پکن در اندیشه فتح بازارهای خاورمیانه
چین از ایران چه می‌خواهد؟
میز نفت | منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به دلیل شرایط ویژه محیطی یکی از بازارهای دشوار برای سرمایه گذاران خارجی است. اما شرکت‌های دولتی و خصوصی چینی با افزایش تمایل به حضور در این منطقه روبرو بوده و علاوه بر تولید منابع طبیعی، خواهان سرمایه گذاری در منابع جدید و ایجاد هاب‌های تجاری هستند.
به هر حال، سرمایه گذاران چینی با درک پیچیدگی‌های محیط تجاری در این منطقه و چالش‌های فعالیت مختلف نظیر امکان تغییر در دولت‌ها، عدم امنیت و ناپایداری روانه خاورمیانه شده‌اند. در سال‌های اخیر، چینی‌ها در منطقه اوراسیا و صحرای آفریقا نیز سرمایه گذاری‌های اندکی داشته‌اند، اما میزان سرمایه گذاری‌های آنها در خاورمیانه در حال افزایش است.
در سال 2016 میلادی، چین به بزرگترین سرمایه گذار این منطقه تبدیل شد و رئیس‌جمهوری چین در سال گذشته از 23 میلیارد دلار سرمایه گذاری مالی، انسان دوستانه و توسعه‌ای کشورش در خاورمیانه خبر داده بود.این سرمایه گذاری‌ها در چارچوب راه ابریشم جدید چین (یک کمربند، یک راه) انجام می‌شود.
هرچند بخشی از سرمایه گذاری‌های چینی‌ها در آفریقا به ویژه مسیر ریلی جیبوتی - آدیس آبابا با بن بست روبرو شده است. به همین دلیل، مطالعات ریسک و پوشش‌های بیمه‌ای در همه طرح‌های بعدی الزامی شده است.در آن پروژه ریلی، چینی‌ها یا یک میلیارد دلار ضرر به دلیل توقف پروژه روبرو شده‌اند.
*سفر به جاده ابریشم قرن ۲۱
این پروژه از دو بخش تشکیل شده است: مجموعه‌ای از کریدورهای اقتصادی خشکی که چینی‌ها به مجموعه آن کمربند اقتصادی جاده ابریشم می‌گویند و جاده ابریشمی دریایی قرن بیست و یکم که از دریای چین جنوبی آغاز و پس از عبور از اقیانوس هند به دریای مدیترانه می‌رسد. بخش نخست کریدورهای کمربند اقتصادی جاده ابریشم، مناطق شمال شرقی چین را به دو منطقه سرشار از منابع انرژی مغولستان و سیبری با یک شبکه راه آهن مدرن متصل می‌کند.
دومین کریدور نیز مناطق غربی ژین چیانگ چین را به بندر آب عمیق گوادر پاکستان در آب‌های دریای عرب متصل می‌کند. رهبران پکن سرمایه گذاری هنگفتی در اتصال استان‌های جنوب غرب چین به اقیانوس هند با ایجاد شبکه راه آهن بنادر بزرگراه خط لوله و کانال‌هایی در هند، بنگلادش و میانمار (برمه) انجام داده‌اند. در مسیر جنوب نیز چین در حال اجرای کریدور اقتصادی چین- ایندوچینا است که ۶۰۰ میلیون نفر از ساکنان جنوب شرق آسیا را با سرمایه گذاری در بنادر و راه آهن تندرو به اقتصاد چین متصل می‌کند. همچنین پکن در نظر دارد تا دو پروژه ریلی را تکمیل کند: مسیر نخست از استان هینان آغاز شده و با عبور از آسیای میانه ایران و ترکیه به هاب‌هایی در لهستان، آلمان و هلند متصل می‌شود.
مسیر دوم نیز که پل زمینی اوراسیای جدید نام دارد، چین را از طریق روسیه به اروپا متصل می‌کند. در مجموع پکن در حال تکمیل کریدوری است که بنادر جیبوتی، کنیا، تانزانیا و موزامبیک را به دریای سرخ، مدیترانه شرقی و مرکز و جنوب شرق اروپا متصل می‌کند.
