مریدان در لباس ژنرال‌ها

وحید حاجی پور | پنج سال از وزارت نفت زنگنه گذشت؛ وزیر نفت در سال 92 وعده‌های بزرگی داد که یکی از این وعده‌ها حضور دوباره ژنرال‌ها در نفت بود. به این اظهارات زنگنه دقت کنید:« افرادی باید وارد وزارت نفت شوند که حرفه‌ای و کار بلد باشند؛ باید گروهبان‌هایی که الآن سرکار هستند بروند کار گروهبانی کنند تا ژنرال‌ها کارها را انجام دهند».

وزیر نفت در آن روزها معتقد بود عده‌ای گروهبان مسئولیت هدایت صنعت نفت را بر عهده داشتند، عده‌ای که ازنظر خط فکری وی همان «اوستاکارهای» آموزشگاه‌های فنی بودند، کسانی که بدون بلیت سوار شدند و یک‌شبه مدیریت را تجربه کردند. او بر این مهم اصرار داشت که جایگاهی که این مدیران در آن حضور دارند مناصبی نیست که تاب تحمل چنین مدیران ضعیفی را داشته باشد.
در چنین شرایطی، عده‌ای برای زنگنه «هورا» کشیدند و گفتند او آمده است نفت را آباد کند، او می‌آید تا ژنرال‌ها را بر سرکار بیاورد بدون آنکه تعریفی از این کلمه ارائه کنند.

آقای وزیر هم با کلیدواژه کردن «ژنرال»، همه نوع حمایت را از آن خود کرد اما دیری نپایید «ژنرال» تبدیل به واژه‌ای شد که شخص وزیر هم از آن فراری شد. او برای افرادی حکم زد که در دولت‌های نهم و دهم در سمت‌های مهمی حضور داشتند و در دولت یازدهم تنها از منصبی به سمتی دیگر منتقل شدند و برخی نیز ارتقا یافتند. زنگنه، وزیری هامانه را قائم‌مقام خود کرد؛ رکن‌الدین جوادی را به نفت فرستاد، شعری مقدم و پیوندی را برای پتروشیمی در نظر گرفت، معاونت برنامه‌ریزی را به معظمی سپرد، کلید امور بین‌الملل را به قمصری برگرداند، سلبعلی کریمی را به نفت مرکزی رهنمون کرد، سعید حافظی را برای فلات قاره کنار گذاشت، بورد را از مناطق برکنار و عالی پور را جایگزین او کرد، اصولی را از نفت خزر به حراست منتقل کرد و دوباره به حراست برگرداند و ...؛ در این رفت‌وآمدها عده‌ای از مدیران به‌طور کامل حذف شدند که اغلب این مدیران در زمره نخستین مدیرانی بودند که با نظر زنگنه در سال 92 و 93 حکم گرفتند.

این افراد، همان افرادی بودند که ویژگی‌های وزیر نفت را دارا بودند؛ هم تجربه کاری داشتند و هم برخی از آن‌ها حرفه‌ای بودند. زنگنه به همه منصوبان خود «ژنرال» گفت ولی نتوانست آن‌ها را تحمل کند، اغلبشان برکنار و استعفا دادند. از نفت رفتنند تا جوانک ها و سوگلی‌های وزیر نفت پا به عرصه مدیریت بگذارند؛ شاگردان زنگنه یک‌به‌یک  سکوهای مدیریتی را از آن خود کنند و کک کسی هم نگزد که مگر قرار نبود ژنرال‌ها به نفت بیایند؟

ژنرال‌های امروز وزیر نفت یا بازنشسته هستند و یا بسیار جوان؛ در بیشتر موارد انتصابی حد وسطی دیده نمی‌شود و زنگنه هم به‌طور کامل فراموش کرد که چه وعده‌ای به نفتی‌ها داده بود. در تاریخ صنعت نفت ایران، این شیخ الوزرا بود که «خطی‌های» دانشگاه به مدیریت نفت را راه‌اندازی کرد و افرادی را به کار گرفت که تنها باید یک ویژگی داشته باشند : « مرید بودن». البته اتوبوسی هم روبروی بهارستان پارک کرد تا نمایندگان سابق و فعلی مجلس بتوانند به نفت بیایند تا کلکسیون ژنرال‌ها کامل شود.

تا پیش از سال 92 خبری از ژنرال و گروهبان نبود؛ زنگنه این واژه را وارد ادبیات نفتی‌ها کرد و امروز تبدیل به یک طنز تلخ شده است، شنیده شدن کلمه ژنرال به لبخند معناداری منجر می‌شود که چند تصویر را به ذهن می‌آورد، زنگنه، شاگردان، نمایندگان و مریدان.

پنج سال از صدارت زنگنه در نفت می‌گذرد و دست وی خالی‌تر از چیزی است که وعده داده بود. همان بس که ژنرال‌های کاغذی وی، در حد همان گروهبان‌های دولت گذشته نبوده و نیستند و فقط به یمن ارادت به مقام عالی وزارت، یونیفرم ژنرالی را بر تن کرده‌اند وگرنه چه کسی فکر می‌کرد جوان‌هایی ژنرال شوند که نه تحصیلات مرتبطی با نفت دارند و نه یک روز گرمای خوزستان و عسلویه را لمس کرده‌اند.   
 

چهارشنبه ۳۰ خرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۶:۵۸