واقعيت‌هايي درباره يک پيام رسان بانکي
حقيقت سوئيفت چيست؟
گرچه نمي‌توان به سادگي از کنار سوئيفت و فوايد آن عبور کرد اما از سوي ديگر بايد پذيرفت سوئيفت تنها يکي از راه‌هاي تبادلات بانکي است و با استفاده از راهکارهاي مختلفي که مطرح کردن آن به صلاح نيست،
وحيد حاجي‌پور| باز هم اتصال يا عدم اتصال به سوئيفت محل بحث رسانه‌ها شده است؛ اهميت اين موضوع به حدي بالا رفته است که برخي بر اين طبل مي‌کوبند که عدم دسترسي بانک‌هاي ايراني به اين پيام رسان، يک رخداد غم انگيز است. در باب حواشي به وجود آمده، بايد گفت که سوئيفت يک شبکه بين‌المللي پيام رسان در حوزه تبادلات بين بانکي است، چه داخلي و چه خارجي.
فرض کنيد دوشخص حقيقي يا حقوقي، معامله‌اي با هم مي‌کنند و فروشنده بابت فروش کالاي خود، از خريدار مي‌خواهد پول کالا را به حساب معرفي شده واريز کند. با درخواست خريدار از بانک خود، بانک پول کالا را حساب فروشنده در بانکش واريز مي‌کند اما در اين ميان، پيام‌هايي ميان دو بانک در يک پيام رسان ثبت مي‌شود که در ديتا بيس اين پيام رسان ذخيره مي‌شود. در واقع نقش اين پيام رسان – سوئيفت- تنها نقش يک ارسال و دريافت کننده پيام از دو بانک است مانند تلگرام يا واتساپ.
سوئيفت هيچ نقش ديگري در تبادلات بانکي ندارد و تنها يک واسطه براي ارسال پيام‌هاي بانکي ميان طرفين است. سوئيفت از سال 1977 کار خود را آغاز کرد و تا به امروز به کار خود ادامه مي‌دهد. اين پيام رسان که توسط بلژيکي‌ها بنا نهاده شده روزانه بيش از 20 ميليون پيام بانکي را منتقل مي‌کند و داراي دو سرور آينه‌اي در بلژيک و آمريکاست. تمامي اطلاعات مبادلات بين بانکي در ديتا بيسهاي سوئيفت ثبت شده و داراي دقيق ترين جزئيات است.
به عنوان مثال، پيام 700 سوئيفت داراي 37 نوع اطلاعات مانند مشخصات انتقال دهنده، موضوع انتقال پول، تاريخ‌هاي دقيق، جزئيات قرارداد و ... است که ثبت اين اطلاعات نيازمند يک پشتيباني عظيم سروري است. هدف از ايجاد دو سرور آيينه‌اي در اروپا و آمريکا، آن بود که اگر يک مرکز دچار اشکال فني شد، ديتا بيس ديگر به کار مشغول باشد.
طبق قانون رايج در اين پيام رسان، اطلاعات اين پيام رسان کاملا محرمانه است مگر آنکه مراجع ذيصلاح بين‌الملل در بالاترين سطوح از اين پيام رسان درخواست کنند تا برخي اطلاعات را در اختيارشان قرار دهند و در اين ميان، دولت‌ها توانايي دسترسي به اطلاعات اين پيام رسان بين‌المللي را ندارند. اين عدم دسترسي پس از حملات 11 سپتامبر ادامه داشت تا آنکه جرج بوش به بهانه انجام تحقيقات درباره اين حادثه تروريستي، بخشي از اطلاعات سوئيفت را به طور غير قانوني ضبط و مورد بررسي قرار داد که اين موضوع با اعتراض شديد اتحاديه اروپا همراه شد و در نهايت کار به محاکم قضايي کشيده شد.
با افزايش اختلافات ميان آمريکا و سوئيفت، بسياري از کشورهاي جهان مانند چین با سامانه CIPS ، روسیه با سامانه CYBERFT ، هند با سامانه SFMS ، ميزان استفاده از سوئيفت را کاهش دادند. جالب تر آنجاست که خود آمريکا نيز براي جلوگيري از نشت اطلاعاتي بانکي خود سامانه‌اي را به نام FEDMAIL طراحي کرده و سال‌هاست به استفاده از آن مشغول است.
