به گزارش
ميزنفت، قريب به اتفاق طرحهاي توسعه ميادين آبهاي عميق نيز با قيمتهاي كنوني غيراقتصادي به حساب ميآيند و اين ماهيت در حال تغيير سودآوري طرحها، بر آينده شركتهاي اكتشاف و توليد تأثيري چشمگير داشته و قيمت تمام شده عرضه نفت در چارچوب شرايط جديد تعيين خواهد شد. مثلاً در شرايط كنوني، دارندگان ذخاير نفت فشرده در برابر دولتهاي فاقد نفت فشرده از مزيت برخوردارند.
بدين ترتيب، نكته مهم اين است كه شركتها چگونه راهبردهايي برگزينند كه سبد داراييهاي آنان را در آينده، رقابتي كند. در بهار سال 2014 ميلادي كه قيمت نفت خام در اوج خود قرار داشت، پروژههاي نفت متعارف بيشترين سهم را در سبد طرحهاي در حال اجراي دنيا به خود اختصاص داده بودند.
تحليلگران مؤسسه وود مك كنزي معتقدند در 10 سال فرارو، 14 ميليون بشكه به ظرفيت توليد مايعات نفتي اضافه خواهد شد كه 8 ميليون بشكه به نفت متعارف و بقيه آن به طور عمده به توليد نفت فشرده اختصاص خواهد داشت.
در سايه سقوط قيمت نفت، چشمانداز آينده با تحولات گستردهاي روبهرو شده است. بسياري از پروژههاي توليد نفت متعارف با قيمتهاي كنوني و با نگاهي به پيشبينيهاي ارائه شده در مورد چشمانداز ميانمدت قيمت نفت، غيراقتصادي خواهد بود و مهمترين دليل كاهش عرضه منابع جديد نفت خام در سال 2016 ميلادي را بايد در توقف بسياري از طرحهاي در حال توسعه جستوجو كرد.
در سراسر دنيا، شاهد توقف اجراي مطالعات امكانسنجي توسعه ميادين آبهاي عميق هستيم. از ظرفيت روزانه 4.5 ميليون بشكهاي در دست توسعه در سال 2014 ميلادي، تنها 1.5 ميليون بشكه در قيمت 60 دلاري هر بشكه نفت خام، اقتصادي خواهد بود.
فراموش نكنيد كه در ميان كشورهاي عضو اوپك، هزينه سربهسري توليد نفت در دو كشور آنگولا و نيجريه به ترتيب 77 و 65 دلار است و توقف دهها پروژه بزرگ اكتشاف و توليد چند عضو اوپك نشان ميدهد شرايط تداوم حضور اعضاي اين كارتل نفتي در بازار تا چه حد دشوار است.
اما با افزايش قيمت نفت در روزهاي پاياني سال 2016 ميلادي و پس از اجلاس 171 سران اوپك، ميتوان اميدوار بود كه شاهد افزايش عرضه جهاني نفت در سالهاي فرارو و پس از دو سال كابوسوار در اين حوزه باشيم. هم اينك نيز تعداد طرحهاي اقتصادي اكتشاف و توليد در مقايسه با سال پيش از آن، افزايش يافته است و تا پایان سال 2017 ميلادي، شاهد افزايش عدد فوق خواهيم بود.
*آن سوي واقعيتها
بازار نفت به منابع توليد شده در آبهاي عميق نيازمند است. با كاهش تدريجي سالانه برداشت از ميادين قديمي، دنياي ما تا سال 2025 ميلادي به افزايش توليد روزانه 30 ميليون بشكهاي، در يك دهه فرار نيازمند خواهد بود و بايد دانست كه منابع نفت فشرده صرف نظر از قيمت ارزان عرضه، نميتوانند به تنهايي اين تقاضاي چشمگير را تأمين كنند. بدين ترتيب به نظر ميرسد دنياي ما بايد خود را براي خريد منابع نفت پرهزينه در نمودار هزينه سر به سري توليد آماده كند.
يكي از عوامل بازگشت تعادل به بازار نفت در گروي ارائه مشوقهاي لازم براي برداشت از منابع آبهاي عميق خواهد بود. تثبيت قيمت 60 دلار براي هر بشكه نفت ميتواند يك گام بلند براي ايجاد آيندهاي اميدبخش در صنعت نفت و گاز به شمار آيد.
در سراسر دنيا، ما شاهد كاهش تعداد پروژههاي جديد اكتشاف و توليد هستيم و به نظر ميرسد افزايش قيمت نفت به 80 دلار در افق سال 2025 ميلادي، راه را براي كاهش كمبود عرضه هموار خواهد كرد. با وجودي كه در دو دهه گذشته، همه ساله شاهد نهايي شدن سرمايهگذاري شركتهاي بزرگ نفتي در 30 تا 50 پروژه بزرگ بالادستي بودهايم، اما تا آخرين روزهاي سال 2016 ميلادي، تنها هشت پروژه نهايي شده است.
*رشد كارايي در دستور كار
در شرايط كنوني، تداوم حضور توليدكنندگان پرهزينه در بازار عرضه طلاي سياه نظير استخراجكنندگان نفت فشرده ايالات متحده، بيش از هر عاملي در گروي كاهش هزينهها بوده است.
مطالعه انجام شده توسط مؤسسه كنزي نشان ميدهد هزينههاي سرچاهي منابع غيرمتعارف در دو سال گذشته، با كاهش 30 تا 40 درصدي همراه بوده است. اين كاهش هزينهها با سهمي برابر و در دو بخش تقليل هزينههاي خدمات و بهبود بهرهوري و كارايي، روي داده است و همه ما ميدانيم كه توليدكنندگان كوچك و انعطافپذير منابع شيل در مقايسه با توليدكنندگان نفت متعارف، از موفقيتهاي بسيار چشمگيرتري در بخش كاهش هزينه توليد برخوردار بودهاند.
*برندگان و بازندگان چه كساني هستند؟
و اينك، موفقيت صنعت نفت شيل در كاهش هزينهها ميتواند راه را براي ساير شركتهاي توليدكننده هموار نمايد. با نگاهي به تاريخ صنعت نفت ميتوان دريافت كه كاهش هزينه عمليات در زمانهاي سقوط قيمت نفت با موفقيت بيشتري همراه بوده است.
شركتهاي بالادستي صنعت نفت با سياستهايي نظير كاهش تعداد كاركنان، برونسپاري خدمات و ادغامها و واگذاريها اميدوارند تا بحران كنوني سقوط قيمت طلاي سياه را پشت سر بگذارند.
اكثر پيشبينيها نيز نشاندهنده آن است كه تا پايان دهه كنوني ميلادي، قيمت هر بشكه نفتخام در بازارهاي جهاني از مرز 60دلار فراتر نخواهد رفت لذا دارا بودن يك سبد پايدار از پروژههاي توليد نفت، مهمترين اولويت شركتهاي بالادستي محسوب ميشود.
صنعت نفت در حالي به استقبال سال 2017 ميلادي ميرود كه اندك اندك، شاهد افزايش اميدواري به رونق گرفتن مجدد فعاليتهاي اكتشافي هستيم. ما به عنوان خانواده جهاني صنعت نفت، در گذشته شاهد روزهاي دشواري در اين صنعت كليدي اقتصاد جهاني بودهايم، اما وظيفه دشوار تأمين انرژي مورد نياز دنيا با كارايي و اثربخشي بالايي انجام شده است. روزهاي دشوار سپري ميشود و آينده در دست شركتهايي كارا، نوآور، اثربخش، كمهزينه و انعطافپذير خواهد بود.