شرکت‌های دولتی مهندسی و عمرانی چین بخش گسترده‌ای از این پروژه را آغاز کرده‌اند؛ چینی‌ها با دارا بودن ذخایر هنگفت ارزی و دیپلماسی سیاسی تهاجمی توانسته‌اند بر بسیاری از موانع فرارو پیروز شوند. در بخش تامین مالی رهبران پکن از چند بانک بزرگ به ویژه بانک توسعه زیرساخت‌های آسیایی صندوق جاده ابریشم و بانک توسعه نوین خواسته‌اند بودجه مورد نیاز را تامین کنند. تاکنون پرداخت ۲۰۰ میلیارد دلار جهت تامین بخش‌هایی از این پروژه تصویب شده است.
در دستاوردی چشمگیر، چینی‌ها از سیاست خارجی جهت پیشبرد اجرای پروژه یک کمربند، یک راه بهره شایانی برده‌اند. چینی‌ها از پیوستن دولت‌های پاکستان و هند به سازمان همکاری‌های شانگهای استقبال کرده و در گام بعدی ایران را به عضویت در آن تشویق خواهند کرد. در اروپا چینی‌ها روابط خود با جمهوری چک را توسعه داده و امیدوارند تا پراگ را به هاب تجاری خود در قاره سبز تبدیل کنند.
از سوی دیگر، رهبران چین به خوبی می‌دانند که موفقیت این پروژه جاه طلبانه تا حدود زیادی در گروی ثبات در خاورمیانه خواهد بود. و به همین دلیل رویکردی فعال در پیش گرفته‌اند. رئیس‌جمهور چین در ژانویه سال گذشته نخستین رهبری بود که پس از پایان تحریم‌های هسته‌ای ایران روانه تهران شد. در ادامه وی با رهبران عربستان سعودی و مصر نیز دیدار کرد. تلاش برای میانجی گری میان گروه‌های مختلف رقیب در بحران داخلی سوریه از دیگر برنامه‌های آنان محسوب می‌شود.
*راه پرفرازونشیب فراسوی پکن
با وجود حضور بلندمدت چینی‌ها در آفریقا، آنها در سال‌های اخیر خاورمیانه را به عنوان یکی از مقاصد سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی خود برگزیده اند.با خروج تدریجی ایالات متحده از بخش های اقتصادی و امنیتی خاورمیانه، شرکت‌های دولتی چین در حال تصرف این بازار هستند.
هرچند آنها برای حضور در خاورمیانه و شمال آفریقا با ریسک های پیچیده‌ای روبرو هستند. روابط دولت چین با کشورهای این منطقه رو به بهبود بوده و راه ابریشم جدید چین در حال تغییر مهره‌های بازی در حوزه‌های مختلف است.با اجرای راه ابریشم چینی‌ها، شکاف‌ها و چالش‌های موجود در پروژه‌های زیرساختی این منطقه برطرف شده و در بلندمدت، شاهد بهبود فضای تجاری و سرمایه گذاری در آن خواهیم بود.
اما سرمایه گذاری‌های دولت چین با ریسک های مالی، زیست محیطی، اجتماعی و دولتی نیز برای پکن و دولت های میزبان روبرو است. این کشورها دارای تفاوت های چشمگیری در بخش های سیاسی و اقتصادی هستند. پکن خواهان قرار گرفتن جایگاه ایالات متحده در این منطقه است، اتفاقی که جایگاه منطقه ای پکن را ارتقای مهمی خواهد داد.
حمایت دیپلماتیک و اقتصادی پکن از دولت بشار اسد در سوریه همراه با تلاش برای میانجی گری در فلسطین و سفرهای چشمگیر رهبران چین به خاورمیانه نشان می‌دهد جایگاه این منطقه برای آنها از اهمیتی فزاینده برخوردار شده است. آنها خواهان جلوگیری از اشتباهات پدید آمده در ایجاد راه ابریشم جدید و اتلاف سرمایه گذاری‌های خود هستند. بخشی از این سرمایه گذاری‌ها از طریق بانک‌های بین المللی و با مشارکت بخش‌های خصوصی و دولتی انجام شده است. اقدامی که ریسک سرمایه گذاری آنها را کاهش چشمگیری می‌دهد.
با کاهش تعداد پروژه ها و متنوع شدن سهامداران، ریسک اجرای طرح ها کاهش خواهد یافت. همچنین کارایی طرح ها نیز برای رهبران آرمان گرای چین بهبود خواهد یافت. بهترین راه پیش بینی آینده، ساختن آن است.
