لیستی که 17 تایی شد| تکرار
این واژه فقط یک شوخی است: E&P
وحید حاجی پور/ همزمان با تدوین نسل تکامل یافته قراردادهای خدماتی٬ مدلی از شرکت‌های رایج نفتی در جهان با عنوان شرکت‌های اکتشاف و توسعه یا همان E&P در کشور مطرح شد که بر اساس آن٬ وزارت نفت طی فراخوانی از شرکت‌های نفتی ایرانی خواست تا فرم‌های مربوط را پر کرده و برای وزارتخانه ارسال کنند. این فرم‌های حجیم، سوالات و شاخص‌های متعددی را در بر می‌گرفت که شرکت‌های ایرانی پس از تکمیل و ارسال آن به وزارت نفت مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت انتخاب شدند.
در مرحله نخست فراخوان 38 شرکت ایرانی ثبت نام کردند و در نهایت 8 شرکت پذیرفته شدند که عبارت بودند از شرکت‌های پتروپارس٬ اویک٬ پتروایران٬ دانا انرژی٬ مپنا٬ قراراگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ًص)٬ ایدرو و شرکت نفت و گاز پرشیا. این 8 شرکت با قرار گرفتن در این لیست می‌توانستند به عنوان شریک شرکت‌های خارجی در قالب قراردادهای IPC فعالیت کنند. در واقع شرکت‌های خارجی که خواستار توسعه میادین نفتی و گازی در ایران بودند باید شرکای خارجی خود را از میان این 8 شرکت برگزینند هرچند که بعدها گفته شد این فهرست در حد یک پیشنهاد است و ضرورتی برای انتخاب از این فهرست نیست. این 8 چکیده شرکت‌هایی بودند که از نظر وزارت نفت توانایی تبدیل شدن به یک شرکت استاندارد نفتی را داشتند ولی به مرور زمان این فهرست بلندتر شد و درخواست‌ها و لابی‌های صورت گرفته شرکت‌های دیگر را وارد این لیست کرد.
پس از چند هفته از انتشار این فهرست٬ شرکت‌های دیگری مانند شرکت پتروگوهر فراساحل کیش٬ تنکو٬ سرمایه گذاری غدیر٬ توسعه انرژی پاسارگاد هم به این فهرست اضافه شدند تا تعداد این شرکت‌ها به 12 شرکت برسد اما این پایان روند اضافه شدن شرکت‌های ایرانی به فهرست نبود و در مرحله بعد شرکت‌های تاسیسات دریایی و حفاری شمال هم به این لیست اضافه شدند. با 14 تایی شدن این فهرست سایر شرکت‌ها نیز تلاش خود را مضاعف کردند تا خود را در این فهرست جای دهند. شرکت کیسون٬ پارس پترو زاگرس و افق صنعت هم به این فهرست اضافه شدند تا لیست شرکت‌های ایرانی به 17 شرکت برسد و مطمئنا این فهرست باز هم طولانی‌تر خواهد شد.
وزارت نفت که در اوائل انتخاب این شرکت‌ها حساسیت زیادی را برای این گزینش در نظر گرفته بود حالا به ساده‌ترین شکل موجود این فهرست را طولانی‌تر می‌کند تا تردیدها نسبت به اراده جدی این وزارتخانه برای تبدیل شرکت‌های ایرانی به شرکت‌های اکتشاف و تولید بیشتر شود. به عنوان نمونه شرکت‌های پتروگوهر فراساحل کیش و حفاری شمال دو شرکت حفاری هستند که نه تجربه‌ای در حوزه اکتشاف و تولید دارند و نه ساختاری را در خود می‌بینند که بتوانند به سمت استانداردهای اینگونه شرکت‌ها حرکت کنند و یا شرکت تاسیسات دریایی که یک شرکت فراساحل کار است٬ مشخص نیست با چه رویکرد و مکانیزم و شاخصی به این فهرست اضافه شده است.
شرکت کیسون هم در نهایت می‌تواند یک تامین کننده تجهیزات نفتی باشد و نه بیشتر که امتحان خود را در خط لوله هفتم سراسری به خوبی پس داده ولی از آنجایی که پشتوانه سیاسی این شرکت مددکار شده است٬ این شرکت هم یکشبه تبدیل به یک شرکت E&P شده است. اینکه وزارت نفت هر شرکت پیمانکاری را به عنوان یک شرکت اکتشاف و تولید قبول کرده پرسش مهمی است که اگر قرار بود اینگونه باشد پس چه دلیلی وجود داشت چند ماه زمان برای غربالگری صرف شود و در نهایت شرکت‌های دیگر هم با یک درخواست به لیست اضافه شوند؟!
