سومين عرضه نفت و خريداراني كه وجود نداشتند
شكست نفت در بورس
پس از دو عرضه موفق نفت در بورس، سومين عرضه در روز دوشنبه بدون مشتري باقي ماند تا ترديدها نسبت به موفقيت مكانيسم جديد معاملات نفتي افزايش يابد.
به گزارش میز نفت، موضوع عرضه نفت در بورس به دولت دهم باز‌مي‌گردد؛ در آن روزها محموله‌هايي عرضه شد كه با بي‌ميلي خريداران، شركت ملي نفت به يكي از شركت‌هاي زيرمجموعه خود دستور داد تا همه محموله‌هاي عرضه شده را خريداري كند تا از شكست اين ايده جلوگيري كند.
گرچه بهره‌گيري از اين راهكار مورد توجه سياست‌گذاران و برنامه‌هاي بالادستي كشور بوده است، اما عدم تعريف ساز و كاري مناسب و بي‌تفاوتي وزارت نفت طي يك دهه اخير، موجب شد تا هيچ كس بورس نفت را جدي نگيرد. اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس‌جمهور از وزارت نفت خواست تا با عرضه نفت در بورس، بخش خصوصي را براي تأمين درآمدهاي نفتي به بازي بگيرد كه وزارت نفت با اكراه به اين خواسته تن داد.
2ميليون بشكه نفت در دو نوبت عرضه شد كه خريداران معاملات را نهايي كردند، اما با كاهش قيمت نفت و سخت‌تر شدن شرايط واريز پول نفت، امتيازات ديگري براي «نفت بورسي» در نظر گرفته شد تا سومين عرضه نيز با موفقيت همراه شود. يكي از اين امتيازات افزايش زمان تسويه پول نفت به 90 روز بود.
با اين وجود، عرضه سوم با اما و اگرهايي مواجه شد و برخي منابع آگاه از بي‌رغبتي وزارت نفت براي اجراي اين مهم خبر دادند. وزارت نفت براي تسويه ريالي محموله‌ها تأكيد بسياري داشت كه ميزان درآمدهاي آن را حداقل دو برابر افزايش مي‌داد، اما با اين وجود، كارشكني‌هاي فراواني در عرضه سوم ديده شد.
نصرالله پژمان‌فر، عضو كميسيون تلفيق هم دو روز پيش خبري را رسانه‌اي كرد كه نشان داد اتفاقي كه در دولت گذشته رخ داده، در اين دولت نيز به وقوع پيوسته است. وي درباره جزئيات اظهارات بيژن زنگنه وزير نفت در جلسه شنبه هفته قبل (۲۲ دي) كميسيون تلفيق مجلس گفت: وزير نفت در اين جلسه عنوان كرد كه در عرضه‌هاي قبلي نفت در بورس انرژي، خودمان به خريداران اعلام كرديم كه از بورس انرژي نفت خام را خريداري كنند، اما از اين به بعد مي‌گوييم از اين بازار خريداري نكنند تا مشخص شود بورس تا چه حد توانايي جذب مشتري براي محموله‌هاي نفت را دارد.
*وزارت نفت مخالف يا موافق؟
چندي پيش در گزارشي به اين مسئله اشاره شد كه نحوه تسويه نفت معامله شده در بورس، دولت و وزارت نفت را پولدارتر خواهد كرد، به همين دليل بود كه وزارت نفت تلاش فراواني كرد تا تسويه پول را تماماً ريالي كند، اما در مرحله اول، سران قوا با آن مخالفت كرده و تنها 20 درصد آن را ريالي تصويب كردند.
تلاش وزارت نفت براي تسويه كاملاً ريالي پول نفت، بهترين خبري بود كه مي‌توانست اين نهاد را خوشحال كند، اما همزمان نگراني‌هاي اين وزارتخانه را براي افزايش بازيگران معاملات افزايش داد. چه خوب و چه بد، وزارت نفت به هيچ عنوان علاقه‌اي ندارد نفت را كسي جز خودش به فروش برساند و از اين بابت، حتي اگر سود بهتري را نيز كسب كند، حاضر نيست موقعيت خود را در معرض خطر قرار دهد.
در همان دو عرضه نفت، برخي گمانه‌زني‌ها از آن حكايت داشت كه شركت‌هاي خريدار نفت شركت‌هاي وابسته به صندوق بازنشستگي صنعت نفت هستند و در واقع وزارت نفت براي آنكه شكست عرضه نفت در بورس تبديل به يك شكست براي دولت نشود، چنين راهكاري را در پيش گرفته است. اين گمانه‌زني‌ها هرچند رسانه‌اي نشد، اما سخنان زنگنه در جلسه كميسيون نشان داد خريدار واقعي در بورس وجود ندارد و خود اين وزارتخانه، هم در نقش شكارچي ظاهر شده و هم وظيفه شكارباني را بر عهده گرفته است.