نویسنده: آلساندرو آردوینو
منبع: Arab Weekly
مترجم: محسن داوری
به هر حال، سرمایه گذاران چینی با درک پیچیدگی‌های محیط تجاری در این منطقه و چالش‌های فعالیت مختلف نظیر امکان تغییر در دولت‌ها، عدم امنیت و ناپایداری روانه خاورمیانه شده‌اند. در سال‌های اخیر، چینی‌ها در منطقه اوراسیا و صحرای آفریقا نیز سرمایه گذاری‌های اندکی داشته‌اند، اما میزان سرمایه گذاری‌های آنها در خاورمیانه در حال افزایش است.
در سال 2016 میلادی، چین به بزرگترین سرمایه گذار این منطقه تبدیل شد و رئیس‌جمهوری چین در سال گذشته از 23 میلیارد دلار سرمایه گذاری مالی، انسان دوستانه و توسعه‌ای کشورش در خاورمیانه خبر داده بود.این سرمایه گذاری‌ها در چارچوب راه ابریشم جدید چین (یک کمربند، یک راه) انجام می‌شود.
هرچند بخشی از سرمایه گذاری‌های چینی‌ها در آفریقا به ویژه مسیر ریلی جیبوتی - آدیس آبابا با بن بست روبرو شده است. به همین دلیل، مطالعات ریسک و پوشش‌های بیمه‌ای در همه طرح‌های بعدی الزامی شده است.در آن پروژه ریلی، چینی‌ها یا یک میلیارد دلار ضرر به دلیل توقف پروژه روبرو شده‌اند.
*سفر به جاده ابریشم قرن ۲۱
این پروژه از دو بخش تشکیل شده است: مجموعه‌ای از کریدورهای اقتصادی خشکی که چینی‌ها به مجموعه آن کمربند اقتصادی جاده ابریشم می‌گویند و جاده ابریشمی دریایی قرن بیست و یکم که از دریای چین جنوبی آغاز و پس از عبور از اقیانوس هند به دریای مدیترانه می‌رسد. بخش نخست کریدورهای کمربند اقتصادی جاده ابریشم، مناطق شمال شرقی چین را به دو منطقه سرشار از منابع انرژی مغولستان و سیبری با یک شبکه راه آهن مدرن متصل می‌کند.
دومین کریدور نیز مناطق غربی ژین چیانگ چین را به بندر آب عمیق گوادر پاکستان در آب‌های دریای عرب متصل می‌کند. رهبران پکن سرمایه گذاری هنگفتی در اتصال استان‌های جنوب غرب چین به اقیانوس هند با ایجاد شبکه راه آهن بنادر بزرگراه خط لوله و کانال‌هایی در هند، بنگلادش و میانمار (برمه) انجام داده‌اند. در مسیر جنوب نیز چین در حال اجرای کریدور اقتصادی چین- ایندوچینا است که ۶۰۰ میلیون نفر از ساکنان جنوب شرق آسیا را با سرمایه گذاری در بنادر و راه آهن تندرو به اقتصاد چین متصل می‌کند. همچنین پکن در نظر دارد تا دو پروژه ریلی را تکمیل کند: مسیر نخست از استان هینان آغاز شده و با عبور از آسیای میانه ایران و ترکیه به هاب‌هایی در لهستان، آلمان و هلند متصل می‌شود.
مسیر دوم نیز که پل زمینی اوراسیای جدید نام دارد، چین را از طریق روسیه به اروپا متصل می‌کند. در مجموع پکن در حال تکمیل کریدوری است که بنادر جیبوتی، کنیا، تانزانیا و موزامبیک را به دریای سرخ، مدیترانه شرقی و مرکز و جنوب شرق اروپا متصل می‌کند.
شرکت‌های دولتی مهندسی و عمرانی چین بخش گسترده‌ای از این پروژه را آغاز کرده‌اند؛ چینی‌ها با دارا بودن ذخایر هنگفت ارزی و دیپلماسی سیاسی تهاجمی توانسته‌اند بر بسیاری از موانع فرارو پیروز شوند. در بخش تامین مالی رهبران پکن از چند بانک بزرگ به ویژه بانک توسعه زیرساخت‌های آسیایی صندوق جاده ابریشم و بانک توسعه نوین خواسته‌اند بودجه مورد نیاز را تامین کنند. تاکنون پرداخت ۲۰۰ میلیارد دلار جهت تامین بخش‌هایی از این پروژه تصویب شده است.
