خیز آرامکو برای ایجاد 500 هزار شغل نفتی

ميزنفت/ کشور عربستان سعودی دارای یکی از بزرگترین ظرفیت های تولید انرژی دنیا می باشد. در سال 2015 میلادی، شرکت آرامکو به تولید روزانه 10.2 میلیون بشکه نفت خام دست یافت. میانگین تولید گاز طبیعی این کشور نیز روزانه 11.6 میلیارد فوت مکعب بوده است.

شرکت آرامکو همانند سایر عرضه کنندگان نفت دنیا، تلاش می‌کند تا تولید خود را با وجود بحران قیمت ها در بازار افزایش دهد. توسعه زیرساخت های تولید انرژی نیز از دیرباز در دستور کار رهبران ریاض قرار داشته است. به هر ترتیب، رهبران سعودی معتقدند اینک زمان متنوع نمودن اقتصاد داخلی برای در امان ماندن از نوسانات قیمت نفت خام فرا رسیده است. در این مسیر، دولت این کشور گام هایی بلند برای توسعه سایر بخش ها به ویژه تولید گاز طبیعی برداشته است. نخستین برنامه تولید گاز طبیعی دولت عربستان به سال 1975 میلادی باز می گردد. اما در چند سال اخیر، افزایش تولید گاز طبیعی به ویژه با رشد مصرف داخلی در بخش نیروگاه های تولید برق و جایگزینی گاز طبیعی با نفت برای صادرات بیشتر طلای سیاه، به یکی از اولویت های عملیاتی آنان تبدیل شده است.

احسان الحق، تحلیلگر ارشد موسسه اقتصاد انرژی کی بی سی می گوید: عربستان سعودی پنجمین دارنده ذخایر گاز طبیعی دنیا محسوب می شود. اما تولید گاز طبیعی در این کشور به ویژه به دلیل تمرکز همه جانبه آنها بر تولید نفت خام، همچنان محدود می باشد. براساس چشم انداز کنونی، در سال 2020 میلادی تولید گاز طبیعی این کشور پادشاهی از مرز 17 میلیارد فوت مکعب در روز فراتر خواهد رفت. و این برنامه باعث توسعه صنایع مرتبط نظیر فولاد، آلومینیوم و حوزه پایین دستی خواهد شد.

برای دستیابی به این چشم انداز، شرکت آرامکو در تابستان گذشته اعلام کرد که قراردادی 13.3 میلیارد دلاری برای ساخت پالایشگاه گازی فضیلی امضا نموده است و این پروژه در سال 2019 میلادی، افتتاح خواهد شد.

از سال 1933 میلادی، هنگامی که آرامکو و یا شرکت نفتی کالیفرنیا عربی، نخستین قرارداد توسعه یک میدان نفتی خود را امضا نمود، این شرکت نقش مهمی در پیشبرد اقتصاد داخلی عربستان ایفا نموده و در مسیر تبدیل این کشور پادشاهی از بیابانی بی آب و علف به یک جزیره شهری توسعه یافته، دستاوردهایی بزرگ به ارمغان آورده است.

ساجی سام، از کارشناسان موسسه مشاوره مدیریت اولیور وایمن می گوید: از دیرباز، ما این کشور پادشاهی را با ظرفیت شناور تولید آن می شناسیم. رشد سریع تولید نفت این کشور در سال گذشته و دستیابی به رکورد تولید نفت خام در تاریخ شبه جزیره نشان می دهد آنان در مدت زمانی کوتاه و با هزینه ای اندک می توانند همه معادلات بازار را تغییر دهند.

میادین نفتی توسعه یافته در بخش های مختلف عربستان سعودی، کلید توانایی تولید بهت برانگیز این کشور عربی است. میدان غوار در منطقه الاحصا که در سال 1948 میلادی کشف شد، بزرگترین میدان نفتی متعارف دنیا محسوب می شود که تولید روزانه نفت خام آن، رقم دور از انتظار 5 میلیون بشکه و نرخ مشابه برای گاز طبیعی 2 میلیارد فوت مکعب است.

توسعه میدان خوریس نیز در سال 2018 میلادی پایان خواهد یافت و این پروژه به عنوان یکی از بزرگترین طرح های بالادستی دنیا با تولید روزانه 300 هزار بشکه، آغاز به کار خواهد کرد و به تدریج، تولید روزانه آن به 1.5 میلیون بشکه افزایش می یابد.

در شمال منطقه ربع الخالی و در 10 کیلومتری مرز ابوظبی نیز، تولید روزانه از میدان شیبه از 750 هزار بشکه به1 میلیون بشکه افزایش یافته است. این کشور، یک پنجم ذخایر نفت خام دنیا را در اختیار دارد و ارزش شرکت آرامکو 2 تریلیون دلار تخمین زده شده است. این شرکت در نظر دارد تا به یک مجموعه منسجم صنعتی تبدیل شود که در بسیاری از بخش ها و خدمات، پیشرو خواهد بود.

