آن چه پلاسکو نداشت

ميزنفت/ این روزها  نظرات کارشناسی مختلفی در فضای مجازی و رسانه‌ها وجود دارد مبتنی بر این که در حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو بالگرد آب پاش وجود نداشت و یا نردبان‌ها برای رسیدن به طبقات بالایی ساختمان و اطفای حریق کوتاه بود اما باید از دید کارشناسی به این مسئله نگاه کرد.  واقعیت این است مگر نردبانی داریم که مثلا به طبقات آخر برج پتروناس مالزی و برج الخلیفه دوبی و بسیاری از  آسمانخراش‌ها در زمان وقوع حادثه آتش سوزی برسد؟ که در واقع حتی اگر هم برسد فقط می‌تواند اطراف ساختمان  را خنک کند و توانایی و قدرت آبپاشی به هسته مرکزی  ساختمان را ندارد.

از دیگر سو، یک بالگرد مجهز به تفنگ آب پاش فاقد مانور در ارتفاع پایین در داخل شهر به علت موانع فیزیکی متعدد است و کارایی چندانی نخواهد داشت که در موارد زیر توضیح داده می‌شود:

1.حجم آب ، کف یا پودر آتش نشانی محدود است و در نهایت حدود 5 الی  6 هزار لیتر آب را می‌تواند حمل کند که در آتش سوزی‌های وسیع کافی نیست همچنین امکان رسیدن به هسته مرکزی ساختمان را ندارد و فقط می تواند سطح خارجی را در حد محدود خنک کند. پس این که در بخش تجهیزات برای آتش سوزی پلاسکو خواهان بالگرد آبپاش باشیم عملا منطقی نیست.

نکته مهم‌تر این است که آتش سریع حرکت می‌کند ، داخل ساختمان به شدت دود وجود دارد و می توان اتاق‌ها و بخش ساختمان را که رو به بیرون است با این روش خاموش کرد اما برای اطفای حریق بخش داخلی ساختمان این روش‌ها پاسخ نمی‌دهد.در نتیجه باید از روش‌های اتوماتیک استفاده کرد در ضمن باید از سرایت  آتش از یک طبقه به طبقه دیگر نیز جلوگیری نمود.

متاسفانه شاید بیشتر از 90% برج‌ها و ساختمان‌های ما فاقد طراحی سیستم صحیح اطفای حریق هستند.سیستمی که سریع‌تر و قبل از رسیدن آتش‌نشانان عمل نموده و ابعاد آتش را به کنترل درمیاورد و آتش نشانان را در معرض خطر قرار نمی‌دهد.  در ضمن  آتش را باید در  محدوده خود  ایزوله کرد تا اجازه سرایت پیدا نکند. در واقع حادثه پلاسکو رخ داد اما باید برای ساختمان‌های بعدی موارد اطفای حریق و ایمنی سازی ذکر شود.

سیستم‌های اطفای حریق شامل چند بخش می‌شوند. بخش اول شامل سیستم کشف حریق است. که دارای سه روش است:  کشف دود، کشف حرارت و کشف اشعه ؛ در داخل ساختمان از دو روش اول و در موتورخانه ساختمان بطور هم زمان با روش سوم از روش اول نیز استفاده می‌شود.( البته بستگی به تجهیزات و درجه حرارت محیط از نوع حرارتی هم می‌شود استفاده کرد.) سیستم حرارتی به این صورت است که با رسیدن درجه حرارت به شاخص  به صورت خودکار سیستم عمل می‌کند و آلارم می‌دهد  و یا سیستم کشف دود که دارای حسگرهای حساس به دود است.

در این روش‌ها سیستم کشف حریق به قسمت مونیتورینگ مرکزی وصل می‌شود و بعد از رخ دادن حادثه به سرعت با آلارم ، حادثه اطلاع داده می‌شود یعنی در زمان تعجیل می‌شود.

