مخالف از همان روز اول!

ميزنفت/ کسانی که ماجرای ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس را می‌دانند٬ حتما تصدیق می‌کنند که مجوز این پروژه با چه مصائبی به دست آمد٬ خواهند گفت که چه مخالفت‌هایی برای ساخت این پالایشگاه مشکل ساز شد و در نهایت هنوز هم به بهره برداری کامل نرسیده است.

کسانی که روند ساخت این پالایشگاه را متاثر از شلختگی‌ها و آشوب‌های صنعتی می‌دانستند خود به شکل دیگری این پروژه را بطور غیررسمی متوقف کردند تا ماه عسل دلالان بنزین خراب نشود. بدون تردید پالایشگاه ستاره خلیج فارس با نام محمد اسماعیل کراچیان گره خورده است٬ مدیری که مورد غضب وزیر نفت قرار گرفت و تلاش‌هایش برای ساخت این پالایشگاه طی سال‌های اخیر با دست اندازهای مختلفی روبه رو بود.



شاید اگر مرحوم محمد اسماعیل کراچیان در قید حیات بود٬ می‌توانست واقعیت‌های بیشتری از ناگفته‌های پالایشگاه ستاره خلیج فارس و دست‌های پشت پرده ای که با ساخت و تکمیل آن مخالف هستند در اختیارمان قرار دهد. دست‌هایی که در ظاهر خود را مشتاق ساخت این پالایشگاه نشان می‌دهند و در باطن در تکمیل آن سنگ اندازی می‌کنند.

وی از مدیران نزدیک به محمدرضا نعمت زاده بو و بخشی از دوران مدیریتی خود را در صنعت برق، بخشی را به عنوان معاون سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و مابقی را در صنعت نفت سپری کرد. مدیریت پروژه فاز یک پارس جنوبی در شرکت پتروپارس یکی از مهمترین بندهای پرونده کاری وی بود که از قضا به دلیل اختلاف نظر با وزیر وقت نفت و نپذیرفتن دستورات غیرکارشناسی از کار برکنار شد.

وقتی نعمت زاده به عنوان مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در ابتدای دولت نهم معرفی شد کراچیان به عنوان اولین مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس انتخاب شد.

مرحوم کراچیان در تیرماه 94 دار فانی را وداع گفت تا بخش‌های جالبی از روند احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس از دست برود. یکی از مدیران سابق پالایشگاه ستاره خلیج فارس که نخواست نامش فاش شود، در باره این ناگفته‌ها می‌گوید: «در سال 83 و با افتتاح فازهای 1 تا 5 پارس جنوبی، میعانات گازی نیز به عنوان یک محصول جانبی ارزشمند در کنار گاز طبیعی استخراج شد. با توجه به اینکه مسئولیت توسعه فازهای 2 و 3 پارس جنوبی با شرکت توتال فرانسه بود، این شرکت طی قراردادی میعانات گازی خروجی از این فازها را به عنوان بخشی از طلب خود از وزارت نفت می‌خرید. پس از مدتی ما به اختلافاتی با شرکت توتال بر سر تعیین قیمت میعانات گازی مواجه شدیم. توتال معتقد بود میعانات گازی مشریان بسیار محدودی در سطح دنیا دارد و کسی میعانات گازی را نمی‌خرد زیرا پالایشگاه‌هایی که بر مبنای خوراک میعانات گازی طراحی شده اند معدود و انگشت شمارند.»

وی ادامه می‌دهد: «از همینجا بود که ما به لزوم ساخت یک پالایشگاه میعانات گازی در داخل کشور پی بردیم و این ایده را با مهندس زنگنه، وزیر نفت وقت مطرح کردیم ولی ایشان بالکل با پالایشگاه سازی مخالف بودند. چندین ماه طول کشید تا ما توانستیم با واسطه هایی طرح را با رئیس جمهور وقت مطرح کنیم. ایشان استدلالات ما را پذیرفت و با ساخت این پالایشگاه موافقت کرد و طرح اولیه ای از پالایشگاه مذکور در دولت ایشان تهیه شد. اما نهایتا روند تاسیس شرکت و انتخاب سهامداران به سال 85 و آغاز دولت آقای احمدی نژاد رسید. با تاسیس شرکت پالایش نفت ستاره خلیج فارس در دی‌ماه 85، مهندس کراچیان به عنوان اولین مدیر عامل این پالایشگاه انتخاب شد و تا اواسط سال 89 بر این مسند قرار داشت.»

این بخشی از روند جالب احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس بوده است؛ پالایشگاهی که تاکنون 6 مدیر عامل مختلف را دیده است. سطور بالا تنها اظهارات یکی از مدیران عامل سابق این پالایشگاه بود که به صراحت از مخالفت زنگنه با ساخت و تاسیس این پالایشگاه از ابتدای امر حکایت داشت. جالب است بدانید آخرین پالایشگاه ساخته شده در ایران پالایشگاه نفت بندرعباس است که در سال 76 یعنی آغاز وزارت نفت زنگنه به بهره برداری رسیده است و تنها طرح پالایشی کشور که بعد از پالایشگاه بندرعباس با پیشرفت فیزیکی قابل توجهی مواجه شده است، پالایشگاه ستاره خلیج فارس با 93 درصد پیشرفت فیزیکی است که وزیر نفت آن را هم با پیشرفت فیزیکی 70 درصد در سال 92 تحویل گرفت و چاره ای جز تکمیل آن نداشت و اگر این پالایشگاه هم نبود٬ قطعا اتفاقی در این بخش رخ نمی‌داد.

با این وجود٬  روند ساخت این پالایشگاه از سال 92 به بعد با سرعت کمتری مواجه شد به طوری که سرعت پیشرفت فیزیکی آن حتی نسبت به سال های تحریم نیز کندتر شد و به متوسط 6 درصد پیشرفت در سال های 92 تا 96 رسید.

همزمان با ایران و در نقطه مقابل، قطر در سال 2005 نسبت به ساخت پالایشگاه 146 هزار بشکه راس لفان با خوراک میعانات گازی اقدام کرد و در سال 2009 آن را به بهره برداری رساند. سود دهی بالای این پالایشگاه منجر شد که کشور قطر به فکر تاسیس فاز دوم پالایشگاه راس لفان با ظرفیت و طراحی مشابه باشد و فاز دوم این پالایشگاه نیز در سال 2017 به بهره برداری رسید. اما متاسفانه در کشور ما با توجه به منافع مختلفی که در واردات بنزین و وابستگی به آن وجود دارد ساخت یک پالایشگاه راهبردی با اصطکاک‌هایی مواجه شده است که روند ساخت آن تا اینجای کار، 13 سال به طول انجامیده است و اولین مدیر عامل آن به رحمت ایزدی پیوسته است.
 

سه شنبه ۳۰ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۴۸