وحید حاجیپور/ «اخیرا صحبتی مطرح شد مبنی بر اینکه مهندس زنگنه به پژوهش و پژوهشگاه اعتقادی ندارد؛ چنین حرفی ظلم است چرا که ایشان خود پرچمدار پژوهش و فناوری در صنعت نفت است و درباره پژوهشگاه نیز صرفا تاکید دارند که این مجموعه باید بیشتر به خروجیهای خود توجه داشته باشد». این بخش مهمی از اظهارات حبیب الله بیطرف معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری است.
او روز گذشته در مراسم تودیع حمیدرضا کاتوزیان و معارفه جعفر توفیقی، زنگنه را معیار فعالیتهای پژوهشی دانست و عنوان کرد وزیر نفت منظورش از نقد پژوهشگاه چیزی نبوده که در رسانهها عنوان شده است. برای آنکه بدانیم وزیر نفت دقیقا چه چیزی گفته بهتر است به این عبارت توجه کنید: «پژوهشگاه نفت اول آزمایشگاه بود و نمیدانم چرا موافقت کردند که پژوهشگاه شد، اینها موافقت کردند و انداختند گردن ما، به نظر من از این پژوهشگاه کار تحقیقاتی در نمیآید، مگر کارمند دولت می تواند اختراع کند، ما سالانه صدها میلیارد تومان برای پژوهشگاه نفت هزینه میکنیم ولی هیچ چیزی عاید ما نمیشود».
اظهارات وزیر نفت بخوبی نشان میدهد که وی اعتقادی به پژوهشگاه صنعت نفت ندارد یا اگر هم دارد آنطور ی نیست که عنوان میشود ولی با این وجود بیطرف معتقد است که این یک سوءتفاهم بوده است و آقای زنگنه پرچمدار پژوهش در نفت است. فارغ از آنکه آیا اظهارات بیطرف درست است یا نه باید عنوان کرد که میتوان از انتصاب آقای بیطرف به معاونت پژوهش وزارت نفت به این مهم پی برد که نگاه وزیر نفت به پژوهش چگونه است. این نگاه زمانی کامل میشود که جعفر توفیقی 62 ساله به ریاست پژوهشگاه منصوب میشود که آیا از این دو چهره کار پژوهشی در میآید؟
وزیر نفت 4 سال پیش هم یک چهره سیاسی را بر پژوهشگاه حاکم کرده بود و امروز نیز یک چهره سیاسی دیگر. گرچه هر دو چهره سیاسی تحصیلات آکادمیک خوبی در پرونده خود داشته و دارند اما نباید فراموش کرد که هر دو رئیس سابق و فعلی پژوهشگاه بیش از آنکه علمی باشند چهرههای سیاسی هستند که دانش و توانمندیشان زیر سایه سیاسی کاریشان ناپدید شده و خاک میخورد.
کاتوزیان که عملکرد مشخصی دارد، در دوران وی تقریبا پژوهشگاه تعطیل بود؛ زمانی که وی به ریاست پژوهشگاه منصوب شد عدهای این انتصاب را ناشی یک بده بستان سیاسی دانستند و عواقب آن را خطرناک عنوان کردند. البته که طبق معمول، این هشدارها «سیاسی کاری» و «سیاه نمایی» نامگذاری شد اما به دو سال هم نرسید که به همگان ثابت شد این انتصاب یکی از بدترین انتصابهای دوره کاری وزیر نفت بوده است.
بیش از 60 حکم انتصاب و بیکار بودن پژوهشگاه، نیروهای وارداتی و خودرویی، بی انگیزگی و حاکم شدن فضای خفقان و ... تنها بخشی از خروجی این انتصاب بود. به جز چند تفاهم نامه در حاشیه نمایشگاههای بین المللی نفت تهران و تمرین تیم ملی فوتبال در زمین چمن مرغوب پژوهشگاه، خبر دیگری از پژوهشگاه شنیده نشد تا بی تفاوتی وزیر نفت به مهمترین نهاد پژوهشی کشور اندک امید را هم از بین ببرد.
4 سال خاک خوردن پژوهشگاه با انتقاد وزیر نفت همراه شد و وی چند هفته پیش به انتقاد از این نهاد پرداخت؛ او گفت که پژوهشگاه کارآیی ندارد و از آن آبی گرم نمیشود. او دقیقا از چیزی انتقاد میکرد که خود بزرگترین مقصر آن است؛ انتصاب یک چهره سیاسی به ریاست یک سازمان پژوهش محور بزرگترین ضربهای است که میشد به پژوهشگاه وارد کرد و وزیر نفت نشان داد در این باره از تبحر ویژهای برخوردار است.
تخریب پژوهشگاه صنعت نفت از سوی آقای وزیر، پژوهشگاهیها را به اعتراض واداشت تا دو روز بعد از این ماجرا، کاتوزیان به همراه مدیران خود نشست خبری ترتیب داده و به ارائه گزارش عملکرد مشغول باشد. او باید میرفت و چون رفتنی بود برای ثبت در تاریخ هم که بود، به دفاع از پژوهشگاه پرداخت.
کاتوزیان رفت و جعفر توفیقی به جای وی راهی پژوهشگاه شد. گرچه او از استادان و تحصیلکردههای شیمی است ولی نمیتوان سوابق سیاسی وی را فراموش کرد. او در دولت روحانی به عنوان وزیر علوم معرفی نشد و تنها سرپرست ماند تا لایههای اصلی سیاست پیام مهمی را مخابره کنند. حالا وزیر نفت برخلاف جریان آب٬ فردی را به ریاست پژوهشگاه منصوب کرده است که قطعا حاشیههای بسیاری را برای وی بوجود آورده است.
هوش سیاسی وزیر نفت را نمیتوان کتمان کرد؛ نمیتوان کتمان کرد که وی می داند این انتصاب حداقل از نظر سیاسی چه پیامی دارد، نمیتوان کتمان کرد که انتخابهای بهتری برای این سمت وجود داشت، نمیتوان کتمان کرد که این انتصاب بیشتر حامل یک پیام سیاسی است تا یک حرکت رو به جلو در کار پژوهشگاه صنعت نفت.
اگر به کار پژوهشی و افزایش توان پژوهشگاه صنعت نفت اعتقادی وجود داشت حالا با این انتصاب همان اندک امید هم از بین رفت هرچند که از صمیم قلب آرزو میکنیم توفیقی در سمت جدید خود موفق باشد. فراموش نکنیم سردمداران پژوهش در نفت، دو دوست و هم کابینهای زنگنه در دولت هشتم هستند. تقسیم این سمتهای پژوهشی میان همقطاران سابق و دوستان سیاسی به خودی خود نشان میدهد وزیر نفت چه اعتقادی به پژوهش دارد.
رونوشت: آقای حبیب الله بیظرف، معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری
دوشنبه ۱ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۵۵