بخش بعدی سیستم‌های اتوماتیک اطفای حریق است که شامل سیستم آب پاش ، گاز کربن CO2 و سیستم سیل کف می‌شود. دو روش آخر برای موتور خانه به طور هم‌زمان با روش اول استفاده می‌شود. روش اول معمولا در تمام قسمت‌های اداری،مسکونی و انبارها استفاده می‌شود. سیستم آب پاش بارانی با رسیدن حرارت به 60 درجه عمل می‌کند و شروع به پاشیدن آب بصورت آبپاشی می‌نماید. در ضمن خاموش کردن آتش باعث سرد شدن محیط نیز می‌شود و از سرایت آتش جلوگیری می‌کند.

بخش بعدی شامل کنترل سرایت آتش از یک بخش و یا طبقه ساختمان به طبقات دیگر است.  این مورد شامل درهای ضد آتش،ریموت کنترل برای ایزوله آتش ، خاموش کردن هواکش‌ها  و بستن در هواکش‌ها بین طبقات ساختمان است. در حادثه پلاسکو آن طور که در فیلم‌ها نشان داده شد و گفته‌های خود آتش‌نشانان ، آتش به طبقات بالاتر  سرایت کرد. حرارت به شکلی است که رو به بالا می‌رود اگر در هواکش‌ها بسته می‌شد این انتقال حرارت ممکن نبود در واقع باید یک سیستم مرکزی وجود می داشت تا سریع در هواکش‌ها بسته می‌شد همچنین اگر در ضد حریق وجود داشت آتش دریک طبقه ایزوله می‌شد.همچنین در سیستم آبپاش بارانی به خنک کردن محیط و عدم جلوگیری از سرایت آتش کمک می‌کند.

بخش بعدی مربوط به خاموش کردن آتش بصورت دستی شامل شلنگ‌ها ، شیرهای آتش نشانی و کپسول‌های اطفای حریق است. فاصله شیرهای آتش‌نشانی و شلنگ‌ها باید بطور منظم و معمولا  نباید بیشتر از 30 متر باشد.هر محیط بسته‌ای در ساختان بسته به نوع تجهیزات باید شامل یک کپسول آتش‌نشانی باشد. (نوع پودری برای بیشتر موارد بجز حریق‌های وسیع قابل استفاده است) معمولا علاوه بر لوله‌کشی آب ، برق و تلفن  باید یک لوله کشی جداگانه با حجم و فشار بالا مخصوص آتش نشانی در هر طبقه تعبیه شود.اگر شیر آتشنشانی در هر طبقه وجود داشت قدرت مانور شلنگ‌ها در میان ساختمان و بخش داخلی بیشتر بود. هر طبقه می‌توانست اقدام به خنک کردن آتش بکند و دیواره‌ها را برای جلوگیری از سرایت به طبقات دیگر خنک کند ، اما در فیلم‌ها نشان داده شد که آتش روی همدیگر تبدیل به مذاب شده بود اگر در هر طبقه شیر و قرقره شلنگ آتش نشانی  در داخل ساختمان به اندازه کافی  بود آن قدر کار آتش‌نشانان مشکل نمی‌شد. واقعیت تلخ این است که ساختمان پلاسکو تقریبا فاقد تمام موارد بالا بود.

قدیمی بودن ساختمان دلیل کافی برای نبود تجهیزات نیست و همان‌طور که سیستم‌های  تهویه ,  سیستم ارتباطی ... ساختمان‌های قدیمی بروز میشود هم‌زمان سیستم ایمنی ساختمان هم باید بروز شود. واقعیت این است بسیاری از پارکینگ‌های ساختمان‌های تجاری، ساختمان‌های قدیمی فاقد سیستم ایمنی حریق هستند. اعلام می‌شود تجهیز این مسائل بسیار گران است اما با نگاهی به حادثه پلاسکو متوجه می‌شویم این حادثه بسیار گران‌تر از تجهیزات ضد حریق تمام شد.

دوشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۱۷:۲۴