وحید حاجیپور/ مدیرعامل شرکت توتال بهتازگی گفته است در یک گپ کوتاه با دونالد ترامپ بهضرورت حفظ برجام اشاره کرده و تأکید کرده است باید برای پشتیبانی از اصلاحطلبان٬ این سند را حفظ کرد وگرنه ورق به سود تندروها برمیگردد.
پاتریک پویانه که ابتدای سال جاری قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی را با شرکت ملی نفت امضا کرده و به دیدار رئیسجمهور کشور میرود٬ گفته است برنامه توتال٬ ماندن در ایران است ولی اگر شرایط به سمتی پیش برود که مجبور باشد این پروژه را ترک کند٬مکانیسمهایش را در نظر گرفته است.
تلاش پویانه برای حفظ قرارداد فاز 11 که قرارداد جذاب و پرسودی برای این شرکت است طبیعی به نظر میرسد ولی نکته مهم در اظهارات وی٬ تمرکز وی بر رقابتهای سیاسی کشور است؛ موضوعی که یکبار توسط وزیر امور خارجه مطرح شده بود و در ایام انتخابات از سوی گروههای سیاسی مورد بررسی قرارگرفته بود. حالا مدیرعامل توتال هم به تأسی از اوضاع سیاسی داخلی به دنبال زنده نگهداشتن قراردادی است که بیش از آنکه برای توتال مهم باشد٬ برای وزارت نفت حیاتی است.
اینکه مدیرعامل یکی از شرکتهای بزرگ نفتی جهان برای حفظ قرارداد خود با شرک ملی نفت٬ وارد رقابتهای سیاسی ایران شده و برای تداوم قدرت یک حزب در ایران٬ به چنین دستاویزی چنگ میزند چندان عجیب نیست وقتیکه مواضع وزیر نفت را مرور کنیم. زنگنه همواره از برخورد سیاسی منتقدان خود گفته است٬ منتقدانی که درستی نقدهایشان بهمرورزمان ثابت شده است اما وزیر محترم که رئیسجمهور وی را «برند» نامیده است٬ چه مباحثی را با مدیرعامل توتال مطرح کرده است که پویانه وارد این مواضع میشود؟
در نگاهی کلانتر و در پازل منتقدان سیاسی دولت٬شنیده میشد که وزیر امور خارجه به غربیها گفته است در صورت شکست خوردن برجام٬ دولت فعلی به دره شکست سقوط خواهد کرد که شبیه همان اظهارنظر از سوی یکی از مدیران شرکتهای بزرگ جهان تکرار میشود.
سؤال این است که وزارت نفت برای حفظ این قرارداد٬ از توتال چه خواسته است که انتخاب پویانه٬ چالشهای سیاسی داخلی بوده است؟ برای پویانه و دیگر شرکتهای خارجی٬ برجام از اهمیت خاصی برخوردار نیست زیرا با همین برجام نیز٬ نگرانیهای بسیاری وجود دارد و به تردیدها پایانی نداده است. توتال و دیگر شرکتها٬ بین زمین و آسمان معلق ماندهاند و قطعاً از چنین شرایطی برای افزایش قدرت خود استفاده میکند زیرا در ایران٬ وزیر نفتی به فعالیت مشغول است که بارها در رسانهها و کنفرانسها از لزوم جذب سرمایهگذاری میگوید و استاد مسلم بحران سازی برای نفت است.
آنها میدانند در ایران٬ سیستمی در حال کار است که برای آمدن آنها٬ امتیازات بیشماری میدهد٬ به آنها قدرت انتخاب میدهد با هر قیمتی که صلاح بدانند. میدانند انعقاد قراردادهای نفتی٬ برای دولت فعلی یک پیروزی سیاسی محسوب میشود و با قدر دانستن این موقعیت٬ در حال بازی دادن هستند. وقتی نفت تبدیل به حوزه سیاسی شد مشخص است که خروجی آنچه میشود٬ کسانی که امضای قراردادها را به سود منافع ملی مربوط ساخته و به دنبال «رو کردن» برگ بنده هستند٬ احتمالاً منافع سیاسی را بیشتر مدنظر قرار میدادند تا منافع ملی را. حتماً برای آنها منافع سیاسی ارجح است که به مدیران شرکتهای خارجی میگویند اگر با ما قرارداد امضا نکنید٬ گیر تندروها میافتید.
پویانه نکتهای را گفته است که پیشتر به آن پرداخته بودیم٬ از سیاسی شدن قراردادها و بسته شدن هر قراردادی به هر قیمتی بهعنوان کیمیایی برای حفظ قدرت اما در پاسخ گفتند ملاک برای ما منافع ملی است. وزیر نفت بارها گفته است باهم بسازیم٬ همه یک نظام و مملکت داریم و باید دستبهدست هم دهیم؛ چهرههای جناح مقابل سیاسی را به یاری میطلبد درحالیکه سیاسیکاری حتی در انعقاد قراردادهای نفتی را رها نمیکند. بدون تردید اگر نیت و اراده وزارت نفت صاف و شفاف بود بسیاری از منتقدان با این وزارتخانه همراه میشدند ولی باید پذیرفت٬ وزارت نفت سیاسیترین دوران کاری خود را طی میکند.
اینکه به مدیران خارجی کد سیاسی بدهیم و روند توسعه صنعت نفت را به حضور آنها پیوند بزنیم٬ با منافع ملی سنخیتی ندارد زمانی که نیروهای شرکتهای زیرمجموعه نه حقوق خود را دریافت میکنند و استرس اخراج خود را دارند. چه خوب بود وزارت نفت بیش از آنکه منتقدان را به همدلی دعوت کند٬ ابتدا برادری خود را برای حفظ منافع ملی ثابت میکرد تا حرفها بر دل بنشیند.
باکمال تأسف باید گفت وزارت نفت٬ بهطور شگفتانگیزی در تسویهحسابهای سیاسی فرو رفته است و به تنها چیزی که فکر نمیکند توسعه صنعت نفت است باوجوداینکه سخنان زیبایی را برای جذب سرمایهگذاری بیان میکند. مدیرعامل توتال و گفتههای وی٬ بازخورد سخنان عمومی و خصوصی مسئولان صنعت نفت است که حالا آشکار شده است٬ پوستکندهتر از اظهارات پاتریک پویانه٬ روایتی دقیقتر از آنچه در وزارت نفت میگذرد وجود ندارد و البته نیتهایی که در فصل شکار٬ به دنبال بازیهای سیاسی خود هستند.
يکشنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۴۸