به گزارش میز نفت، سه دهه پس از فروپاشي ابرقدرت شرق و آغاز عصر جهان تك قطبي، شاهد تغييرات گسترده در مهرههاي بازي هستيم. غربيها با دقت به توسعه روابط همهجانبه چينيها و روسها در مسائل بينالمللي مينگرند، اما آنها به افقهاي متفاوتي مينگرند. اگرچه هر يك از آنها رقيبي خطرناك براي بلوك غرب هستند، اما با اتحاد آنها در هر حوزهاي، يك تهديد نوظهور و بينالمللي واقعي شكل ميگيرد.
روسيه خواهان كسب بازارهاي جديد، به دست آوردن حمايت پكن و توازن قدرت در برابر ايالات متحده است. اتحاد چين و روسيه، اهدافي فرامنطقهاي و جهاني دارد. آنها براي كسب منافع خود از هر اقدامي استقبال ميكنند. يك ائتلاف ميان اتحاديه اروپا و روسيه از منافع آشكار اقتصادي و ژئوپلتيك برخوردار است. روسيه داراي منابع و توان نظامي موردنياز اروپا براي حفاظت از مرزهايش است. ثبات در مناطقي نظير سوريه و ليبي با حضور روسها تضمين خواهد شد.
اين ائتلاف امنيتي با همكاريهاي اقتصادي دو طرف تقويت خواهد شد. از ۲۰ شركت خارجي فعال در كشور روسيه، ۹ شركت اروپايي است. از ۲۰ مقصد برتر توريستهاي روسي نيز ۱۰ كشور در اتحاديه اروپا قرار دارد. در مجموع، اتحاديه اروپا بزرگترين شريك تجاري روسیها به شمار ميرود. اما امريكاييها مهمترين مخالف اين همكاريها هستند. هر چند شاهد افول محبوبيت امريكاييها و روابط غيردوستانه كنوني با رهبران بروكسل هستيم.
نعمتي به نام جنگ تجاري
دولت چين كه در قرن بيستم در زير سايه ابرقدرت شرق قرار داشت، پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي توانست در كمتر از سه دهه به يكي از بازيگران كليدي اقتصاد دنيا تبديل شود. اين دو كشور همسايه داراي 400 سال تاريخ مشترك بوده و اختلافات مرزي دو طرف در جنگ محدود سال 1969 ميلادي نيز حل و فصل شده است.
بالا گرفتن جنگ تجاري پكن و واشنگتن در ماههاي اخير ميتواند پيامدهاي بينالمللي و منطقهاي چشمگيري براي دو كشور به همراه داشته باشد. منافع امريكا در اقيانوس آرام از اهميت بالايي برخوردار است و سالهاست كه ناوگان ارتش اين كشور در اين منطقه حضور دارد.
در شرايط كنوني، توسعه دامنه جنگ تجاري با چين ممكن است منافع واشنگتن را در آسيا با محدوديتهاي بيشتري مواجه كند. همكاريهاي دو كشور در شوراي امنيت سازمان ملل به اين قدرتهاي منطقه اوراسيا اجازه ميدهد تا اهداف امريكا را نابود كرده و از يكديگر در برابر تهديدات حمايت كنند.
چين بزرگترين شريك تجاري مسكو است و از سال ۲۰۱۵ ميلادي، مسكو با پيشي گرفتن از عربستان سعودي به بزرگترين تأمينكننده نفت پكن تبديل شده است. خط لوله جديد قدرت سيبري براي عرضه سالانه ۳۸ ميليارد متر مكعب گاز مردان يخي به چين در حال ساخت است. پيشبيني ميشود در دسامبر سال ۲۰۱۹ ميلادي، شاهد راهاندازي اين پروژه باشيم.
چينيها 30 درصد سهام پروژه الانجي يامال در مناطق قطبي سيبري را در اختيار دارند. همكاريهاي دو كشور در خاورميانه و شرق آسيا نيز راهبردي بوده و هر دو در جهت دستيابي به اهداف مشترك تلاش ميكنند. آنها با يك تهديد مشترك (ايالات متحده) روبهرو و خواهان تغيير نظم جهاني امريكامحور هستند.
روسيه خواهان استفاده از تجارب پكن در متنوع كردن اقتصاد خود است. با اين اقدام، شاهد افزايش امنيت كرملين خواهيم بود. با وجود نگاه روسيه به بازار انرژي چين، آنها همچنان خواهان حفظ بازار اروپا نيز هستند و بخش اعظم گاز صادراتي به چين از ميادين جديد گاز طبيعي خرسها در شرق و شمال شرقي تأمين خواهد شد. به نظر ميرسد روابط تجاري پايدار با اروپا و چين، برگ برنده مسكو خواهد بود.
ساخت خط لولههاي جديد صادرات گاز طبيعي روسيه به چين ميتواند سهم 90 درصدي بازارهاي اروپا در خريداران گاز مسكو را به 60 درصد كاهش دهد. همچنين چينيها معتقدند در صورت محاصره دريايي چين توسط ناوگان نيروي دريايي امريكا بر سر تايوان، صادرات گاز اين خط لوله ميتواند انرژي موردنياز آنها را تأمين كند.
بدين ترتيب خط لولهها در دنياي امروز از تأثيرگذاري ژئوپلتيك بدون رقيبي برخوردار هستند. در شرايط كنوني نيز جنگ تجاري ترامپ و رويارويي با ايران ممكن است به تقويت بيشتر بلوك شرق و چالشهاي امنيتي براي واشنگتن و غرب منتهي شود. البته چينيها نيز از انزواي جهاني مسكو براي چانهزني و خريد گاز ارزان از روسيه بهره بردهاند.
هماكنون حجم اقتصاد چين شش تا هشت برابر اقتصاد روسيه است. به هر ترتيب، روابط غولهاي جهاني با فرازونشيبهاي زيادي روبهرو است و در دوره ترامپ شاهد افت و خيزهاي گستردهاي نيز خواهيم بود. در اين شرايط، پيشبيني آينده سختترين كار خواهد بود.
نويسنده: تام اوكونور
منبع: نيوزويك
مترجم: محسن داوري
دوشنبه ۲۴ تير ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۵۹