فرآیند توسعه میادین نفت و گاز نروژ | 1
نروژ چگونه میادین را توسعه می‌دهد؟
وزارت نفت و انرژی در آيین‌نامه‌های مربوط به قانون نفت و در بخش مربوط به گشایش مناطق جدید، سازوکار اجرایی تدوین پیشنهاد برای گشایش مناطق جدید را ارائه کرده است. بر اساس این آیین‌نامه‌ها، در گام اول وزارت نفت و انرژی مناطق جدیدی را براي گشایش انتخاب می‌کند.
میز نفت| بر اساس قانون نفت نروژ، فرآیند توسعه میادین نفت و گاز در این کشور شامل دو مرحله اصلی است که عبارتید از: «گشایش مناطق جدید برای فعالیت‌های نفت و گاز»[1] و «صدور مجوز تولید».[2] بر اساس قانون، پيش از انجام هر فعالیت نفتی[3] در یک منطقه، ابتدا باید مجوز فعالیت در آن منطقه از سوی مجلس صادر شود و به‌بیان‌دیگر منطقه مذکور برای انجام فعالیت‌های نفتی گشایش یابد[1].
پس از صدور مجوز، طی فرآیندي مشخص، مجوز اکتشاف و تولید نفت و گاز در این مناطق برای برخی شرکت‌های متقاضی صادر می‌شود که به‌اصطلاح مجوز تولید نامیده می‌شود.
بر اساس گزارش منتشر شده در مرکز پژوهش‌های مجلس، وزارت نفت و انرژی نروژ و اداره نفت نروژ که ذیل این وزارتخانه قرار دارد، نقش اساسی در صدور مجوز اکتشاف و تولید و نظارت بر اجرای آن دارند. درواقع اداره نفت نروژ، بازوی کارشناسی وزارت نفت و انرژی برای ارزیابی فنی و اقتصادی پروژه‌های توسعه میادین نفت و گاز نروژ است. بااینکه این اداره یکی از معاونت‌های وزارت نفت و انرژی است، اما رئیس آن از سوی پادشاه در جلسه هیئت دولت و برای مدت 6 سال منصوب می‌شود که قابل تمدید است.[2] به دلیل اهمیت ثبات مدیریت در این جایگاه، طی 45 سال گذشته ریاست این اداره فقط دو مرتبه تغییر کرده است.
گشایش مناطق جدید برای فعالیت‌های نفت و گاز
مناطق دریایی فلات قاره نروژ به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1. مناطقی که سابقه فعالیت نفتی در آن‌ها وجود دارد (40 درصد فلات قاره نروژ).
2. مناطقی که برای فعالیت مجاز شده ولی هنوز واگذار نشده‌اند (21 درصد فلات قاره نروژ).
3. مناطقی که سابقه هیچ‌گونه فعالیت نفتی در آن‌ها وجود نداشته است و به‌اصطلاح «مناطق جدید» نامیده می‌شود (39 درصد فلات قاره نروژ).
نروژ روزانه 1.9 میلیون بشکه نفت و 320 میلیون مترمکعب گاز تولید می‌کند و با احتساب ذخایر اثبات‌شده فعلی و ذخایر احتمالی مربوط به اکتشافات آینده تاکنون 48 درصد ذخایر نفت و گاز قابل‌برداشت خود را تولید کرده است [3].
انجام فعالیت‌های نفتی در مناطق جدید صرفاً پس از صدور مجوز توسط مجلس امکان‌پذیر است. بر این اساس، مجلس نروژ هرچند سال یک‌بار طی فرآیندی مشخص، منطقه جدید و وسیعی را براي انجام فعالیت‌های نفتی مجاز اعلام می‌کند. گشایش مناطق جدید به مسائل مختلفی از قبیل شرایط اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی کشور نروژ ارتباط دارد.
در شکل 1 روند تاریخی و جغرافیایی گشایش مناطق جدید نشان داده‌شده است. همان‌گونه که مشاهده می‌شود به‌طور متوسط هر 12 سال یک‌بار حدود 150 هزار کیلومترمربع از مناطق جدید برای انجام فعالیت‌های نفتی مجاز اعلام‌شده است. تاکنون از مجموع 1.4 میلیون کیلومترمربع مساحت آبی[4] کشور نروژ، حدود 860 هزار کیلومترمربع (حدود 61 درصد از مساحت آبی نروژ) براي انجام فعالیت‌های نفتی مجاز اعلام‌شده است [3].
