پاس گل وزارت نفت به عربستان

وحيد حاجي پور | ارتش رسانه‌اي وزارت نفت معتقد است که عملکرد بيژن نامدار زنگنه در اجلاس 175 اوپک، محشري در اين سازمان به پا کرد که حس غرور ايرانيان و تحسين غير ايرانيان را برانگيخته است. نتايج نشست 175 اوپک که منجر به کاهش 800 هزار بشکه‌اي توليد اين سازمان شد، از چند جنبه قابل بررسي است که فعلا به يکي از اتفاقات رخ داده در اين باره مي‌پردازيم.

گفته مي‌شود ايران از کاهش 800 هزار بشکه‌اي معاف شده است و البته گفته نمي‌شود ونزوئلا و ليبي نيز معاف شده‌اند بدون آنکه بخواهند مانند وزارت نفت ايران، دست به شلوغ کاري و فرافکني بزنند؛ تا پيش از اجلاس اوپک، حرفي از کاهش توليد نفت ايران به عنوان يکي از اعضاي اوپک نبود چرا که ايران به خودي خود، توليد خود را يک ميليون بشکه کاهش داده است. با اين وجود، بازي رسانه‌اي وزارت نفت به دنبال کوه ساختن از کاهي بود که حتي تعجب اعضاي ديگر اوپک و غيراوپک را به همراه داشت.

فارغ از اين مساله، بايد گفت ملاک اصلي در بررسي برنامه‌هاي اوپک، بيانيه پاياني اين سازمان است. در اين بيانيه که در سايت رسمي اوپک منتشر شده است، هيچ اشاره‌اي به معافيت کشور ايران و البته دو کشور ديگر نشده است. رئيس اجلاس اما در نشست خبري اين مهم را اعلام کرده است که گرچه مهم است، اما اصولا در تصميمات اوپک بيانيه از اعتبار برخوردار است و نه سخنان دبيرکل و رئيس دوره‌اي سازمان.

در بيانيه چه آمده است و ادعاي وزارت نفت مبني بر موفقيت ديپلماسي انرژي تا چه اندازه محل اعتبار است؟ چند نکنه در اين بيانيه نهفته است؛ پاراگراف 9 از بیانیه نشست 175 اوپک، بر کاهش تولید کلی اوپک به میزان 800 هزار بشکه  (the Conference decided to adjust OPEC overall production by 0.8 mb/d ) از سطح تولید اکتبر 2018 این سازمان (from October 2018 levels) اشاره دارد. آمار تولید کشورهای اوپک در ماه اکتبر 2018 بر اساس گزارش ماهانه اوپک، نشان مي‌دهد  تولید ایران بر اساس آمار منابع ثانویه حدود 3 میلیون و 300 هزاربشکه در روز بوده است.



توليد کل اوپک در اکتبر 2018 حدود 32 ميليون و 900 هزار بشکه بوده است که بر اين اساس بايد کل توليد 800 هزار بشکه کاهش يابد. البته قطر با توليد 609 هزار بشکه‌اي خود از اوپک خارج شده است و پايه توليد 32 ميليون و 300 هزار بشکه مدنظر قرار گرفت تا 800 هزار بشکه از آن کاهش يابد.

هم اکنون توليد نفت ايران به زير 2.5 ميليون بشکه در روز رسيده است و اين بدان معناست که بخش مهمي از کاهش 800 هزار بشکه‌اي اوپک، توسط ايران تامين شده است و با توجه به انفعال وزارت نفت در فروش نفت، اين رقم کاهش بيشتري نيز پيدا خواهد کرد. آمارها مي‌گويد ايران در آبان ماه حدود 800 هزار بشکه نفت و ميعانات گازي صادر کرده است و اين رقم، همان رقمي است که اوپک براي آن برنامه ريزي کرده است! البته بعدا به اين موضوع دقيقتر خواهيم پرداخت.

از سوي ديگر، در بيانيه اوپک به جاي تاکيد بر کاهش سهميه کشورهاي عضو اوپک، بر کاهش توليد «کل» اوپک تاکيد شده است و بازهم کلمه  overall نقش بسته که نشان مي‌دهد آنچه که اوپک روي آن تکيه کرده است، تجميع توليد همه اعضاست که ساده‌ترين راهکار، براي پر کردن جاي ايران در بازار نفت است.

بهترين حالت براي جمهوري اسلامي ايران آن بود که در بيانيه، توليد «اعضا» بر اساس توليد ماه اکتبر سهميه بندي مي‌شد و نه آنکه ملاک «کل» توليد اوپک در اکتير 2018 باشد. اين همان نکته‌اي است که وزارت نفت براي سرپوش گذاشتن بر آن، فرافکني مي‌کند.

بيانيه اوپک و برنامه عربستان براي اجرايي کردن  آن، با اشتباه استراتژيک وزارت نفت کامل شد و بدون ترديد خودمان به دست خودمان، بازارمان را از دست خواهيم داد. بيانيه اوپک بهترين شاخص براي تحليل اتفاقاتي است که رح داده و در اين ميان، اسطوره سازي‌ها سعي در استتار خطاي بزرگ وزارت نفت را دارد.  اين را هم وزير نفت بخوبي درک کرده و هم ساير کارشناساني که مي‌دانند در اوپک چه مي‌گذرد.
 

شنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۵۱