گنبد شمالی، برگ برنده دوحه در بحران سیاسی

ميزنفت/ بزرگترین میدان گازی دنیا در کانون بحران سیاسی رویارویی قطر با همسایگان عرب خود در منطقه خلیج پارس به ویژه عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی همراه با مصر قرار گرفته است.میدان عظیم گاز و میعانات گازی قطر که در این شبه جزیره، گنبد شمالی نامیده می‌شود، در مرزهای آبی با ایران پایان می یابد و ادامه آن در ایران، میدان پارس جنوبی نام دارد.

در مجموع، این دو میدان از ذخیره 50 تریلیون متر مکعب گاز برخوردار بوده که بزرگترین میدان گازی متعارف غیرهمراه دنیاست. ایران به عنوان دشمن دیرینه عربستان در این منطقه، نقش مهمی در بحران کنونی قطر و چهار دولت متخاصم ایفا می‌کند. آنها دوحه و تهران را متهم کرده اند از تروریست ها حمایت مالی می‌کنند و خواهان قطع ارتباط این دو کشور هستند. اما به دلیل مشترک بودن میدان گازی پارس جنوبی، دوحه وادار شده تا با رهبران تهران همکاری های مشترکی داشته باشد.

به علاوه، به دلیل اهمیت میدان گنبد شمالی در تامین انرژی دنیا، شیوخ عربستان و یا ابوظبی نمی‌توانند در عمل، مشتریان قطر را وادار به انتخاب میان قطر و خودشان کنند. در این شرایط، ایجاد محدودیت های مالی و اقتصادی تنها راه ممکن به شمار می‌رود.

ذخایر بی پایان میدان گنبد شمالی، ظرفیت صادرات ال ان جی کشور کوچک قطر را از 1.9 میلیون تن در سال 1997 میلادی به 78.7 میلیون تن در سال گذشته میلادی افزایش داده است.
 
 
 *نمودار 1. ظرفیت تولید ال ان جی قطر از سال 1997 میلادی تاکنون و پیش بینی آن در افق سال 2024 میلادی
 
غول‌های بین المللی صنعت نفت نظیر اگزون موبیل، شل، توتال و کونوکوفیلیپس سهامداران کلیدی پروژه های ال ان جی و پالایشگاه‌های میعانات گازی در کنار شرکت دولتی قطرپترولیوم این کشور عربی هستند. رهبران ابوظبی نیز تمایلی ندارند تا میدان گنبد شمالی را در بحران کنونی دخالت دهند. آنها سال‌هاست که به گاز وارداتی از قطر از طریق یک خط لوله زیردریایی و برابر یک چهارم گاز مورد نیاز خود وابسته‌اند. دولت‌های عربستان و بحرین نیز با وجود عدم واردات گاز از قطر، تمایلی به دخالت در برداشت قطری ها از گنبد شمالی ندارند.

بحرینی‌ها که در حال ساخت یک پایانه واردات ال ان جی و تبدیل آن به گاز هستند، در صورت تمایل به مذاکره با قطری‌ها برای واردات گاز با قیمت مناسب، باید مراحل دشواری را پشت سر گذارند. در غیر این صورت، واردات از کشورهای آفریقایی و یا استرالیا و حتی ایالات متحده را باید در دستور کار قرار دهند.

شیوخ عربستان به خوبی می‌دانند که ایجاد هرگونه اختلال در تولید و صادرات ال ان جی قطر به عنوان رهبر بازار ال ان جی دنیا، می‌تواند با عکس العمل‌های شدید کشورهای آسیایی به عنوان مشتریان اصلی این محصول روبرو شود.  ظرفیت عظیم و بدون رقیب میدان گنبد شمالی در تامین تقاضای فزاینده آسیایی‌ها به گاز طبیعی به عنوان یک سوخت دوستدار محیط زیست، بدین معنی است که رهبران ریاض و ابوظبی نمی‌توانند واردکنندگان آسیایی نظیر ژاپن، کره جنوبی، چین و هند را وادار به تحریم خرید ال ان جی از قطر کنند.

در شرایط کنونی، اعلام رهبران دوحه مبنی بر اجرای طرح بلندپروازانه افزایش 30 درصدی ظرفیت صادرات سالانه ال ان جی و عبور آن از مرز 100 میلیون تن تا سال 2024 میلادی با سکوت همسایگان روبرو شده است.

دوشنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۳۷