت و توسعه طلبي واشنگتن و ايجاد دنيايي متفاوت با ارزش‌ها و منافع ايالات متحده است.
امريكايي‌ها معتقدند چين در انديشه تصرف جايگاه جهاني آنها در سال‌هاي آينده است. دونالد ترامپ پس از رسيدن به قدرت، اقدامات مختلفي براي اعمال فشار بر چيني‌ها نظير آغاز جنگ تجاري تا حضور نظامي در درياي چين جنوبي انجام داده است.
امريكايي‌ها از ديرباز تضمين‌كننده امنيت خليجفارس بوده‌اند و چيني‌ها از اين شرايط سود برده‌اند. هرچند آنها با مداخله‌هاي نظامي واشنگتن مخالفند و خواهان كاهش تأثيرگذاري آنها در سطح جهاني هستند. در سال‌هاي اخير، پكن قرادادهاي مختلفي با همه كشورهاي منطقه خليجفارس امضا كرده و در حال توسعه دامنه آنها است. هر چند آنها تلاش مي‌كنند تا با عدم دخالت در تعارضات منطقه‌اي و داخلي كشورها رويكردي متفاوت با امريكايي‌ها داشته باشند.
چيني‌ها با همسايگان ايران نيز روابطي نزديك دارند و مقامات ايراني در مورد چشم‌انداز راه ابريشم جديد چين و كاركرد آن به‌عنوان يك تهديد يا فرصت ترديد دارند. چين در شوراي امنيت و ساير سازمان‌هاي بين‌المللي به همراه روسيه از حاميان ايران به شمار مي‌رود.
شرايط كنوني به افزايش رقابت پكن و واشنگتن منجر شده و در بخش‌هاي منافع و سياست‌هاي خاورميانه‌اي كاخ سفيد شاهد تعارض‌هاي گسترده‌اي هستيم. اتفاقي كه پيش‌بيني آينده را دشوارتر از هميشه كرده است.
منبع: Reddit
دومين كريدور نيز مناطق غربي ژين چيانگ چين را به بندر آب عميق گوادر پاكستان در آب‌هاي درياي عرب متصل مي‌نمايد. رهبران پكن سرمايه‌گذاري هنگفتي در اتصال استان‌هاي جنوب غرب چين به اقيانوس هند با ايجاد شبكه راه‌آهن بنادر بزرگراه خط لوله و كانال‌هايي در هند، بنگلادش و ميانمار (برمه) انجام داده‌اند. در مسير جنوب نيز چين در حال اجراي كريدور اقتصادي چين- ايندوچينا است كه ۶۰۰ ميليون نفر از ساكنان جنوب شرق آسيا را با سرمايه‌گذاري در بنادر و راه‌آهن تندرو به اقتصاد چين متصل مي‌كند. همچنين پكن در نظر دارد تا دو پروژه ريلي را تكميل نمايد: مسير نخست از استان هينان آغاز شده و با عبور از آسياي ميانه ايران و تركيه به هاب‌هايي در لهستان، آلمان و هلند متصل مي‌شود.
مسير دوم نيز كه پل زميني اوراسياي جديد نام دارد، چين را از طريق روسيه به اروپا متصل مي‌نمايد. در مجموع پكن در حال تكميل كريدوري است كه بنادر جيبوتي، كنيا، تانزانيا و موزامبيك را به درياي سرخ، مديترانه شرقي و مركز و جنوب شرق اروپا متصل می‌کند.
سلطه جنگ‌طلبان كاخ سفيد
كاخ سفيد تاكنون تحريم‌هاي مختلفي عليه ايران اعمال كرده است. تهران نيز تلاش مي‌كند از اين تحريم‌ها رهايي يابد. واشنگتن اميدوار است با ايجاد نارضايتي روند تغيير رژيم و پيروزي دولتي مردمي‌تر و نزديك‌تر با امريكا را سرعت بخشد. در سايه شرايط كنوني، ايراني‌ها به چيني‌ها نزديك‌تر شده‌اند. هرگاه كاخ سفيد با ناكارايي تحريم‌هايش روبه‌رو شده، از ابزار حمله نظامي سود برده است، اما اين اقدام در آخرين مرحله قرار دارد.
با حذف ايران از اين پروژه، تنها مسير زميني براي دسترسي به اروپا از خاك روسيه و در ادامه اروپاي شرقي خواهد بود، اما در مقايسه با اروپاي جنوب شرقي، شاهد نفوذ بيشتر امريكايي‌ها در شرق اروپا هستيم. لذا اين پرسش مطرح مي‌شود كه با تغيير در نقشه راه ابريشم چيني‌ها، شاهد غيراقتصادي شدن آن نخواهيم شد؟
ايران، گذرگاه كليدي پروژه راه ابريشم
ايران در قلب نقشه‌هاي ژئوپلتيك چين در قرن بيست و يكم ميلادي قرار دارد. طرح يك كمربند، يك راه يا راه ابريشم جديد چين از 2 هزار كيلومتر خاك ايران و به‌عنوان گذرگاه اتصال چين به آسياي ميانه و غرب آسيا عبور مي‌كند. بخشي از پروژه‌هاي زيرساختي اين طرح در اين كشور قرار گرفته است. پكن علاوه بر مشاركت در توسعه فاز ۱۱ ميدان پارس جنوبي، در ساخت سامانه‌هاي حمل‌و‌نقل شهري در چند شهر بزرگ ايران هم مشاركت دارد. در بازارهاي ايران نيز انبوهي از كالاهاي چيني به چشم مي‌خورد.
