ميزنفت/ اگر بخواهیم درباره قیمت گازی که به شرکت ایرانی – نروژی داده شده است قضاوتی کنیم٬ بهترین شاخص برای آن اظهارات و دیدگاه وزیر نفت نسبت به قیمت گاز است.وزیر نفت که بارها اعلام کرده است قیمت تمام شده تولید یک متر مکعب گاز طبیعی 15 سنت است در قرارداد اخیری که امضا کرده است٬ هر متر مکعب گاز طبیعی شیرین و پالایش شده را 8 سنت قرار داده است و در پاسخ به انتقادات نسبت به این رانت 7 سنتی میگوید اگر رانت است بقیه هم بیایند با همین قیمت قرارداد ببندند.
به سه سال پیش بر میگردیم. روزهایی که قیمت نفت دیگر سه رقمی نبود و مهندس زنگنه عزم خود را جذب کرده بود تا برای افزایش درآمدهای وزارت نفت٬ قیمت گاز را برای پتروشیمیها افزایش دهد. زمانی که منصور معظمی معاون برنامه ریزی وزارت نفت بود تصمیم وزیر نفت برای افزایش قیمت خوراک به پتروشیمیها اعلام شد و در جلسهای که میان مسئولان وزارت نفت و چند شرکت پتروشیمی در هتل اوین تهران برگزار شد٬ قیمت 22 سنت اعلام شد که با واکنش شدید پتروشیمی ها اعلام شد.
هرچند وزارت نفت با اعلام این رقم قصد داشت قدرت چانه زنی خود را افزایش دهد اما در نهایت به 15 سنت رضایت داد که این رقم پس از ورود سایر نهادها به 13 سنت رسید. بر اساس آمارهاي رسمي سهم پتروشيميها از مصرف روزانه گاز به طور ميانگين در سال 92 حدود 40 ميليون متر مكعب بود كه با قيمت سه سنت فروخته ميشد. با اين رقم مجموع درآمد روزانه شركت ملي گاز و به تبع آن وزارت نفت و دولت بيش از 3 ميليون و 600 هزار دلار در روز بود كه با ضرب آن در 365 روز، بيش از يك ميليارد و 300 ميليون دلار در سال توسط پتروشيميها پرداخت ميشد كه با گاز 13 سنتي و با افزايش عرضه خوراك اين رقم به حدود 6 ميليارد دلار میرسید كه رقم مطلوبي براي وزارت نفت محسوب ميشد. وزیر نفت اما در سیمای جمهوری اسلامی ایران نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و گفت در حالی که قیمت تمام شده یک متر مکعب گاز طبیعی 15 سنت است چرا باید پتروشیمیها از چنین «رانتی» برخوردار باشند.
وزیر نفت بصورت پیوسته از ارزان فروشی گاز به پتروشیمیها به عنوان رانت یاد میکرد و مثلا در تاریخ 29 اردیبهشت 94 در دانشگاه امیر کبیر رسما از رانت خوراک پتروشیمیها انتقاد کرد و گفت: وزارت نفت مخالف رانت پتروشیمی هاست.
زنگنه همچنین در تاریخ یک دی ماه 94 در اتاق بازرگانی تهران گفت: «قیمت گاز ما با هزینههای حفاری، شیرینسازی و بهرهبرداری در یک متر مکعب گاز، حتی با کنار گذاشتن قیمت ذاتی بین 12 تا 15 سنت در میآید، اگر ما نرخی پایینتر از این نرخ را برای خوراک تعیین کنیم تبدیل به «سوبسید» میشود که درست نیست و عملی نخواهد بود».
وی سال گذشته در مجلس هم گفت: «هیچ کس در منطقه به غیر از ایران گاز اضافه برای فروش ندارد، کاهش قیمت خوراک پتروشیمی ها رانت و ضرر است. باید برای فعالیت این صنعت رقابت وجود داشته باشد و بخش خصوصی به این قیمت راضی است. وی خطاب به نمایندگان اظهار داشت: بهشت مالی و پولی برای یک عده درست نکنید که سر و ته آن مشخص نیست.»
وزیر نفت در شرایطی از ارزان بودن قیمت خوراک پتروشیمیها به عنوان «رانت» یاد میکرد که اصرار زیادی داشت تا بهای یک مترمکعب گاز طبیعی برای این بخش اقتصادی 13 سنت باشد و قیمتی کمتر از آن را مداما رانت یاد میکرد و در برخی سخنرانیها آن را «یارانه» مینامید.
زنگنه مهم ترین دلیل اصرار خود برای خوراک 13 سنتی را تامین منافع 80 میلیون ایرانی میدانست و میگفت این گاز برای همه مردم ایران است و نباید به اسم بازنشستگان و افراد حقیقی بورس مانع از واقعی شدن قیمت خوراک پتروشیمیها شد. حتی سایت رسمی وزارت نفت هم در گزارشی نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و قیمت گاز صادراتی به ترکیه را ملاک قرار داده و خواستار اعمال قیمت 13 سنت به ازای هر مترمکعب گاز طبیعی شده بود.
بر اساس گزارش سایت رسمی وزارت نفت ( MOP.IR﴾ مهمترین ابزار وزیر نفت برای تعیین قیمت جدید خوراک پتروشیمی قیمت گاز صادراتی به ترکیه بود. در این گزارش میخوانیم: « داستان از این جا آغاز شد که وزارت نفت پارسال (سال 93) با در نظر گرفتن قیمت گاز صادراتی به ترکیه، همچنین قیمت گاز تحویلی به شرکتهای پتروشیمی (سه سنت)، پیشنهاد مقدماتی 25 سنت برای هر متر مکعب گاز تحویلی به پتروشیمی ها را ارائه کرد، اما شرکتهای پتروشیمی روی رقم 7 سنت برای هر متر مکعب اصرار داشتند که سرانجام این اختلاف به مجلس شورای اسلامی کشیده شد.»
در روزهایی که وزیر نفت به دنبال قیمت خوراک 13 سنتی برای پتروشیمیها بود و هر رقمی جز 13 سنت را رانت و یارانه مینامید شاید کمتر کسی فکر میکرد رقم 8 سنت برای یک شرکت خارجی به همراه هزینه حمل به بازارهای جهانی را بر عهده بگیرد. براستی وزیری که چنان فکر میکرد و اعتقاد داشت٬ آیا دچار تغییری بنیادین شده است که گاز ملت ایران را به یک شرکت خارجی هدیه میکند؟! آیا ابلاغیه قیمتی جدید وزیر نفت برای قیمت خوراک واحدهای مینی ال ان جی رانت یا همان یارانهای نیست که وززیر نفت مداما به آن میپرداخت؟
اگر میخواهید به این پرسش پاسخ دهید حتما نظرات وزیر نفت درباره قیمت 8 سنتی خوراک برای پتروشیمیها٬ اظهارات آقای وزیر درباره قیمت تمام شده تولید هر متر مکعب گاز را در نر داشته باشید.