عبدالعزیز العبدالکریم، معاون مدیر عامل در بخش تدارکات و مدیریت زنجیره تامین شرکت آرامکو می گوید: شرکت ما در نظر دارد در دوره 10 ساله فرارو تا 334 میلیارد دلار در بخش زیرساخت ها و پروژه های حفظ ظرفیت تولید نفت خود سرمایه گذاری کند.

کارشناسان معتقدند خصوصی سازی شرکت آرامکو، سرمایه مورد نیاز برای متنوع نمودن اقتصاد این کشور پادشاهی را فراهم خواهد کرد. در سایه این برنامه، اقتصاد این کشور بیابانی به صورتی فراتر از انتظارات، دگرگون خواهد شد. برای عرضه و آغاز معامله سهام شرکت آرامکو در بازار، برای نخستین بار در تاریخ این کشور، از یک موسسه حسابرسی مستقل استفاده شده و با بررسی ذخایر و ظرفیت تولید، گامی بلند در جهت شفافیت شرایط شرکت آرامکو برداشته شده است.

با عرضه 5 درصد سهام آرامکو در بازار بورس داخلی عربستان (تداول) و بورس های نیویورک، لندن و هنگ کنگ، در نخستین مرحله، حدود 100 میلیارد دلار به حساب دولت ریاض واریز خواهد شد. امین ناصر، مدیر عامل شرکت آرامکو در مصاحبه با شبکه بلومبرگ می گوید: هیچ مانعی برای خصوصی سازی شرکت ما وجود ندارد. ما به آرامی این مسیر را می پیماییم و بی تردید به اهداف خویش دست خواهیم یافت.
 

*گسترش سهم منابع داخلی
دولتمردان عربستان سعودی دریافته اند که موفقیت آنها در سال های فرارو، در گروی مشارکت شهروندان این کشور در اداره کشورشان است. بدین ترتیب یکی از اولویت های کلیدی آنان، متعادل نمودن عرضه و تقاضای نیروی انسانی مستعد برای نقش آفرینی در پروژه های این شبه جزیره است.

کشور پادشاهی عربستان سعودی اقدام هایی چشمگیر در مسیر تعیین بازار نیازمندی های خود برداشته و این برنامه به توسعه مراکز آموزشی و انستیتوهای علمی و صنعتی در بخش های مورد نیاز انجامیده است. صنایع عربستان سعودی نیز در اکثر این بخش ها، مشارکت نموده و نسبت به انتخاب، حمایت مالی و در نهایت استخدام آنان اقدام می کنند.

احسان الحق معتقد است: اگرچه آموزش شهروندان سعودی برای تصدی سمت های مدیریتی در صنعت نفت آغاز شده است، اما همچنان باید سرمایه گذاری بیشتری در بخش آموزش های تخصصی انجام گیرد تا سهم کارکنان خارجی شاغل در پروژه ها، کاهش یافته و در مقابل، سهم کارکنان داخلی افزایش یابد.

پژوهش انجام شده توسط بخش حفاری شرکت آرامکو نشان می دهد در 20 سال آینده، باید آموزش های لازم برای 90 هزار شهروند عربستانی جهت استخدام در طرح های حفاری این کشور انجام شود..

از سوی دیگر، برای اجرای سیاست افزایش سهم ساخت داخل در پروژه های صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، دولت عربستان 300 میلیارد دلار در یک دهه فرارو جهت دو برابر سهم کالاهای ساخت داخل مورد نیاز در طرح ها و عبور آن از مرز 70 درصد، سرمایه گذاری خواهد نمود.

از دیرباز، شرکت آرامکو وابستگی زیادی به پیمانکاران خارجی جهت توسعه طرح های خود داشته است. اما در چشم انداز های ترسیم شده رهبران صنعت نفت ریاض، در مجموع 500 هزار فرصت شغلی برای شهروندان عربستانی ایجاد خواهد شد.

از سوی دیگر، برای توسعه زنجیره تامین داخلی، شرکت آرامکو در نظر دارد تا یک شهر صنعتی انرژی را میان الاحصی و دمام احداث کند که در آن، مجموعه ای از واحدهای تولیدکننده تجهیزات صنعت نفت و گاز و مراکز ارائه دهنده خدمات حفاری فعالیت خواهند نمود.

بازیگران بین المللی صنعت نفت فعال در در این کشور پادشاهی نظیر شلمبرژر، جنرال الکتریک، زیمنس و ولورک نیز در نظر دارند تا در جهت افزایش سهم ساخت داخل و رشد سهم شهروندان بومی در پزوژه های خود، تلاش کنند.