شکل 1. روند تاریخی گشایش مناطق جدید براي انجام فعالیت‌های مربوط به نفت و گاز [3]
*فرآیند قانونی گشایش مناطق جدید
گشایش مناطق جدید در نروژ از سازوکار قانونی خاصی تبعیت می‌کند. قانون نفت و آیین‌نامه‌های مرتبط با آن، چارچوب‌های اصلی این سازوکار را مشخص کرده‌اند که شامل مراحل زیر است:
1. انتخاب نواحی جدید
2. ارزیابی آثار فعالیت صنعت نفتی بر این نواحی
3. اطلاع‌رسانی و مشورت
4. تصویب نهایی
وزارت نفت و انرژی در آيین‌نامه‌های مربوط به قانون نفت و در بخش مربوط به گشایش مناطق جدید، سازوکار اجرایی تدوین پیشنهاد برای گشایش مناطق جدید را ارائه کرده است. بر اساس این آیین‌نامه‌ها، در گام اول وزارت نفت و انرژی مناطق جدیدی را براي گشایش انتخاب می‌کند.
در گام دوم با توجه به نوع و گستره فعالیت‌های موردنظر، ارزیابی اولیه‌ای از آثار گشایش این مناطق ازجمله تأثیر فعالیت‌های نفتی بر تجارت، صنعت، محیط‌زیست و به‌ویژه آلودگی‌های زیست‌محیطی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی حاصل از این فعالیت‌ها به عمل می‌آورد. در گام سوم، مختصات مناطق پیشنهادی و ارزیابی اولیه به‌عنوان «پیشنهاد اولیه گشایش مناطق جدید»، به‌منظور اظهارنظر برای نهادهای ذی‌ربط ارسال می‌شود.
به‌علاوه، این پیشنهاد به‌صورت اینترنتی در اختیار عموم قرار می‌گیرد و همه اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند نظرات خود را پیرامون مناطق جدید و آثار فعالیت‌های نفتی بر آن، برای وزارت نفت و انرژی ارسال کنند. در قانون تصریح‌شده است که برای ارائه نظرهاي دستگاه‌ها و افراد حداقل باید یک بازه زمانی سه‌ماهه در نظر گرفته شود و درنهایت وزارت نفت و انرژی پس از جمع‌آوری و بررسی همه نظرها، اصلاحات لازم را انجام دهد و «پیشنهاد اصلاح‌شده» را برای بررسی و تصویب به مجلس ارسال کند.
به‌علاوه وزارت نفت و انرژی باید یک نسخه از پیشنهاد اصلاح‌شده را برای همه‌کسانی که در خصوص پیشنهاد اولیه اظهارنظر کرده‌اند، ارسال کند. مجلس نیز پس از انجام بررسی‌های لازم و ایجاد تغییرهاي موردنظر نسخه نهایی را تهیه و تصویب می‌کند. در شكل 2 فرآیند صدور مجوز برای انجام فعالیت‌های نفتی در مناطق جدید نمایش داده‌شده است[1,4].
شکل 2. فرآیند گشایش مناطق جدید برای انجام فعالیت‌های نفتی
بررسی فرآیند توسعه میادین نفت و گاز نروژ نشان می‌دهد این كشور براي این امر چارچوب‌هاي مشخصي در نظر گرفته و به‌صورت قانون به تصويب مجلس اين كشور رسانده است. بر اين اساس حدود اختيارات و بايدها و نبايدها در مجلس به تصويب رسيده و در اين چارچوب، وظيفه هريك از نهادها و دستگاه‌ها اعم از وزارتخانه‌هاي مختلف، مجلس، دولت و پادشاه مشخص‌شده است كه دراین‌بین، مجلس نروژ[5] نقش مهمی را برعهده‌گرفته دارد. بر اين اساس «قانون نفت نروژ»[5] مهم‌ترین سندي است كه چارچوب مديريت و بهره‌برداري از منابع نفت و گاز بر اساس آن تعيين مي‌شود.
مراجع:
[1] Petroleum Act, Sec 3.1.