گرچه بهره‌گيري از اين راهكار مورد توجه سياست‌گذاران و برنامه‌هاي بالادستي كشور بوده است، اما عدم تعريف ساز و كاري مناسب و بي‌تفاوتي وزارت نفت طي يك دهه اخير، موجب شد تا هيچ كس بورس نفت را جدي نگيرد. اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس‌جمهور از وزارت نفت خواست تا با عرضه نفت در بورس، بخش خصوصي را براي تأمين درآمدهاي نفتي به بازي بگيرد كه وزارت نفت با اكراه به اين خواسته تن داد.
2ميليون بشكه نفت در دو نوبت عرضه شد كه خريداران معاملات را نهايي كردند، اما با كاهش قيمت نفت و سخت‌تر شدن شرايط واريز پول نفت، امتيازات ديگري براي «نفت بورسي» در نظر گرفته شد تا سومين عرضه نيز با موفقيت همراه شود. يكي از اين امتيازات افزايش زمان تسويه پول نفت به 90 روز بود.
با اين وجود، عرضه سوم با اما و اگرهايي مواجه شد و برخي منابع آگاه از بي‌رغبتي وزارت نفت براي اجراي اين مهم خبر دادند. وزارت نفت براي تسويه ريالي محموله‌ها تأكيد بسياري داشت كه ميزان درآمدهاي آن را حداقل دو برابر افزايش مي‌داد، اما با اين وجود، كارشكني‌هاي فراواني در عرضه سوم ديده شد.
نصرالله پژمان‌فر، عضو كميسيون تلفيق هم دو روز پيش خبري را رسانه‌اي كرد كه نشان داد اتفاقي كه در دولت گذشته رخ داده، در اين دولت نيز به وقوع پيوسته است. وي درباره جزئيات اظهارات بيژن زنگنه وزير نفت در جلسه شنبه هفته قبل (۲۲ دي) كميسيون تلفيق مجلس گفت: وزير نفت در اين جلسه عنوان كرد كه در عرضه‌هاي قبلي نفت در بورس انرژي، خودمان به خريداران اعلام كرديم كه از بورس انرژي نفت خام را خريداري كنند، اما از اين به بعد مي‌گوييم از اين بازار خريداري نكنند تا مشخص شود بورس تا چه حد توانايي جذب مشتري براي محموله‌هاي نفت را دارد.
*وزارت نفت مخالف يا موافق؟
چندي پيش در گزارشي به اين مسئله اشاره شد كه نحوه تسويه نفت معامله شده در بورس، دولت و وزارت نفت را پولدارتر خواهد كرد، به همين دليل بود كه وزارت نفت تلاش فراواني كرد تا تسويه پول را تماماً ريالي كند، اما در مرحله اول، سران قوا با آن مخالفت كرده و تنها 20 درصد آن را ريالي تصويب كردند.
تلاش وزارت نفت براي تسويه كاملاً ريالي پول نفت، بهترين خبري بود كه مي‌توانست اين نهاد را خوشحال كند، اما همزمان نگراني‌هاي اين وزارتخانه را براي افزايش بازيگران معاملات افزايش داد. چه خوب و چه بد، وزارت نفت به هيچ عنوان علاقه‌اي ندارد نفت را كسي جز خودش به فروش برساند و از اين بابت، حتي اگر سود بهتري را نيز كسب كند، حاضر نيست موقعيت خود را در معرض خطر قرار دهد.
در همان دو عرضه نفت، برخي گمانه‌زني‌ها از آن حكايت داشت كه شركت‌هاي خريدار نفت شركت‌هاي وابسته به صندوق بازنشستگي صنعت نفت هستند و در واقع وزارت نفت براي آنكه شكست عرضه نفت در بورس تبديل به يك شكست براي دولت نشود، چنين راهكاري را در پيش گرفته است. اين گمانه‌زني‌ها هرچند رسانه‌اي نشد، اما سخنان زنگنه در جلسه كميسيون نشان داد خريدار واقعي در بورس وجود ندارد و خود اين وزارتخانه، هم در نقش شكارچي ظاهر شده و هم وظيفه شكارباني را بر عهده گرفته است.
چهارشنبه ۳ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۵۸
کد مطلب: 22908
