وحید حاجی پور | مداحان عملکرد وزارت نفت در اجلاس 175 اوپک بر اين باورند که حس غرور ملي که امروز بهدستآمده است، مرهون «شوالیه» بزرگی به نام بیژن نامدار زنگنه است؛ مثلاً يکي از سايتهاي خبري ذوب در وزارت «ژنرال» عملکرد وي را «تاريخي» عنوان کرده است. موضوع نفت به حدي تخصصي است که عقل سليم حکم ميکند در بيان نظرات، همه جوانب امر را در نظر گرفت اما خب در ايران همه دوست دارند درباره نفت به اظهارنظر مشغول باشند؛ هر چه سطحیتر مقبولیتش بیشتر!
تيترهايي که براي وزارت نفت ساخته شده است، روي يک موضوع انحرافي تأکید دارد: «معافيت ايران از کاهش توليد». ديروز نوشتيم که جمهوري اسلامي ايران به همراه ونزوئلا و ليبي جزو کشورهايي نبودند که بخواهند در برنامه کاهش توليد مشارکت کنند. کافی است اندکی مطالعه روی اوپک داشته باشیم تا بدانیم کشورهایی که دچار مشکلات بزرگی در تولید نفت هستند، همواره از شمول سهمیهبندی خارج میشدند اما فرض ميگيريم اگر ايران در اين برنامه مشارکت ميکرد چه اتفاقي رخ ميداد؟
اینگونه القا ميشود که اگر ايران کاهش توليد را ميپذيرفت بخش اعظمي از توليد نفت ايران کاهش مييافت درحالیکه هماکنون ميزان توليد نفت ايران حدود 2.5 ميليون بشکه در روز است. بر اساس بيانيه اوپک، ميزان کاهش توليد نفت بر اساس توليد اکتبر 2018 است؛ توليد نفت ايران بر اساس آمار منابع ثانويه که موردقبول اوپک است، 3 ميليون و 300 هزار بشکه است. يعني 800 هزار بشکه بيشتر از توليد واقعي فعلي کشور.
حال فرض بگيريم قرار بود ايران در برنامه کاهش توليد مشارکت داشته باشد. بر اساس سهم 2.5 درصدي اعضاي اوپک براي کاهش توليد نفت اوپک، سهم ايران از محل توليد اکتبر خود – 3.3 ميليون بشکه – 82 هزار و 500 بشکه ميشد! حالا مشخص نيست اين کاهش 82 هزار بشکهاي در شرايطي که توليد نفت ايران بيش از یکمیلیون کاهش يافته و در حال نزولي شدن است، چه ضربهاي ميتوانست به اقتصاد کشور وارد کند؟!
همه فرافکنيهاي وزارت نفت بابت اين 82 هزار بشکه، به دنبال آن است که اسطورهاي از «هيچ» بسازد و فريادهاي بلندي را به افتخار بازيگران آن سر دهد. روز گذشته اشاره کرديم که از ابتدا مشخصشده بود سه کشور از کاهش توليد مستثنا خواهد شد ولي با اين تفاوت که ردي از اين استثنا در بيانيه رسمي اوپک ديده نميشود. وزارت نفت طوري از ايستادگي در برابر خواستههاي روسيه و عربستان ميگويد که اولاً چنين فشاري وجود نداشت و دوما آنکه اگر ايران با کاهش توليد نفت خود موافقت ميکرد تنها 82 هزار بشکه را شامل ميشد که هيچ الزامي براي رعايت و اجرايي کردنش وجود ندارد!
البته مستثنا شدن ایران از برنامه کاهش 800 هزار بشکهای اوپک، بهتر از حضور ایران در این برنامه است اما معافیت ایران به همراه ونزوئلا و لیبی، نه ارتباطی به تلاشهای وزیر نفت دارد و نه فشاری بر ایران بود. اوپک بر اساس رسم رایج خود، این سه کشور را معاف کرد اما وزارت نفت، خود را قهرمان «خود خواندهای» میداند که اگر تدبیر به خرج نمیداد، تولید نفت کشور یکمیلیون بشکه کاهش مییافت.
ماجرا بسیار ساده است؛ فقط کافی است کمی وقت گذاشته و درباره اوپک و سوابق آن مطالعه کنیم. چندان وقتگیر نیست.
يکشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۴۹