دوئل گازی؛ پوتین یا ترامپ؟

ميزنفت/ با گذشت چند ماه از بحران محاصره قطر توسط دولت های عرب همسایه به رهبری عربستان، هیچ کس نمی تواند با قاطعیت از آینده این رویارویی سخن بگوید. اما یک موضوع کاملا روشن است: با جبهه گیری عربستان و قطر در برابر یکدیگر، ادامه جنگ نیابتی سوریه که ساخت خط لوله صدور گاز قطر به دروازه های اروپا از دلایل آغاز آن بوده، دیگر موضوعیتی ندارد. اما یک پرسش کلیدی باقی مانده است: چرا باید امیدها برای ظهور یک منبع نوظهور عرضه گاز ارزان در بازارهای اروپایی، کمرنگ تر از همیشه گردد؟

شرکت گازپروم در چند دهه اخیر، تامین کننده کلیدی و شبه انحصاری گاز مورد نیاز اروپایی ها بوده و رهبران مسکو از خروج بازیگران دیگر از این بازار، شادمان خواهند شد.

اما یک رقیب قدرتمند در بازار بزرگ گاز طبیعی اتحادیه اروپا در حال ظهور است. آمریکایی ها با کسب دستاوردهای بزرگ در تامین تقاضای داخلی، برای بازاریابی منابع انرژی خود روانه کشورهای خریدار شده اند.

رویترز در گزارشی اعلام نموده، ترامپ امیدوار است تا با قاپیدن سهم خرس ها در بازار اروپا، کشورش را به تامین کننده برتر ال ان جی در اروپا تبدیل کند. ترامپ امیدوار است با رشد پرشتاب گاز در کشورش، از آن به عنوان ابزاری سیاسی جهت به حاشیه راندن مسکو استفاده نماید. در نمودار (1)، سهم صادرات گاز روسیه از واردات گاز دولت های اروپایی نشان داده شده است.
 


نمودار (1). سهم صادرات گاز روسیه از واردات گاز دولت های اروپایی
 
اکثر ما از روابط سرشار از حب و بغض روسیه و اتحادیه اروپا آگاهیم. در سال های اخیر، مسکو در چند نوبت به دلیل اختلاف بر سر نحوه قیمت گذاری، صادرات گاز خود را در فصل زمستان قطع کرده است. در بحران اوکراین نیز آنها دست به اقدام مشابهی زدند. ترامپ نیز با انگشت نهادن بر این موضوع، خواهان افزایش صادرات ال ان جی کشورش به مناطق شرقی و جنوبی اروپا برای کاهش وابستگی همپیمانان خود به گاز مردان یخی است.

کشورهای حوزه دریای بالتیک و آدریاتیک شامل لهستان، اتریش، مجارستان، لتونی و استونی در کانون توجه کاخ سفید قرار دارند. بی تردید با حضور ترامپ در اجلاس رهبران این کشورها، بسیاری از موانع و ابهام های کنونی برطرف خواهد شد.
در نمودار (2)، پایانه های واردات ال ان جی قاره اروپا نشان داده شده است.
 


نمودار (2). پایانه های واردات ال ان جی قاره اروپا
 

کارشناسان معتقدند با این راهبرد دولت آمریکا، استفاده روس ها از انرژی به عنوان یک اسلحه جهت چانه زنی سیاسی و اقتصادی و اعمال فشار، محدودتر از همیشه خواهد شد.

ایالات متحده با آغاز صادرات گاز به کشورهای مختلف می تواند راه را برای متنوع نمودن منابع عرضه گاز به کشورهای واردکننده گاز طبیعی و پرداخت قیمت های منصفانه همراه با تامین امنیت عرضه را فراهم کند. و در سایه موفقیت این سیاست جدید، روسیه به رهبری پوتین، به گوشه رینگ سوق داده خواهد شد.

از سوی دیگر، ترامپ که تاکنون نتوانسته پرونده دخالت روسیه در نتایج انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری آمریکا را به صورت کامل مختومه کند، با وجود تلاش برای کاهش تنش ها با مسکو در نظر دارد با این اقدام، به شایعات دنباله دار کنونی در خصوص داشتن روابط پشت پرده با کرملین، پایان دهد. البته در این شرایط، همچنان ابهام های زیادی در مورد تحقق رویاهای واشنگتن وجود دارد. مثلا اگر مسکو به بهای ویرانی سوریه و پدید آمدن میلیون ها آواره، پروژه ساخت خط لوله رویایی صادرات گاز قطر به اتحادیه اروپا را متوقف کرده است، آیا وی به راحتی بازار اروپا را به رقیب سنتی کشورش واگذار خواهد کرد؟

به نظر می رسد ترامپ به عنوان سیاستمداری تازه کار در مورد قدرت کرملین در معادلات بین المللی، دچار اشتباه های بزرگی شده است. همچنین به دلیل وابستگی گسترده روس ها به درآمدهای نفت و گاز برای اداره کشورشان، اقدامات محدودکننده ایالات متحده با واکنش های غیرقابل پیش بینی کرملین روبرو خواهد شد.