در پروژه توسعه میدان گازی فضیلی نیز 40 درصد هزینه های انجام شده به خرید تجهیزات و خدمات از شرکت های داخلی عربستانی اختصاص خواهد یافت. ایجاد 4500 فرصت شغلی برای شهروندان عربستانی نیز از دیگر بخش های راهبرد داخلی سازی و افزایش نقش آفرینی نیروی انسانی متخصص بومی در طرح های صنعت نفت و گاز این غول صنعت نفت دنیا به حساب می آید. با اجرای موفق این راهبردها، می توان امیدوار بود که اقتصاد ملی کشور عربستان سعودی، متنوع گردیده و شاهد کاهش وابستگی آنان به درآمدهای نفتی باشیم.
 
*توسعه زنجیره ارزش در شبه قاره
عربستانی ها که با احتساب میعانات گازی و ان جی ال در سال 2016 میلادی روزانه 12 میلیون بشکه مایعات هیدروکربوری تولید کرده اند، در نظر دارند تا زنجیره تامین محصولات خویش را متنوع کنند. و رهبران آرامکو در چند دهه گذشته، خواهان تبدیل شدن به رهبر جهانی صنعت پتروشیمی و پالایش بوده اند.
با سقوط قیمت نفت در سه سال گذشته، همراه با کاهش تدریجی سهم اوپک در بازار عرضه طلای سیاه و ظهور بازیگران جدید، آنان دریافته اند نمی توانند همچون گذشته به  قمار تولید و فروش نفت در بازار پرنوسان کنونی دل ببندند.

آنان می خواهند از هر بشکه نفت 50 دلاری، صدها دلار ارزش افزوده تولید کنند و در کنار افزایش درآمدها، صدها هزار فرصت شغلی کارا و پایدار برای شهروندان خود ایجاد کنند. امین ناصر مدیر عامل آرامکو می گوید: ما خواهان تبدیل شدن به بزرگترین شرکت یکپارچه انرژی و پتروشیمی دنیا در افق سال 2020 میلادی هستیم تا به بیشینه ارزش در بازار دست یابیم.

با تحقق این هدف، اقتصاد کشور ما می تواند در برابر نوسانات بازار نفت ایستادگی کند.
در سقوط سه سال گذشته قیمت نفت خام، همه ما شاهدبودیم که کاهش قیمت فرآورده های نفتی و پالایشی و پتروشیمی بسیار کمتر از طلای سیاه بوده است. به علاوه، حاشیه سود کنونی در بخش های پایین دستی، بسیاری از شرکت های فعال در بخش بالادستی را ترغیب نموده تا سرمایه گذاری های خویش را به سوی حوزه پایین دستی سوق دهند.

مدیر عامل شرکت آرامکو اعلام نموده در افق سال 2020 میلادی، ظرفیت تولید محصولات پالایشی شرکت خود را با افزایشی دو برابری به 10 میلیون بشکه در سال خواهد رساند. در بخش تولید بنزین هواپیما، گازوییل با گوگرد اندک و سوخت های یورو 5 و یورو 6، ما شاهد اجرای طرح های افزایش تولید بوده ایم. تولید نفتا نیز با رشد چشمگیری روبرو بوده که در ساخت محصولات پتروشیمی به کار می رود.

در زنجیره ارزش طراحی شده شرکت آرامکو، بر خلاف گذشته که مجتمع های عظیم اتیلن، پروپیلن و پلی پروپیلن احداث می گردید، شاهد توسعه طرح های متوسط و کوچک دارای ارزش افزوده بیشتر با محصولات خاص خواهیم بود. برای تحقق این هدف، باید از خوراک های ترکیبی و واحدهای کراکر خوراک های مایع بهره برده شود.

در گذشته در منطقه خاورمیانه، ما شاهد توسعه گسترده  واحدهای کراکر گاز اتان بوده ایم که ارزش افزوده اندکی دارند. کراکرهای خوراک مایع، با استفاده از نفتا به عنوان خوراک، محصولات بیشتر آروماتیک به همراه تولیدات با ارزش بالا تولید می کنند.

در زمستان سال گذشته، نخستین پروژه مشترک دو شرکت آرامکو و دوچمیکال با نام سادارا و با دارا بودن واحدهای کراکر خوراک ترکیبی، افتتاح شد.این نخستین واحد دارای فناوری خوراک ترکیبی در منطقه خاورمیانه محسوب می شود.

این پروژه که با 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری ساخته شده است، در یک فاز طراحی و اجرا شده است.  در این مجتمع روزانه 50 هزار بشکه نفتا، فراورش و به محصولات پالایشی تبدیل می گردد. از 21 واحد تولیدی جداگانه این مجتمع، 14 واحد آن مجموعه ای از محصولات پتروشیمیایی تولید می کنند که تاکنون در کشورهای حاشیه خلیج پارس تولید نمی شده اند. این محصولات ارزشمند، یک برگ برنده برای شرکت آرامکو در بازارهای منطقه ای و جهانی به حساب می آید. در این مجتمع یک پارک تولید نیز وجود دارد که در آن، تاسیسات مورد نیاز مصرف کنندگان نهایی برای تحقق خواسته های آنان ساخته و راه اندازی شده است.

ادامه دارد...

يکشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۴۴