چرا وزارت نفت باید موازنه مثبت را دنبال کند؟
هم شرقی، هم غربی!
اولین نکته اینکه انتظار طولانی مدت برای حضور شرکتهای غربی در شرایطی که بسیاری از دکلها و شرکتهای ایرانی بیکار هستند، نمی تواند قابل دفاع باشد. حتی اگر قرار بر انتظار باشد، باید زمانی را برای آن در نظر گرفت که تا ابد نیست.
امضای قرارداد با یک کنسرسیوم روسی - ایرانی (زاروبژنفت و انرژی دانا) برای بسیاری این سوال را مطرح کرد که مگر قرار نبود غول‌های نفتی به ایران بیایند؟ پس امضای قرارداد با یک شرکت روسی چه معنایی دارد؟
در پاسخ باید گفت اگرچه مطلوب زنگنه حضور شرکتهای غربی بوده و خواهد بود، اما ظاهراً همگان و از جمله او به این جمع بندی رسیده اند که نمی توان به انتظار روزی که این شرکت‌ها به ایران بیایند، توسعه میادین و به ویژه میادین مشترک را معطل کرد. مهم تر اینکه اصلاً قرار نیست توسعه صنعت نفت ایران فقط توسط شرکتهای اروپایی انجام شود. رویای بازگشت غول‌های نفتی فعلاً محقق نشده و تنها یک قرارداد با کنسرسیوم توتال، CNPC و پتروپارس به امضا رسیده است.
اولین نکته اینکه انتظار طولانی مدت برای حضور شرکتهای غربی در شرایطی که بسیاری از دکلها و شرکتهای ایرانی بیکار هستند، نمی تواند قابل دفاع باشد. حتی اگر قرار بر انتظار باشد، باید زمانی را برای آن در نظر گرفت که تا ابد نیست.
نکته مهمتر اینکه بسیاری از میادین با دانش فنی شرکتهای چینی و روسی (که ممکن است به شرکتهای تراز اول غربی نرسد، ولی در بسیاری از حوزه‌ها از شرکتهای ایرانی جلوتر است) نیز توسعه می‌یابند. آیا باید توسعه این میادین را تا ابد معطل حضور شرکتهای غربی کرد؟ به عنوان مثال در میدان یاران قرار است شرکتهای پرشیا و رزنفت توسعه را به دست گیرند. در میدان‌های آبان و پایدار غرب، شرکتهای زاروبژنفت و انرژی دانا قرار است از فناوری‌های IOR استفاده کنند. آیا برای این میادین هم باید تا ابد معطل حضور شرکتهای غربی ماند؟! قطعا نه.
مهمتر از همه اینها، لزوم تنوع بخشی استراتژیک به شرکاست. بدون شک قدرت چانه زنی و توان مذاکره شرکت نفت در شرایطی که چندین پیمانکار از نقاط مختلف دنیا امکان حضور داشته باشند، بیشتر خواهد بود. ضمن آنکه تداوم ارتباط با چین و روسیه توان کشور را در صورت ایجاد تهدیدهای جدی برای برجام افزایش می دهد؛ امری که با انتصاب جان بولتون و مایک پمپئو در آمریکا دور از انتظار نیست.
بدیهی است که به قول علما، اثبات شی نفی ماعدا نمی‌کند؛ یعنی حتی اگر بر لزوم حضور شرکتهای تراز اول غربی تاکید هست، این به معنای عدم نیاز به حضور شرکتهای روسی و چینی نیست. شرکتهای چینی و روسی سال‌هاست در مقیاس بین المللی و در بازارهای غربی و شرقی فعالیت دارند. این حضور بین‌المللی خود نشان می‌دهد که معامله با آن‌ها می‌تواند برای ایران هم سودمند باشد. شنیده‌ها درباره فاز دوم یادآوران و واگذاری آن به سینوپک نیز شاهدی بر این مدعاست که وزارت نفت به درستی سیاست موازنه مثبت را در پیش گرفته است که باید این سیاست را تداوم داد: هم شرقی، هم غربی، برای توسعه میادین ایران!
در پاسخ باید گفت اگرچه مطلوب زنگنه حضور شرکتهای غربی بوده و خواهد بود، اما ظاهراً همگان و از جمله او به این جمع بندی رسیده اند که نمی توان به انتظار روزی که این شرکت‌ها به ایران بیایند، توسعه میادین و به ویژه میادین مشترک را معطل کرد. مهم تر اینکه اصلاً قرار نیست توسعه صنعت نفت ایران فقط توسط شرکتهای اروپایی انجام شود. رویای بازگشت غول‌های نفتی فعلاً محقق نشده و تنها یک قرارداد با کنسرسیوم توتال، CNPC و پتروپارس به امضا رسیده است.
اولین نکته اینکه انتظار طولانی مدت برای حضور شرکتهای غربی در شرایطی که بسیاری از دکلها و شرکتهای ایرانی بیکار هستند، نمی تواند قابل دفاع باشد. حتی اگر قرار بر انتظار باشد، باید زمانی را برای آن در نظر گرفت که تا ابد نیست.
نکته مهمتر اینکه بسیاری از میادین با دانش فنی شرکتهای چینی و روسی (که ممکن است به شرکتهای تراز اول غربی نرسد، ولی در بسیاری از حوزه‌ها از شرکتهای ایرانی جلوتر است) نیز توسعه می‌یابند. آیا باید توسعه این میادین را تا ابد معطل حضور شرکتهای غربی کرد؟ به عنوان مثال در میدان یاران قرار است شرکتهای پرشیا و رزنفت توسعه را به دست گیرند. در میدان‌های آبان و پایدار غرب، شرکتهای زاروبژنفت و انرژی دانا قرار است از فناوری‌های IOR استفاده کنند. آیا برای این میادین هم باید تا ابد معطل حضور شرکتهای غربی ماند؟! قطعا نه.
مهمتر از همه اینها، لزوم تنوع بخشی استراتژیک به شرکاست. بدون شک قدرت چانه زنی و توان مذاکره شرکت نفت در شرایطی که چندین پیمانکار از نقاط مختلف دنیا امکان حضور داشته باشند، بیشتر خواهد بود. ضمن آنکه تداوم ارتباط با چین و روسیه توان کشور را در صورت ایجاد تهدیدهای جدی برای برجام افزایش می دهد؛ امری که با انتصاب جان بولتون و مایک پمپئو در آمریکا دور از انتظار نیست.
بدیهی است که به قول علما، اثبات شی نفی ماعدا نمی‌کند؛ یعنی حتی اگر بر لزوم حضور شرکتهای تراز اول غربی تاکید هست، این به معنای عدم نیاز به حضور شرکتهای روسی و چینی نیست. شرکتهای چینی و روسی سال‌هاست در مقیاس بین المللی و در بازارهای غربی و شرقی فعالیت دارند. این حضور بین‌المللی خود نشان می‌دهد که معامله با آن‌ها می‌تواند برای ایران هم سودمند باشد. شنیده‌ها درباره فاز دوم یادآوران و واگذاری آن به سینوپک نیز شاهدی بر این مدعاست که وزارت نفت به درستی سیاست موازنه مثبت را در پیش گرفته است که باید این سیاست را تداوم داد: هم شرقی، هم غربی، برای توسعه میادین ایران!
سه شنبه ۱۴ فروردين ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۰۶
کد مطلب: 20703