طبق برنامه وزارت نفت٬ هدف از تایید صلاحیت شرکت‌های ایرانی در این حوزه٬ قرار گرفتن آن‌ها در کنار شرکت‌های بین المللی بود تا با فراگیری استانداردهای مدیریتی٬ مالی٬ فنی٬ مهندسی و ... بتوانند به شرکتی حرفه‌ای تبدیل شوند و به چنان قدرت و جایگاهی دست یابند که بتوانند در پروژه‌های خارج از کشور حاضر شوند. اکتشاف و توسعه زنجیره وسیعی از فعالیت‌های نفتی است که وزارت نفت به هریک از شرکت‌هایی که در این زنجیره قرار دارند مجوز E&P اعطا کرده است بدون آنکه بخواهد از هدف اولیه خود سخنی به میان بیاورد.
گرچه باید به این هدف احترام گذاشت و آن را به سود کشور دانست ولی اصلاحیه‌های پی در پی فهرست شرکت‌های صلاحیت دارد و اضافه شدن شرکت‌های عجیب به آن نشان می‌دهد خود وزارت نفت هم آن را به شوخی گرفته است٬ در نهایت قرار است یکی دو شرکت ایرانی در کنار شرکت‌های خارجی کار کرده و تجربه کسب کنند. در نهایت هم با برداشت‌هایی متفاوت از این همکاری٬ خود به توسعه میادین نفتی و گازی بپردازند.
نمایش‌هایی که برای این مهم در دوسال گذشته برگزار شد نوید یک اتفاق مهم را در آینده می‌داد که از قضا مورد قبول بسیاری از کارشناسان قرار گرفت ولی به دو سال هم نکشید که وزارت نفت با رها کردن این موضوع و دو برابر کردن فهرست خود٬ نشان داد این مدل فعالیت در صنعت نفت ایران تنها یک مدل کاغذی است و هیچ مکانیزم و سخت گیری در این باره وجود ندارد. همه می‌توانند باشند ولو شرکت‌های خدماتی و موادغذایی که شاید آن‌ها هم برچسب E&P را دریافت کنند.
بسیار مشتاق هستیم تا مسئولان وزارت نفت این مهم را شفاف کنند که دلیل حضور شرکت‌های خدماتی٬ تجهیزاتی و پیمانکار جزئی در این فهرست چیست و بر چه اساس و معیاری این انتخاب‌ها صورت گرفته است. البته بعید است چنین شود ولی چنان شد که همه راضی نگه داشته شوند. بپذیریم برنامه وزارت نفت برای مدل E&P تنها یک شوخی بود و است.
در مرحله نخست فراخوان 38 شرکت ایرانی ثبت نام کردند و در نهایت 8 شرکت پذیرفته شدند که عبارت بودند از شرکت‌های پتروپارس٬ اویک٬ پتروایران٬ دانا انرژی٬ مپنا٬ قراراگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ًص)٬ ایدرو و شرکت نفت و گاز پرشیا. این 8 شرکت با قرار گرفتن در این لیست می‌توانستند به عنوان شریک شرکت‌های خارجی در قالب قراردادهای IPC فعالیت کنند. در واقع شرکت‌های خارجی که خواستار توسعه میادین نفتی و گازی در ایران بودند باید شرکای خارجی خود را از میان این 8 شرکت برگزینند هرچند که بعدها گفته شد این فهرست در حد یک پیشنهاد است و ضرورتی برای انتخاب از این فهرست نیست. این 8 چکیده شرکت‌هایی بودند که از نظر وزارت نفت توانایی تبدیل شدن به یک شرکت استاندارد نفتی را داشتند ولی به مرور زمان این فهرست بلندتر شد و درخواست‌ها و لابی‌های صورت گرفته شرکت‌های دیگر را وارد این لیست کرد.
پس از چند هفته از انتشار این فهرست٬ شرکت‌های دیگری مانند شرکت پتروگوهر فراساحل کیش٬ تنکو٬ سرمایه گذاری غدیر٬ توسعه انرژی پاسارگاد هم به این فهرست اضافه شدند تا تعداد این شرکت‌ها به 12 شرکت برسد اما این پایان روند اضافه شدن شرکت‌های ایرانی به فهرست نبود و در مرحله بعد شرکت‌های تاسیسات دریایی و حفاری شمال هم به این لیست اضافه شدند. با 14 تایی شدن این فهرست سایر شرکت‌ها نیز تلاش خود را مضاعف کردند تا خود را در این فهرست جای دهند. شرکت کیسون٬ پارس پترو زاگرس و افق صنعت هم به این فهرست اضافه شدند تا لیست شرکت‌های ایرانی به 17 شرکت برسد و مطمئنا این فهرست باز هم طولانی‌تر خواهد شد.