[2] Storting Prp. No. 113.
[3] Norwegian Petroleum Directorat Websites: http://www.npd.no/en/ & http://www.norskpetroleum.no/en/
[4] Petroleum Regulation, Sec 6.
[5] Act 29 November 1996 No. 72 Relating to Petroleum Activities.
[6] بررسی قانون نفت نروژ از منظر نحوه واگذاری میادین نفت و گاز (گزارش اول) (http://rc.majlis.ir/fa/report/show/1057810 (
پس از صدور مجوز، طی فرآیندي مشخص، مجوز اکتشاف و تولید نفت و گاز در این مناطق برای برخی شرکت‌های متقاضی صادر می‌شود که به‌اصطلاح مجوز تولید نامیده می‌شود.
بر اساس گزارش منتشر شده در مرکز پژوهش‌های مجلس، وزارت نفت و انرژی نروژ و اداره نفت نروژ که ذیل این وزارتخانه قرار دارد، نقش اساسی در صدور مجوز اکتشاف و تولید و نظارت بر اجرای آن دارند. درواقع اداره نفت نروژ، بازوی کارشناسی وزارت نفت و انرژی برای ارزیابی فنی و اقتصادی پروژه‌های توسعه میادین نفت و گاز نروژ است. بااینکه این اداره یکی از معاونت‌های وزارت نفت و انرژی است، اما رئیس آن از سوی پادشاه در جلسه هیئت دولت و برای مدت 6 سال منصوب می‌شود که قابل تمدید است.[2] به دلیل اهمیت ثبات مدیریت در این جایگاه، طی 45 سال گذشته ریاست این اداره فقط دو مرتبه تغییر کرده است.
گشایش مناطق جدید برای فعالیت‌های نفت و گاز
مناطق دریایی فلات قاره نروژ به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1. مناطقی که سابقه فعالیت نفتی در آن‌ها وجود دارد (40 درصد فلات قاره نروژ).
2. مناطقی که برای فعالیت مجاز شده ولی هنوز واگذار نشده‌اند (21 درصد فلات قاره نروژ).
3. مناطقی که سابقه هیچ‌گونه فعالیت نفتی در آن‌ها وجود نداشته است و به‌اصطلاح «مناطق جدید» نامیده می‌شود (39 درصد فلات قاره نروژ).
نروژ روزانه 1.9 میلیون بشکه نفت و 320 میلیون مترمکعب گاز تولید می‌کند و با احتساب ذخایر اثبات‌شده فعلی و ذخایر احتمالی مربوط به اکتشافات آینده تاکنون 48 درصد ذخایر نفت و گاز قابل‌برداشت خود را تولید کرده است [3].
انجام فعالیت‌های نفتی در مناطق جدید صرفاً پس از صدور مجوز توسط مجلس امکان‌پذیر است. بر این اساس، مجلس نروژ هرچند سال یک‌بار طی فرآیندی مشخص، منطقه جدید و وسیعی را براي انجام فعالیت‌های نفتی مجاز اعلام می‌کند. گشایش مناطق جدید به مسائل مختلفی از قبیل شرایط اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی کشور نروژ ارتباط دارد.
در شکل 1 روند تاریخی و جغرافیایی گشایش مناطق جدید نشان داده‌شده است. همان‌گونه که مشاهده می‌شود به‌طور متوسط هر 12 سال یک‌بار حدود 150 هزار کیلومترمربع از مناطق جدید برای انجام فعالیت‌های نفتی مجاز اعلام‌شده است. تاکنون از مجموع 1.4 میلیون کیلومترمربع مساحت آبی[4] کشور نروژ، حدود 860 هزار کیلومترمربع (حدود 61 درصد از مساحت آبی نروژ) براي انجام فعالیت‌های نفتی مجاز اعلام‌شده است [3].