با وجود تحريم‌هاي ايالات متحده عليه خريداران نفت ايران، چيني‌ها همچنان به خريد نفت اين كشور (هرچند با مقدار كمتر) ادامه داده‌اند. با وجود اهميت ايران در راهبردهاي رهبران اژدهاي زرد، روابط تجاري ايالات متحده و چين براي آنان از اولويت بسيار بيشتري برخوردار است. جنگ تجاري واشنگتن و پكن نيز با فراز و فرودهاي متفاوت ادامه دارد. رهبران چين روابط خود را با دولت‌هاي عربستان سعودي و رژيم اسرائيل (به عنوان دشمنان تهران و متحدان ديرين ايالات متحده) توسعه داده‌اند.
عكس‌العمل چيني‌ها در برابر سرنگوني پهپاد جاسوسي امريكايي خويشتنداري طرفين و پايبندي به برجام بوده است، اما اگر شاهد آغاز جنگ در خليجفارس باشيم، چه اتفاقاتي روي خواهد داد و موضع پكن چه خواهد بود؟ در شرايط كنوني، امريكايي‌ها ممكن است تجهيزات نظامي ايران را هدف قرار دهند. به‌رغم حضور جنگ‌طلباني نظير جان بولتون در كاخ سفيد، ترامپ تمايلي به پياده كردن نيرو در خاك ايران ندارد. فعاليت‌هاي ارتش امريكا نيز نشان مي‌دهد شاهد عمليات گسترده نظامي نخواهيم بود.
البته ايراني‌ها نيز به صورت مستقيم يا به وسيله نيروهاي مورد حمايت تهران از خود دفاع خواهند كرد. اين نبردها ممكن است به صورتي غيرقابل كنترل ادامه يابد. ايران تهديد كرده تنگه هرمز را خواهد بست. اين اقدام كابوسي براي كشورهاي صادركننده نفت در منطقه خليجفارس خواهد بود.
مي‌توان پيش‌بيني كرد كه بسته شدن تنگه هرمز با پاسخ شديدي از سوي ايالات متحده روبه‌رو شود. اين اقدامات ايالات متحده با حمايت احتمالي بسياري از دولت‌هاي همپيمان آنها نيز روبه‌رو خواهد شد.
با بسته شدن تنگه هرمز، شاهد استفاده از نفت ذخيره شده در دنيا خواهيم بود. گفتني است كه دو كشور عربستان سعودي و امارات متحده از ظرفيت صادرات 3/4 ميليون بشكه نفت از طريق خط لوله‌هاي دورزننده تنگه هرمز برخوردارند. در رسانه‌هاي عربستان، شاهد بررسي مجدد پيشنهاد ساخت يك كانال در صحراي عربستان هستيم كه به درياي سرخ متصل خواهد شد. در مقابل، ايران فاقد راهكاري براي دور زدن تنگه هرمز پس از عملي شدن سناريوي بستن آن است.
جبهه رؤيارويي ايالات متحده و چين
رهبران چين در دهه‌هاي اخير، سرمايه‌گذاري هنگفتي در منطقه خليجفارس و در گستره‌اي بزرگ‌تر خاورميانه و در چارچوب رقابت‌هاي جهاني استراتژيك با امريكايي‌ها داشته‌اند. دانشگاهيان و سياستگذاران امريكايي از برخورد منافع اين دو ابرقدرت سخن مي‌گويند و معتقدند زمينه همكاري‌هاي مشترك اين دو كشور محدود است.
در دو سال اخير، رقابت‌هاي چين و ايالت متحده وارد شرايط جديدي شده است. در راهبردهاي امنيت ملي سال ۲۰۱۸ ميلادي امريكا از دولت چين به‌عنوان يك قدرت در حال توسعه ياد شده كه خواهان محدود كردن قدرت و توسعه طلبي واشنگتن و ايجاد دنيايي متفاوت با ارزش‌ها و منافع ايالات متحده است.
امريكايي‌ها معتقدند چين در انديشه تصرف جايگاه جهاني آنها در سال‌هاي آينده است. دونالد ترامپ پس از رسيدن به قدرت، اقدامات مختلفي براي اعمال فشار بر چيني‌ها نظير آغاز جنگ تجاري تا حضور نظامي در درياي چين جنوبي انجام داده است.
امريكايي‌ها از ديرباز تضمين‌كننده امنيت خليجفارس بوده‌اند و چيني‌ها از اين شرايط سود برده‌اند. هرچند آنها با مداخله‌هاي نظامي واشنگتن مخالفند و خواهان كاهش تأثيرگذاري آنها در سطح جهاني هستند. در سال‌هاي اخير، پكن قرادادهاي مختلفي با همه كشورهاي منطقه خليجفارس امضا كرده و در حال توسعه دامنه آنها است. هر چند آنها تلاش مي‌كنند تا با عدم دخالت در تعارضات منطقه‌اي و داخلي كشورها رويكردي متفاوت با امريكايي‌ها داشته باشند.
چيني‌ها با همسايگان ايران نيز روابطي نزديك دارند و مقامات ايراني در مورد چشم‌انداز راه ابريشم جديد چين و كاركرد آن به‌عنوان يك تهديد يا فرصت ترديد دارند. چين در شوراي امنيت و ساير سازمان‌هاي بين‌المللي به همراه روسيه از حاميان ايران به شمار مي‌رود.
شرايط كنوني به افزايش رقابت پكن و واشنگتن منجر شده و در بخش‌هاي منافع و سياست‌هاي خاورميانه‌اي كاخ سفيد شاهد تعارض‌هاي گسترده‌اي هستيم. اتفاقي كه پيش‌بيني آينده را دشوارتر از هميشه كرده است.
منبع: Reddit
يکشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۱۶
کد مطلب: 24484