ايران هم در دوره اول تحريم‌ها در اواسط دولت دهم، شبکه پيام رسان داخلي را به نام سپام – SEPAM- راه اندازي کرد تا در تبادلات داخلي، از آن بهره گرفته شود اما همچنان عدم دسترسي به سوئيفت، موجب شد تا مشکلاتي در تبادلات بين‌المللي بوجود بيايد. گرچه راهکارهاي خاصي به کار گرفته شد اما سوئيفت همچنان يک مشکل باقي ماند و حتي پس از برجام، با رفع تحريم سوئيفت اين پيام رسان از کارآيي گذشته برخوردار نبود.
در همان روزهاي برجام، بانک مرکزي براي آنکه نشان دهد بانک‌هاي ايراني به سوئيفت متصل شدند، از رسانه‌ها دعوت کرد تا با حضور در بانک مرکزي، اتصال بانک‌هاي ايران را به سوئيفت مشاهده کنند. گرچه بانک‌هاي ايراني به سوئيفت متصل شدند اما روند اتصالشان به اين شکل بود که هيچ پاسخي از طرف خود دريافت نمي‌کردند، مانند آنکه در تلگرام به کسي پيام بدهيد و وي پاسخي به فرستنده پيام ندارد.
سوئيفت هم مانند تلگرام است، پيام‌ها را منتقل کرده و اطلاعات را در سرورهاي خود ضبط مي‌کند و از همين رو، اين تصميم طرف مقابل است که به پيام بانکي شما پاسخ بدهد يا نه.
گرچه سوئيفت اصلي ترين پيام رسان بانکي جهان است و مرکز اطلاعاتي آن به سوئيس منتقل شده ولي هر انتقال پولي که در آن صورت مي‌گيرد در ديتا بيس آن به ثبت مي‌رسد. شايد به همين دليل است که اختلاف نظري بزرگ در آمريکا بر سر دسترسي ايران به سوئيفت بوجود آمد و کارشناسان وزارت خزانه داري آمريکا خواستار تداوم دسترسي ايران به سوئيفت شدند. آن‌ها مي‌دانستند دسترسي ايران به سوئيفت مي‌تواند اطلاعات مفيدي را در اختيار آمريکايي‌ها قرار دهد و چنانچه ايران از سوئيفت محروم شود، از ساير پيام رسان‌هاي نوظهور بانکي بهره مي‌گيرد و مي‌تواند تحريم‌ها را دور بزند و اين جداي از ردگيري تبادلات بانکي ايران است.
گرچه نمي‌توان به سادگي از کنار سوئيفت و فوايد آن عبور کرد اما از سوي ديگر بايد پذيرفت سوئيفت تنها يکي از راه‌هاي تبادلات بانکي است و با استفاده از راهکارهاي مختلفي که مطرح کردن آن به صلاح نيست، مي‌توان بر اين مشکل هم فائق شد. اتصال به سوئيفت نه يک جشن ملي است و نه حذف ايران از اين پيام رسان.
فرض کنيد دوشخص حقيقي يا حقوقي، معامله‌اي با هم مي‌کنند و فروشنده بابت فروش کالاي خود، از خريدار مي‌خواهد پول کالا را به حساب معرفي شده واريز کند. با درخواست خريدار از بانک خود، بانک پول کالا را حساب فروشنده در بانکش واريز مي‌کند اما در اين ميان، پيام‌هايي ميان دو بانک در يک پيام رسان ثبت مي‌شود که در ديتا بيس اين پيام رسان ذخيره مي‌شود. در واقع نقش اين پيام رسان – سوئيفت- تنها نقش يک ارسال و دريافت کننده پيام از دو بانک است مانند تلگرام يا واتساپ.
سوئيفت هيچ نقش ديگري در تبادلات بانکي ندارد و تنها يک واسطه براي ارسال پيام‌هاي بانکي ميان طرفين است. سوئيفت از سال 1977 کار خود را آغاز کرد و تا به امروز به کار خود ادامه مي‌دهد. اين پيام رسان که توسط بلژيکي‌ها بنا نهاده شده روزانه بيش از 20 ميليون پيام بانکي را منتقل مي‌کند و داراي دو سرور آينه‌اي در بلژيک و آمريکاست. تمامي اطلاعات مبادلات بين بانکي در ديتا بيسهاي سوئيفت ثبت شده و داراي دقيق ترين جزئيات است.
به عنوان مثال، پيام 700 سوئيفت داراي 37 نوع اطلاعات مانند مشخصات انتقال دهنده، موضوع انتقال پول، تاريخ‌هاي دقيق، جزئيات قرارداد و ... است که ثبت اين اطلاعات نيازمند يک پشتيباني عظيم سروري است. هدف از ايجاد دو سرور آيينه‌اي در اروپا و آمريکا، آن بود که اگر يک مرکز دچار اشکال فني شد، ديتا بيس ديگر به کار مشغول باشد.