شکل 1. روند تاریخی گشایش مناطق جدید براي انجام فعالیت‌های مربوط به نفت و گاز [3]
*فرآیند قانونی گشایش مناطق جدید
گشایش مناطق جدید در نروژ از سازوکار قانونی خاصی تبعیت می‌کند. قانون نفت و آیین‌نامه‌های مرتبط با آن، چارچوب‌های اصلی این سازوکار را مشخص کرده‌اند که شامل مراحل زیر است:
1. انتخاب نواحی جدید
2. ارزیابی آثار فعالیت صنعت نفتی بر این نواحی
3. اطلاع‌رسانی و مشورت
4. تصویب نهایی
وزارت نفت و انرژی در آيین‌نامه‌های مربوط به قانون نفت و در بخش مربوط به گشایش مناطق جدید، سازوکار اجرایی تدوین پیشنهاد برای گشایش مناطق جدید را ارائه کرده است. بر اساس این آیین‌نامه‌ها، در گام اول وزارت نفت و انرژی مناطق جدیدی را براي گشایش انتخاب می‌کند.
در گام دوم با توجه به نوع و گستره فعالیت‌های موردنظر، ارزیابی اولیه‌ای از آثار گشایش این مناطق ازجمله تأثیر فعالیت‌های نفتی بر تجارت، صنعت، محیط‌زیست و به‌ویژه آلودگی‌های زیست‌محیطی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی حاصل از این فعالیت‌ها به عمل می‌آورد. در گام سوم، مختصات مناطق پیشنهادی و ارزیابی اولیه به‌عنوان «پیشنهاد اولیه گشایش مناطق جدید»، به‌منظور اظهارنظر برای نهادهای ذی‌ربط ارسال می‌شود.
به‌علاوه، این پیشنهاد به‌صورت اینترنتی در اختیار عموم قرار می‌گیرد و همه اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند نظرات خود را پیرامون مناطق جدید و آثار فعالیت‌های نفتی بر آن، برای وزارت نفت و انرژی ارسال کنند. در قانون تصریح‌شده است که برای ارائه نظرهاي دستگاه‌ها و افراد حداقل باید یک بازه زمانی سه‌ماهه در نظر گرفته شود و درنهایت وزارت نفت و انرژی پس از جمع‌آوری و بررسی همه نظرها، اصلاحات لازم را انجام دهد و «پیشنهاد اصلاح‌شده» را برای بررسی و تصویب به مجلس ارسال کند.
به‌علاوه وزارت نفت و انرژی باید یک نسخه از پیشنهاد اصلاح‌شده را برای همه‌کسانی که در خصوص پیشنهاد اولیه اظهارنظر کرده‌اند، ارسال کند. مجلس نیز پس از انجام بررسی‌های لازم و ایجاد تغییرهاي موردنظر نسخه نهایی را تهیه و تصویب می‌کند. در شكل 2 فرآیند صدور مجوز برای انجام فعالیت‌های نفتی در مناطق جدید نمایش داده‌شده است[1,4].
شکل 2. فرآیند گشایش مناطق جدید برای انجام فعالیت‌های نفتی
بررسی فرآیند توسعه میادین نفت و گاز نروژ نشان می‌دهد این كشور براي این امر چارچوب‌هاي مشخصي در نظر گرفته و به‌صورت قانون به تصويب مجلس اين كشور رسانده است. بر اين اساس حدود اختيارات و بايدها و نبايدها در مجلس به تصويب رسيده و در اين چارچوب، وظيفه هريك از نهادها و دستگاه‌ها اعم از وزارتخانه‌هاي مختلف، مجلس، دولت و پادشاه مشخص‌شده است كه دراین‌بین، مجلس نروژ[5] نقش مهمی را برعهده‌گرفته دارد. بر اين اساس «قانون نفت نروژ»[5] مهم‌ترین سندي است كه چارچوب مديريت و بهره‌برداري از منابع نفت و گاز بر اساس آن تعيين مي‌شود.
مراجع:
[1] Petroleum Act, Sec 3.1.
[2] Storting Prp. No. 113.
[3] Norwegian Petroleum Directorat Websites: http://www.npd.no/en/ & http://www.norskpetroleum.no/en/
[4] Petroleum Regulation, Sec 6.
[5] Act 29 November 1996 No. 72 Relating to Petroleum Activities.
[6] بررسی قانون نفت نروژ از منظر نحوه واگذاری میادین نفت و گاز (گزارش اول) (http://rc.majlis.ir/fa/report/show/1057810 (
يکشنبه ۳ تير ۱۳۹۷ ساعت ۰۶:۵۳
کد مطلب: 21315
