میز نفت| پس از حمله حوثیها به دو نفتکش عربستان، ترانزیت نفت این کشور از طریق باب المندب متوقف شده است. ایرانیها که در آستانه آغاز تحریمهای ایالاتمتحده به سر میبرند، تهدید به بستن تنگه هرمز بهعنوان مهمترین گذرگاه صدور نفت و ال ان جی دنیا کردهاند. هرچند با این اقدام، صادرات نفت ایران نیز متوقف خواهد شد. در ادامه با وضعیت گذرگاههای ترانزیت نفت و ال ان جی خاورمیانه آشنا میشویم:
*باب المندب
اقدام هر کشور در بستن تنگه باب المندب که میان سواحل یمن و آفریقا و در جنوبیترین نقطه دریای سرخ قرار دارد، باعث توقف حرکت شناورها در آبهای دریای سرخ، کانال سویز و یا خط لوله سومد بهعنوان راههای ارتباط دریای سرخ و آبهای مدیترانه خواهد شد.
خط لوله سومداز ظرفیت انتقال 2.34 میلیون بشکه نفت در روز برخوردار بوده و بهموازات کانال سویز ساخته شده است. نفتکشهایی که نمیتوانند از کانال سویز عبور نمایند، نفت خود را از طریق این خط لوله جابجا میکنند.
بر اساس تخمین اداره اطلاعات انرژی، روزانه 4.8 میلیون بشکه نفت از تنگه باب المندب عبور کرده و روانه ایالاتمتحده، اروپا و یا آسیا میشود.
گزارش شبکه رویترز نشان میدهد صادرات نفت عربستان از این تنگه در باریکترین بخش خود که میان جیبوتی و یمن قرار داشته و از عرض 29 کیلومتر برخوردار است، بین 500 هزار تا 700 هزار بشکه در روز است.
در صورت توقف عبور و مرور نفتکشها و شناورهای حامل ال ان جی از این تنگه که دارای دو مسیر دو مایلی 3.2 کیلومتری برای رفتوبرگشت کشتیها است، تانکرها باید از طریق دماغه امید نیک در جنوب آفریقا تردد نمایند. با این اقدام فاصله پیمایش از بنادر عربستان تا ایالاتمتحده 4300 کیلومتر دورتر خواهد شد.
این شناورها باید چند هفته زمان به سفر خود بیافزایند و هزینههای انتقال محمولهها افزایش مییابد. البته یکی از راهکارهای ریاض، اجاره نفتکشهای کشورهای دیگر برای انتقال محمولههای خود از طریق این تنگه راهبردی خواهد بود.
*تنگه هرمز
روزانه 18.5 میلیون بشکه نفت و یا 30 درصد نفت جابجا شده دنیا از این تنگه کلیدی عبور میکند. این تنگه در شرق خلیجفارس قرار دارد و بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالاتمتحده باید آن را مهمترین تنگه نفتی دنیا دانست.
عرض تنگه هرمز 54 کیلومتر بوده و کشورهای عربی را از ایران جدا میکند.
بخش اعظم صادرات نفت عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، کویت و عراق باید از این تنگه 6.4 کیلومتری میان سواحل عمان و ایران عبور کند. سالانه 1000 تانکر غولپیکر حمل ال ان جی قطریها نیز از این تنگه عبور میکند.
بیش از 85 درصد نفت خام عبور کرده از تنگه هرمز روانه بازارهای آسیایی نظیر چین، ژاپن، هند و کره جنوبی میشود. صادرات ال ان جی قطر بهعنوان بزرگترین صادرکننده ال ان جی دنیا نیز به عبور از تنگه هرمز وابسته است.
ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالاتمتحده در بحرین مستقر است و مسئولیت امنیت خلیجفارس، دریای سرخ، خلیج عمان و بخشهایی از اقیانوس هند را بر عهده دارد. فرماندهان این مرکز اعلام کردهاند با هرگونه توقف تردد شناورها از تنگه هرمز مقابله خواهند کرد.
دو کشور عربستان و امارات متحده عربی صاحب خط لولههایی هستند که نفت آنها را بدون عبور از تنگه هرمز به دریای سرخ و اقیانوس منتقل میکند. بخشی از نفت امارات با خط لوله به سواحل اقیانوس هند منتقل میگردد. عربستان نیز با یک خط لوله شرقی-غربی نفت خود را به سواحل دریای سرخ و بندر ینبوع منتقل میکند.
دولت عربستان روزانه 10 میلیون بشکه نفت خام تولید میکند. این کشور بزرگترین صادرکننده نفت دنیا بوده و بخش اعظم صادرات این کشور از طریق تنگه هرمز انجام میشود.
خط لوله شرقی-غربی عربستان که پترولاین نام دارد، بخشی از نفت تولیدشده در شرق این کشور را به بندر ینبوع منتقل میکند. این بندر در شمال تنگه باب المندب قرار دارد و تانکرها نیازی به عبور از باب المندب و تنگه هرمز برای انتقال نفت خود به آمریکای شمالی و اروپا نخواهند داشت.
خط لوله پترولاین از ظرفیت انتقال روزانه 5 میلیون بشکه نفت خام برخوردار است که امکان افزایش این عدد به 8 میلیون بشکه در هر روز نیز وجود دارد.
یک خط لوله انتقال ان جی ال از عبقیق به ینبوع نیز با ظرفیت 290 هزار بشکه در روز ساخته شده که میان تأسیسات تولید گاز شرق عربستان با تأسیسات صادرات ان جی ال در ینبوع ایجاد گردیده است؛ اما ظرفیت صادرات این خط لوله اندک است.
غول نفتی آرامکوی سعودی در نظر دارد تا بندر قدیمی معاجز را در سال جاری در سواحل دریای سرخ بهسازی نماید. بدین ترتیب ظرفیت صادرات نفت این کشور پادشاهی به 15 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
این بندر در گذشته برای صدور نفت عراق از طریق خط لوله ایپسا ساخته شده بود؛ اما پس از اشغال کویت توسط صدام حسین درسال 1990 میلادی تاکنون، صادرات نفت عراق از این بندر متوقف شده است.
باید دانست که سایر اعضای اوپک این منطقه نظیر ایران، قطر، امارات و کویت به عبور از تنگه هرمز وابستگی تقریباً کاملی دارند.
یکی از مقامات کویت اعلام کرده 90 درصد صادرات نفت کشورش روانه آسیا میشود و از تنگه باب المندب عبور نمیکند. 10 درصد بقیه نیز که عمدتاً محصولات پالایشی است، باید از تنگه باب المندب و یا دماغه امید نیک در جنوب قاره آفریقا عبور نماید.
اماراتیها یک خط لوله جدید یا ظرفیت 1.5 میلیون بشکه در روز احداث کردهاند که نفت ابوظبی را به بندر فجیره در سواحل اقیانوس هند منتقل میکند. فجیره از امکانات بانکرینگ برخوردار بوده و با این پروژه، تنگه هرمز دور زده میشود.
دولت قطر هم یک صادرکننده کوچک نفت است، اما سالانه 3.7 تریلیون فوت مکعب ال ان جی در هرسال صادر میکند.
*عراق
حدود 80 درصد صادرات نفت عراق از بنادر جنوبی خلیجفارس و تنگه هرمز انجام میشود. آسیا، مهمترین بازار صادرات نفت عراق با شمار میرود.
*ایران
تقریباً کل صادرات نفت ایران از طریق تنگه هرمز انجام میشود. به همین دلیل رهبران تهران تمایلی به بسته شدن تنگه هرمز ندارند.
منبع: www.en.brinkwire.com
مترجم: محسن داوری
سه شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۳۲