به گزارش
ميزنفت٬ کشور عراق در حوزه جنوب و شمال خود منابع نفت و گاز سرشاری دارد٬ در زمان حکومت صدام حسین همه مناطق نفتخیز عراق زیر نظر حکومت مرکزی بود تا روزی که دیکتاتور بین النهرین سقوط کرد و آزادیهای کرها بیشتر شد. مدل قراردادی جذاب کردها در خلال مشکلات پرشمار حکومت مرکزی باعث شد ت شرکتهای بزرگ نفتی بویژه آمریکاییها شمال عراق را برای سرمایه گذاری انتخاب کرده و میزان تولید این اقلیم را افزایش دهند.
هم اکنون ظرفیت تولید کردستان عراق بیش از 400 هزار بشکه در روز است که اغلب راهی اروپا میشود آن هم ز طریق ترکیه؛ ترکها از ترانزیت نفت کردستان سود خوبی به دست میآورند٬ سودی که از سوی حکومت مرکزی عراق نوعی دستبرد به منابع ملی این کشور است و دو سال تهدید و فشار برای توقف ترانزیت نفت بدون هماهنگی بغداد به شکست انجامیده است.
بارزانی میگوید برای صادرات نفت کردستان نیازی به مجوز حکومت مرکزی نیست زیرا این نفت برای کردهاست و هر طور که بخواهند قرارداد امضا میکنند. این موضع اصلا به مذاق حکومت مرکزی خوش نمیآید و همین موضوع سبب شد تا وزارت نفت عراق به شرکتهای خارجی که در کردستان سرمایه گذاری میکنند اعلام کند در صورت ادامه همکاری با کردستان از مناطق جنوب نفتی عراق اخراج میشوند.
این تهدید برای شرکتهای نفتی سخت به نظر میرسید ولی این شرکتها مثل اگزون موبیل آمریکا اعلام کردند آنها بین شمال و جنوب عراق٬ شمال را انتخای میکنند تا خشم بغداد مضاعف شود. حتی دورهای تهدید شد در صورت ادامه خودسریهای کردستان٬ بودجه این اقلیم حذف میشود که با بی تفاوتی مقامات کردستان مواجه شد٬ آنها گفتند م خودمان درآمد نفتی داریم و اگر بودجه مان هم قطع شود مشکلی برای این اقلیم بوجود نمیآید.
درآمدهای نفتی این اقلیم که سنگ بنای یک استقلال همه جانبه است برای کردها بسیار مهم و جذاب است ولی با این وجود تهدیدها همچنان ادامه دارد. در جدید ترین بیانیه٬ وزارت نفت عراق با تاکید بر اینکه نفت ثروت ملی و دارایی همه ملت عراق از همه طوایف از جمله اقلیم کردستان عراق است، نسبت به سوء استفاده از شرایط فوقالعاده و تسلط بر میادین نفتی هشدار داد و همه طرفهای ذیربط را به مذاکره جدی دعوت کرد.
این وزارتخانه به همه طرفهایی که تلاش دارند از این شرایط فوقالعاده برای نفوذ به پتانسیلها و ثروت ملت عراق سوء استفاده کنند و آن را بازیچه دست خود قرار دهند یا در امور شرکتهای نفتی از جمله شرکت نفت کرکوک دخالت کنند، هشدار داد و از همه طرفهای ذیربط خواست مسؤولیت حفاظت از تاسیسات نفتی و زندگی کارگران و مسؤولان آن را برعهده بگیرند.
وزارتخانه مذکور با مداخله در امور خود مخالفت و تاکید کرد، با وجود قطع روابط، وجود اختلافات بین دولت فدرال و دولت اقلیم در خصوص سیاستهای نفتی و مدیریت ثروت کشور و عدم پایبندی اقلیم به توافقهای منعقده در قبال بودجه دولت فدرال و تعدی فراوان از آن، این دولت و وزارت نفت از سال ۲۰۰۳ به دنبال سرمایهگذاری روی ثروت ملی و برآورده کردن نیازهای مردم عراق از همه قوم و طوایف است.
وزارت نفت عراق اظهار داشت، دولت اقلیم کردستان بدون مراجعه به دولت فدرال و وزارت نفت عراق اقدام به صادرات نفت این اقلیم و امضای قراردادهایی با شرکتهای خارجی میکند.
دولت اقلیم کردستان در ابتدا عرضه قراردادهای نفتی به شرکتهای خارجی را در سال 2007 بر خلاف میل دولت مرکزی در بغداد آغاز کرد.
از سوی دیگر و با وخیم شدن شرایط ٬ دولت اقلیم کردستان عراق به شدت در تلاش برای حفظ شرکت های نفتی بین المللی است با این حال اوضاع امنیتی عراق، کاهش بهای نفت و نیز ادامه تنش های نفتی میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق این تلاش ها را با مشکل روبرو کرده است. با این حال مسئولان اقلیم کردستان همچنان در تلاش برای تضمین این مسئله هستند که درهای شمال عراق و میادین نفتی این منطقه همچنان به روی سرمایه گذاران بین المللی باز است.
دولت اقلیم کردستان با هزینههای بالا، بدهی رو به رشد و کاهش تولید برخی از میادینی که توسعه یافتهاند، مواجه شده است. با اینهمه مشکل نفتی همیشگی دولت اقلیم کردستان، روابطش با بغداد بوده است. بر اساس قانون اساسی عراق، درآمدهای مربوط به صادرات نفت باید میان بغداد و دولت اقلیم کردستان تقسیم شود اما کردها مدتهاست احساس میکنند این رابطه غیرمنصفانه بوده و به دنبال راههایی برای توسعه مستقل منابع نفتی از بغداد هستند.
این همهپرسی میتواند تاثیرات بزرگی بر ژئوپلیتیک خاورمیانه و همچنین قیمت نفت داشته باشد. اگر اختلاف میان اربیل و بغداد پس از این همهپرسی شدیدتر شود، ممکن است صادرات نفت کردستان یا عراق مختل شود. اگر این کشور به دو بخش تقسیم شوند، ممکن است صادرات صدها هزار بشکه نفت متوقف شده و عراق دچار هرج و مرج شود. با اینهمه اگر کردها موفق شوند از این همهپرسی برای کسب شرایط بهتر از عراقیها استفاده کند، ممکن است به منزله ورود یک تولیدکننده بزرگ جدید نفت به عرصه جهانی باشد. همان طور که بلومبرگ در گزارش خود اشاره کرده است، اگر دولت اقلیم کردستان به یک کشور مستقل تبدیل شود، احتمالا فورا واجد عضویت در اوپک خواهد بود و به یک تولیدکننده بزرگ نفت تبدیل میشود.
حالا امروز قرار است همه پرسی کردها برگزار شود؛ همه پرسی که با همه مشکلات خود روی نفت حساب ویژهای باز کرده است. شاید به همین دلیل باشد که درآستانه این همه پرسی وزارت نفت عراق بیانیه میدهد.