میشل بارانوسکی، مدیر مخزن فکری ژرمن مارشال فوند می گوید: صادرات ال ان جی ایالات متحده را باید مهمترین عامل تهدیدکننده سیاست های این کشور در برابر روسیه دانست. به این نکته باید توجه کرد که اگر پوتین هزاران سرباز و ده ها هواپیما را برای حفظ سهم بازار خود در بازار گاز اروپا، روانه خاک سوریه کرده است، عکس العمل وی در برابر جایگزینی کشوری دیگر با روسیه به عنوان بازیگر کلیدی در بازار گاز قاره سبز در بازار اتحادیه اروپا چه خواهد بود؟

آمریکایی ها در سال 2020 میلادی به سومین صادرکننده بزرگ ال ان جی دنیا پس از استرالیا و قطر تبدیل خواهند شد و در آستانه انتخابات آینده ریاست حمهوری ایالات متحده، ترامپ از هم اکنون برای نقش آفرینی در این بازار، برنامه های گسترده ای دارد.

وی برای پیروزی در این نبرد بزرگ تنها چهار سال زمان دارد و صادرکنندگان ال ان جی ایالات متحده باید خود را برای انعقاد قراردادهایی بلندمدت و رقابتی آماده کنند.

به نظر می رسد صادرکنندگان ال ان جی آمریکا بیش از هر چیز به دنبال تصاحب بازاری بزرگ، پایدار و جذاب هستند و سلطه بر بازار گاز اروپا، رویای آنان محسوب می شود.

شرکت چنییر انرژی، که در سال 2016 میلادی نخستین پایانه صادرات ال ان جی ایالات متحده را راه اندازی کرد، در ماه ژوین گذشته، نخستین محموله ال ان جی را به لهستان صادر نمود. باید دانست که تا پایان دهه کنونی میلادی، پنج پایانه صادراتی دیگر در ایالات متحده افتتاح خواهد شد.

وجود مازاد عرضه در بازار ال ان جی، یکی از عوامل محدود کننده رشد صنعت ال ان جی ایالات متحده محسوب می شود. این شرایط در سال های اخیر بر بازار ال ان جی حاکم بوده و ارتباطی با دولت ترامپ ندارد.

وضعیت کنونی باعث گردیده تا قیمت ها کاهش چشمگیری یافته و سودآوری شرکت های این صنعت را با موانع متعددی روبرو کرده است. روس ها به دلیل نزدیکی به بازار اروپا و دارا بودن شبکه گسترده خط لوله، از مزیت رقابتی نسبت به سایر کشورها در این منطقه برخوردارند. اما در سایه انقلاب فناوری شیل، مهره های بازی در حال تغییرند و ال ان جی تولید شده در ایالات متحده از قیمت رقابتی با سایر تولیدکنندگان برخوردار شده است.

دانیل یارگین، برنده جایزه پولیتزر و تاریخ نویس برجسته صنعت نفت معتقد است: اروپا به صحنه رقابت گاز روسیه و ال ان جی تبدیل شده است.هم اکنون اروپایی ها خواهان آن هستند که دریابند دولت ترامپ در برابر خط لوله راهبردی نورد استریم 2، چه رویکردی را در پیش خواهد گرفت. این خط لوله کلیدی، برای انتقال گاز روسیه به آلمان در آستانه اجرا قرار دارد.

ما می دانیم که تحریم های اخیر سنای ایالات متحده علیه شرکت های اروپایی حاضر در کنسرسیوم این خط لوله با اعتراض رهبران آلمان، فرانسه و اتریش روبرو شده است.
بی تردید با راه اندازی خط لوله نورد استریم 2، آمریکایی ها برای رقابت در بازار اروپا با چالش بزرگتری روبرو خواهند شد.

آلمان ها امیدوارند تا خط لوله نورد استریم 2 در زمان پیش بینی شده راه اندازی شود و این پروژه به عامل اختلاف نظر برلین و ایالات متحده تبدیل شده است. در شرایط کنونی، عکس العمل پوتین به عنوان مامور سابق کا گ ب، بسیار جذاب خواهد بود. لذا همه به انتظار رویدادهای آینده خواهیم نشست.
 
منبع: Zerohedge
مترجم: محسن داوری

شنبه ۶ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۰۷