طبق قانون رايج در اين پيام رسان، اطلاعات اين پيام رسان کاملا محرمانه است مگر آنکه مراجع ذيصلاح بين‌الملل در بالاترين سطوح از اين پيام رسان درخواست کنند تا برخي اطلاعات را در اختيارشان قرار دهند و در اين ميان، دولت‌ها توانايي دسترسي به اطلاعات اين پيام رسان بين‌المللي را ندارند. اين عدم دسترسي پس از حملات 11 سپتامبر ادامه داشت تا آنکه جرج بوش به بهانه انجام تحقيقات درباره اين حادثه تروريستي، بخشي از اطلاعات سوئيفت را به طور غير قانوني ضبط و مورد بررسي قرار داد که اين موضوع با اعتراض شديد اتحاديه اروپا همراه شد و در نهايت کار به محاکم قضايي کشيده شد.
با افزايش اختلافات ميان آمريکا و سوئيفت، بسياري از کشورهاي جهان مانند چین با سامانه CIPS ، روسیه با سامانه CYBERFT ، هند با سامانه SFMS ، ميزان استفاده از سوئيفت را کاهش دادند. جالب تر آنجاست که خود آمريکا نيز براي جلوگيري از نشت اطلاعاتي بانکي خود سامانه‌اي را به نام FEDMAIL طراحي کرده و سال‌هاست به استفاده از آن مشغول است.
ايران هم در دوره اول تحريم‌ها در اواسط دولت دهم، شبکه پيام رسان داخلي را به نام سپام – SEPAM- راه اندازي کرد تا در تبادلات داخلي، از آن بهره گرفته شود اما همچنان عدم دسترسي به سوئيفت، موجب شد تا مشکلاتي در تبادلات بين‌المللي بوجود بيايد. گرچه راهکارهاي خاصي به کار گرفته شد اما سوئيفت همچنان يک مشکل باقي ماند و حتي پس از برجام، با رفع تحريم سوئيفت اين پيام رسان از کارآيي گذشته برخوردار نبود.
در همان روزهاي برجام، بانک مرکزي براي آنکه نشان دهد بانک‌هاي ايراني به سوئيفت متصل شدند، از رسانه‌ها دعوت کرد تا با حضور در بانک مرکزي، اتصال بانک‌هاي ايران را به سوئيفت مشاهده کنند. گرچه بانک‌هاي ايراني به سوئيفت متصل شدند اما روند اتصالشان به اين شکل بود که هيچ پاسخي از طرف خود دريافت نمي‌کردند، مانند آنکه در تلگرام به کسي پيام بدهيد و وي پاسخي به فرستنده پيام ندارد.
سوئيفت هم مانند تلگرام است، پيام‌ها را منتقل کرده و اطلاعات را در سرورهاي خود ضبط مي‌کند و از همين رو، اين تصميم طرف مقابل است که به پيام بانکي شما پاسخ بدهد يا نه.
گرچه سوئيفت اصلي ترين پيام رسان بانکي جهان است و مرکز اطلاعاتي آن به سوئيس منتقل شده ولي هر انتقال پولي که در آن صورت مي‌گيرد در ديتا بيس آن به ثبت مي‌رسد. شايد به همين دليل است که اختلاف نظري بزرگ در آمريکا بر سر دسترسي ايران به سوئيفت بوجود آمد و کارشناسان وزارت خزانه داري آمريکا خواستار تداوم دسترسي ايران به سوئيفت شدند. آن‌ها مي‌دانستند دسترسي ايران به سوئيفت مي‌تواند اطلاعات مفيدي را در اختيار آمريکايي‌ها قرار دهد و چنانچه ايران از سوئيفت محروم شود، از ساير پيام رسان‌هاي نوظهور بانکي بهره مي‌گيرد و مي‌تواند تحريم‌ها را دور بزند و اين جداي از ردگيري تبادلات بانکي ايران است.
گرچه نمي‌توان به سادگي از کنار سوئيفت و فوايد آن عبور کرد اما از سوي ديگر بايد پذيرفت سوئيفت تنها يکي از راه‌هاي تبادلات بانکي است و با استفاده از راهکارهاي مختلفي که مطرح کردن آن به صلاح نيست، مي‌توان بر اين مشکل هم فائق شد. اتصال به سوئيفت نه يک جشن ملي است و نه حذف ايران از اين پيام رسان.
شنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۳۲
کد مطلب: 22366