ميزنفت/ موضوع احداث واحدهای پتروشیمی در سواحل دریای خزر چند سالی بود که روی کاغذ قرار داشت و وزیر نفت چند ماه پیش و درست یک روز مانده به موعد رای اعتماد خود با نمایندگان مردم شمال کشور در یک سند رسمی به آنها تعهد داد تا مقدمات احداث واحدهای پتروشیمی در شهرهای شمالی را پیگیری کند.
انتشار این سند انتقادات بسیاری را به همراه داشت؛ گروهی معتقد بودند این وعده وزیر یک امتیاز برای کسب رای اعتماد از مجلس است و گروهی دیگر ورود پتروشیمی به شمال کشور را به ضرر محیط زیست دانستند. وزیر نفت اما بی تفاوت به این انتقادات پیگیر ساخت واحدهای پتروشیمی شد و دو هفته گذشته طی نامهای رسمی به عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست از او خواست تا مجوز ساخت این واحدها را صادر کند. وی در این نامه نوشته بود وزارت نفت ساخت چند واحد پتروشیمی برای تولید پروپیلن از گاز طبیعی را در دستور کار خود قرار داده است که با توجه به نیاز این واحده به آب٬ موافقت اصولی خود را با این طرح اعلام کنید. چند روز بعد از این نامه اما عیسی کلانتری پاسخ مثبتی به این درخواست داد و نوشت که نسبت به صدور این موافقت اصولی اقدام شود.
از آنجاکه صدور مجوزهای زیست محیطی برای احداث هر واحد صنعتی بسیار مهم است و با نظر به اینکه واحدهای پتروشیمی پسابهای بزرگ و خطرناکی برای محیط زیست دارند٬ مشخص نیست کلانتری چگونه و با چه استدلالی با درخواست وزیر نفت موافقت کرده است.
شبیه چنین اتفاقی هم در دور نخست وزارت زنگنه رخ داد٬ جایی که وزیر نفت یک تنه مقابل همه کارشناسان و مدیران پتروشیمی ایستاد و خط لوله اتیلن غرب را به تصویب رساند بدون آنکه به عوامل اصلی مانند مسائل زیست محیطی دقت کند و آنجا هم توانست سازمان حفاظت از محیط زیست را دریافت کند. امروز که کم آبی در غرب کشور به اوج خود رسیده است درستی استدلالهای کارشناسان به اثبات رسیده است ولی دیگر کاز از کار گذشته است.
مشخص نیست بر چه اساس و گزارشهای کارشناسی چنین تصمیمی از سوی وزیر نفت اخذ شده است و وزارت نفت میخواهد دامنه آلودگیهای زیست محیطی را به بهانه اشتغالزایی به شمال کشور برساند. با توجه به جذابیتهای گردشگری شمال کشور و طبیعت کم نظیر آن قطعا راهکارهای بهتری برای اشتغالزایی وجود دارد که اگر برنامه ریزی درستی برای بهره برداری از این ظرفیت وجود داشت٬ چنین تصمیماتی اخذ نمیشد.
از سوی دیگر چنین تصمیمی ریشه در لابی نمایندگان استانهای مازندران و گیلان با وزارت نفتی را دارد که همواره خود را پیرو سیاستهای کارشناسی و عدم ارجحیت رابطه بر ضابطه میداند. این وزارتخانه تاکید بسیاری بر مسئل زیست محیطی ولو در ظاهر دارد ولی بصورت جدی پیگیر احداث واحد پتروشیمی در کرمان دارد در حالی که این شرکت در محدودیت جدی آبی قرار دارد. از سوی دیگر برای انتقال پتروشیمیهای استان فارس به عسلویه روبروی همه ایستاده است.
کسی نمی داند وزارت نفت واقعا محیط زیست و مسائل آبی را در طرحهای خود در نظر دارد یا نه اما ناگفته پیداست که همه چیز به لابی و امتیازدهی ختم میشود بویژه آنکه نمایندگان شمالی کشور از حامیان جدی وزیر نفت به شمار میروند. مجوز اصولی سازمان حفاظت از محیط زیست برای پروژه مذکور صادر شده است و باید دید در مراحل بعدی ساخت مجتمعهای پتروشیمی در خطه شمالی کشور به کجا ختم میشود.