به گزارش میز نفت، سید غلامحسین حسنتاش از کارشناسان ارشد حوزه انرژی در یادداشتی نوشت:
شانزده ماه از امضاء تفاهمنامه 40 میلیارد دلاری ایران و روسیه برای سرمایهگذاری روسیه در صنعت نفت ایران و همکاری دو کشور در امور صنعت نفت گذشت. در 28 تیرماه 1401 یعنی 16 ماه پیش تفاهمنامه همکاری راهبری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم توسط مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و قائممقام مدیرعامل شرکت گازپروم امضاء شد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در توضیح این تفاهمنامه گفته بود: توسعه میدانهای گازی کیش و پارس شمالی، فشارافزایی میدان پارس جنوبی، توسعه ۶ میدان نفتی، سوآپ گاز و فرآورده، تکمیل طرحهای الانجی، احداث خطوط لوله صادرات گاز و دیگر همکاریهای علمی و فناورانه ازجمله مهمترین محورهای تفاهمنامه بوده است.
سروصدا و تبلیغات بر روی این تفاهمنامه چند ماه ادامه داشت بهطوریکه یکی از روزنامهها چند ماه بعد در آبان 1401 با نگارنده مصاحبهای انجام داد و در آن مصاحبه توضیح دادم که قبلاً هم در دولتهای گذشته و در همین دولت ازاینگونه تفاهمنامهها بین دو کشور امضا شده که تقریباً به هیچ نتیجهای نرسیده است و فهرستی از آنها را هم به شرح زیر ارائه کردم:
در سال 92 یا 93 وزیر وقت نفت اعلام کرد که با روسیه تفاهم شده که روزانه 500 هزار بشکه نفت از ایران برداشت کند و بخشی از وجه آن را بهصورت نقد و بخشی را بهصورت تهاتر کالا به ایران بدهد و همان وزیر در 17 خرداد 1394 در بازگشت از اجلاس اوپک در مصاحبهای اعلام کرد که از یک هفته دیگر صادرات 500 هزار بشکه نفت به روسیه آغاز خواهد شد ولی عملاً هیچ اتفاقی نیفتاد. همین مسئله در اوایل کار دولت جدید و قبل از حمله روسیه به اوکراین و قبل از تحریمهای غرب علیه روسیه مطرح شد و بعد از یک میلیون بشکه در روز که ابتدا مطرح شده بود به 500 هزار بشکه و بعداً به 100 هزار بشکه تقلیل پیدا کرد.
ظاهراً قرار بود از مهرماه 1400 عملیاتی شود ولی بازهم اتفاقی نیفتاد. در تیرماه 1397 علیاکبر ولایتی مشاور عالی رهبری پس از سفر به روسیه در مصاحبهای اعلام کرد که روسیه آمادگی سرمایهگذاری 50 میلیارد دلاری در حوزه نفت و گاز ایران را دارد.
در دیماه سال 1400 جواد اوجی وزیر نفت به دنبال سفر به روسیه با اشاره به اینکه در زمینه مشارکت در توسعه میدانهای نفتی و گازی، احداث پتروپالایشگاه، انتقال فناوری و تجهیزات فناورانه که بهشدت موردنیاز صنعت نفت است، توافقهای بسیار خوبی انجام شد و اسناد مهمی به امضا رسید، تصریح کرد مردم ایران بهزودی اثرات این توافقها را در حوزه انرژی خواهند دید، اما ما تا حالا کمتر شاهد تبدیل این تفاهمنامهها به قرارداد و تحقق این وعدهها بودهایم. البته چند شرکت کمتر شناختهشده روسی تاکنون برای توسعه چند میدان نفتی کوچک قراردادهایی منعقد کردهاند که عملکرد چندان مطلوبی نداشتهاند.
در ادامه مصاحبه مذکور همهم توضیح دادم که به چه دلایلی بسیاری از مسائل مطرح شده در این تفاهمنامه مانند سواپ گاز بیمعنی و غیرقابل تحقق است.
حالا از این جدیدترین تفاهمنامه هم شانزده ماه گذشته است و جالب این است که در هیچ کجا هیچ سخنی از آن نیست. در این مورد هم مانند موارد دیگر معلوم نیست که بعد از 16 ماه چه قراردادهایی در چهارچوب این تفاهمنامه به امضاء رسیده است. معلوم نیست هدف از انعقاد اینهمه تفاهمنامههای بیحاصل با روسها چیست؟
و جالب این است که این همه خبرگزاری و نشریه و روزنامه و سایتهای خبری که بهمحض وقوع رخدادهایی مانند این تفاهمنامه در رقابت تهیه گزارش و انجام مصاحبه در مورد آن هستند هم هیچ تقویمی برای خود ندارند که بعد از گذشت یکزمان قابلتوجه، پیگیر شوند و از مقامات سؤال کنند که حاصل و نتیجه آن چه شد مگر یک تفاهمنامه 40 میلیارد دلاری بین دو کشور شوخی است یا ملت ایران به شوخی گرفته شدهاند!
سه شنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۲ ساعت ۱۴:۱۸