در دستاوردی چشمگیر، چینی‌ها از سیاست خارجی جهت پیشبرد اجرای پروژه یک کمربند، یک راه بهره شایانی برده‌اند. چینی‌ها از پیوستن دولت‌های پاکستان و هند به سازمان همکاری‌های شانگهای استقبال کرده و در گام بعدی ایران را به عضویت در آن تشویق خواهند کرد. در اروپا چینی‌ها روابط خود با جمهوری چک را توسعه داده و امیدوارند تا پراگ را به هاب تجاری خود در قاره سبز تبدیل کنند.
از سوی دیگر، رهبران چین به خوبی می‌دانند که موفقیت این پروژه جاه طلبانه تا حدود زیادی در گروی ثبات در خاورمیانه خواهد بود. و به همین دلیل رویکردی فعال در پیش گرفته‌اند. رئیس‌جمهور چین در ژانویه سال گذشته نخستین رهبری بود که پس از پایان تحریم‌های هسته‌ای ایران روانه تهران شد. در ادامه وی با رهبران عربستان سعودی و مصر نیز دیدار کرد. تلاش برای میانجی گری میان گروه‌های مختلف رقیب در بحران داخلی سوریه از دیگر برنامه‌های آنان محسوب می‌شود.
*راه پرفرازونشیب فراسوی پکن
با وجود حضور بلندمدت چینی‌ها در آفریقا، آنها در سال‌های اخیر خاورمیانه را به عنوان یکی از مقاصد سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی خود برگزیده اند.با خروج تدریجی ایالات متحده از بخش های اقتصادی و امنیتی خاورمیانه، شرکت‌های دولتی چین در حال تصرف این بازار هستند.
هرچند آنها برای حضور در خاورمیانه و شمال آفریقا با ریسک های پیچیده‌ای روبرو هستند. روابط دولت چین با کشورهای این منطقه رو به بهبود بوده و راه ابریشم جدید چین در حال تغییر مهره‌های بازی در حوزه‌های مختلف است.با اجرای راه ابریشم چینی‌ها، شکاف‌ها و چالش‌های موجود در پروژه‌های زیرساختی این منطقه برطرف شده و در بلندمدت، شاهد بهبود فضای تجاری و سرمایه گذاری در آن خواهیم بود.
اما سرمایه گذاری‌های دولت چین با ریسک های مالی، زیست محیطی، اجتماعی و دولتی نیز برای پکن و دولت های میزبان روبرو است. این کشورها دارای تفاوت های چشمگیری در بخش های سیاسی و اقتصادی هستند. پکن خواهان قرار گرفتن جایگاه ایالات متحده در این منطقه است، اتفاقی که جایگاه منطقه ای پکن را ارتقای مهمی خواهد داد.
حمایت دیپلماتیک و اقتصادی پکن از دولت بشار اسد در سوریه همراه با تلاش برای میانجی گری در فلسطین و سفرهای چشمگیر رهبران چین به خاورمیانه نشان می‌دهد جایگاه این منطقه برای آنها از اهمیتی فزاینده برخوردار شده است. آنها خواهان جلوگیری از اشتباهات پدید آمده در ایجاد راه ابریشم جدید و اتلاف سرمایه گذاری‌های خود هستند. بخشی از این سرمایه گذاری‌ها از طریق بانک‌های بین المللی و با مشارکت بخش‌های خصوصی و دولتی انجام شده است. اقدامی که ریسک سرمایه گذاری آنها را کاهش چشمگیری می‌دهد.
با کاهش تعداد پروژه ها و متنوع شدن سهامداران، ریسک اجرای طرح ها کاهش خواهد یافت. همچنین کارایی طرح ها نیز برای رهبران آرمان گرای چین بهبود خواهد یافت. بهترین راه پیش بینی آینده، ساختن آن است.
نویسنده: آلساندرو آردوینو
منبع: Arab Weekly
مترجم: محسن داوری
شنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۱۰
کد مطلب: 23220