وزارت نفت که در اوائل انتخاب این شرکت‌ها حساسیت زیادی را برای این گزینش در نظر گرفته بود حالا به ساده‌ترین شکل موجود این فهرست را طولانی‌تر می‌کند تا تردیدها نسبت به اراده جدی این وزارتخانه برای تبدیل شرکت‌های ایرانی به شرکت‌های اکتشاف و تولید بیشتر شود. به عنوان نمونه شرکت‌های پتروگوهر فراساحل کیش و حفاری شمال دو شرکت حفاری هستند که نه تجربه‌ای در حوزه اکتشاف و تولید دارند و نه ساختاری را در خود می‌بینند که بتوانند به سمت استانداردهای اینگونه شرکت‌ها حرکت کنند و یا شرکت تاسیسات دریایی که یک شرکت فراساحل کار است٬ مشخص نیست با چه رویکرد و مکانیزم و شاخصی به این فهرست اضافه شده است.
شرکت کیسون هم در نهایت می‌تواند یک تامین کننده تجهیزات نفتی باشد و نه بیشتر که امتحان خود را در خط لوله هفتم سراسری به خوبی پس داده ولی از آنجایی که پشتوانه سیاسی این شرکت مددکار شده است٬ این شرکت هم یکشبه تبدیل به یک شرکت E&P شده است. اینکه وزارت نفت هر شرکت پیمانکاری را به عنوان یک شرکت اکتشاف و تولید قبول کرده پرسش مهمی است که اگر قرار بود اینگونه باشد پس چه دلیلی وجود داشت چند ماه زمان برای غربالگری صرف شود و در نهایت شرکت‌های دیگر هم با یک درخواست به لیست اضافه شوند؟!
طبق برنامه وزارت نفت٬ هدف از تایید صلاحیت شرکت‌های ایرانی در این حوزه٬ قرار گرفتن آن‌ها در کنار شرکت‌های بین المللی بود تا با فراگیری استانداردهای مدیریتی٬ مالی٬ فنی٬ مهندسی و ... بتوانند به شرکتی حرفه‌ای تبدیل شوند و به چنان قدرت و جایگاهی دست یابند که بتوانند در پروژه‌های خارج از کشور حاضر شوند. اکتشاف و توسعه زنجیره وسیعی از فعالیت‌های نفتی است که وزارت نفت به هریک از شرکت‌هایی که در این زنجیره قرار دارند مجوز E&P اعطا کرده است بدون آنکه بخواهد از هدف اولیه خود سخنی به میان بیاورد.
گرچه باید به این هدف احترام گذاشت و آن را به سود کشور دانست ولی اصلاحیه‌های پی در پی فهرست شرکت‌های صلاحیت دارد و اضافه شدن شرکت‌های عجیب به آن نشان می‌دهد خود وزارت نفت هم آن را به شوخی گرفته است٬ در نهایت قرار است یکی دو شرکت ایرانی در کنار شرکت‌های خارجی کار کرده و تجربه کسب کنند. در نهایت هم با برداشت‌هایی متفاوت از این همکاری٬ خود به توسعه میادین نفتی و گازی بپردازند.
نمایش‌هایی که برای این مهم در دوسال گذشته برگزار شد نوید یک اتفاق مهم را در آینده می‌داد که از قضا مورد قبول بسیاری از کارشناسان قرار گرفت ولی به دو سال هم نکشید که وزارت نفت با رها کردن این موضوع و دو برابر کردن فهرست خود٬ نشان داد این مدل فعالیت در صنعت نفت ایران تنها یک مدل کاغذی است و هیچ مکانیزم و سخت گیری در این باره وجود ندارد. همه می‌توانند باشند ولو شرکت‌های خدماتی و موادغذایی که شاید آن‌ها هم برچسب E&P را دریافت کنند.
بسیار مشتاق هستیم تا مسئولان وزارت نفت این مهم را شفاف کنند که دلیل حضور شرکت‌های خدماتی٬ تجهیزاتی و پیمانکار جزئی در این فهرست چیست و بر چه اساس و معیاری این انتخاب‌ها صورت گرفته است. البته بعید است چنین شود ولی چنان شد که همه راضی نگه داشته شوند. بپذیریم برنامه وزارت نفت برای مدل E&P تنها یک شوخی بود و است.
شنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۴۷
کد مطلب: 18568
