ورود ریاض به منطقه ورشکستگی

رای الیوم نوشت: عربستان به دلیل هزینه های جنگهای خونین یمن و سوریه، اختصاص هزینه های هنگفت برای بودجه نظامی و درپیش گرفتن سیاستهایی برای کاهش قیمت نفت، به ورشکستگی بزرگی گرفتار خواهد شد.

جمال خاشقچی خبرنگار و همکار سعودی که از شخصیتهای نزدیک به نظام سعودی است در صفحه شخصی خود در تویتر نوشته است آزمایشهای سختی در انتظار آینده عربستان سعودی است، البته این خبرنگار به این مطلب که این آزمایشها با بی ثباتی و حتی اختلافات داخلی همراه است اشاره ای نکرده است.

خاشقچی چندین سال متمادی مشاور ترکی الفیصل رئیس سابق سرویسهای اطلاعاتی سعودی بوده است. وی از سوی ترکی الفیصل به عنوان نماینده کشورش در لندن و واشنگتن، تعیین می شود. این بدان معنی است که اظهارات و اطلاعات وی از منابع رسمی و بسیار موثقی سرچشمه گرفته است، به ویژه اینکه ملت عربستان در آینده بسیار نزدیک به اجرای ریاضتهای مالی بسیار سرسختی گرفتار می شود.

جمال خاشقچی در کلامی قاطع گفت: تدابیری که فیصل بن عبد العزیز پادشاه سابق سعودی در دهه های پنجاه و شصت قرن گذشته اتخاذ نمود این کشور را نجات داد، و ای کاش این تدابیر تا امروز ادامه می یافت و هم اکنون زمان آن فرا رسیده است که این گونه سیاستها اتخاذ شود.

وی دو روز پیش نیز گفته بود: سیاستهای ریاضتی معمولا طرحهای اساسی و حیاتی همانند مسکن را شامل نمی شود، بلکه تنها شامل مواد و لوازم تجملاتی و لوکس می باشد اما ریاضت در زمینه مسئله سوخت واجب است زیرا ما در حال مصرف سرمایه خود هستیم.

بنابراین از این اظهارات و آزمایشهای سرسختانه مذکور می توان دو نکته اساسی استخراج کرد:
- اول اینکه : تمایل به اجرای تدابیر و ریاضتهای مالی که پادشاه سعودی سابق به اجرا درآورده بود هم اکنون در بین مقامات وجود دارد تا عربستان را نجات دهد.

- دوم اینکه وی بطور غیر مستقیم به کشیده شدن این کشور به بحران مالی و اقتصادی بسیار سخت اعتراف کرده است.

حال از نکته اول آغاز می کنیم و می گوییم مقایسه بین ملک فیصل و پادشاهان کنونی سعودی مقایسه درستی نیست. زیرا شرایط تغییر کرده است و درآمدهای عربستان سعودی به دلیل افزایش قیمت نفت به صدها برابر رسیده و جمعیت این کشور نیز هفت برابر شده است.

ملک فیصل به سیاستهای ریاضتی روی آورد زیرا مجبور بود . وی زمانی که به قدرت رسید خزانه کشور خالی بود و این سیاستها بطور راهبردی استفاده شد تا کشور را از سقوط نجات دهد. وی همچنین انقلاب علمی و آموزشی در کشورش به راه انداخت و مسیر پیشرفت را در عربستان آغاز کرد.

در واقع ملک فیصل ابتدا سیاستهای ریاضتی را علیه خود به اجرا درآورد سپس این سیاستها را به متن جامعه برد و با فساد از ریشه تا نوک قله آن مبارزه کرد و دستور ممنوعیت تجارت و بازرگانی شاهزاده های سعودی را در آن زمان صادر کرد. از سوی دیگر وی قصری در فرانسه و یا در مغرب نداشت و جزایری را در مالدیو و یا ویلاهایی بسیار بزرگ در ساردینیا (جزیره ای در غرب ایتالیا و دریای مدیترانه) خریداری نکرد و کسی او را صاحب قایقی بادبانی به طول صد متر نمی دانست که در جنوب و شمال دریای مدیترانه به تفریح بپردازد.

از سوی دیگر وی با شرافت ترین جنگ امت اسلام و جهان عرب را با تحریمهای نفتی بر برخی کشورها اعلام کرد تا از ارتشهای مصر و سوریه در جنگ اکتبر 1973 مصادف با ماه مبارک رمضان حمایت کرده باشد و برای آزادسازی مسجد الاقصی اعلام جهاد کرد و خود اقامه نماز در آن را متعهد شد و هزینه های سنگینی را برای این مواضع خود پرداخت کرد.

آری عربستان سعودی در شرف بحران مالی سختی قرار دارد که به ورشکستی خواهد انجامید. این ورشکستگی به دلیل سوء مدیریت در ثروتهای عمومی و خزانه های این کشور و ساماندهی نکردن هزینه ها و خرید بی حد و حصر انواع سلاح برای اهداف سیاسی و نه نظامی است که ناراضایتی مردم را نیز به همراه دارد.

پژوهشهای غربی نشان می دهد عربستان سعودی در آستانه شکست اقتصادی بزرگی است که در دو سال آینده محقق می شود، زیرا در نوامبر گذشته هنگامی که اجرای سیاستهایی حمایت از قیمتهای نفت، را متوقف کرد ریسک بسیار بزرگی بود، زیرا با تزریق بیش از یک میلیون بشکه نفت در بازارها قیمت نفت را شکست. به طوری که قیمتهای نفت با کاهشی معادل 55 درصد مواجه شد. هدف از این اقدام عربستان، فلج کردن اقتصاد ایران و ضعیف کردن اقتصاد روسیه به دلیل حمایت از نظام سوریه بود. اما نتایج این سیاستها درست برعکس پیش بینی هایش رقم خورد و در این زمینه اشتباه می کرد.

البته قیمتهای نفت سیر نزولی به خود گرفت و سازمان اوپک احتمال دارد به دلیل ورشکستگی و خروج قیمتهای نفت از کنترل وزیران نفتی اوپک ، پایگاه اصلی خود در وین را ببندد. اوپک همچنین در زمینه به دست آوردن سهم خود در بازارهای جهانی که روزانه سی میلیون بشکه نفت است شکست خورد.

این در حالی است که مقامات سعودی هیچگاه نمی گویند که دلیل افزایش تولیدات نفتی خود از 5ر9 میلیون بشکه به میزان 6ر10 میلیون بشکه در روز زیان رساندن به اقتصاد روسیه و ایران است و مدعی شدند این افزایش تولید نفت با هدف تعطیل شدن تولیدات نفت صخره ای آمریکا و دیگر کشورهای جهان، صورت می گیرد.

این در حالی است که حتی این دلیل آنها نیز اشتباه بود زیرا تولیدات نفتی صخره ای آمریکا برای تولید روزانه 10 میلیون بشکه دارای هزینه متوسطی است، همچنین کنفرانس نفت صخره ای که در هیوستون در دو هفته گذشته برگزار شد تاکید کرد به دلیل پیشرفته شدن وسایل تولید این نوع نفت، میزان هزینه ها به نسبت چهل درصد کاهش می یابد و جدول زمانی حفاریها برای تولید این نفت نیز به پنجاه درصد کاهش می یابد، که خود این جدول زمانی کوتاه نیز سی درصد دیگر در هزینه ها صرفه جویی می کند.

این در حالی است که 90 درصد درآمد عربستان سعودی از نفت است و در پنجاه سال گذشته این کشور به فکر افزایش عوامل درآمدی و منابع دیگری برای درآمدزایی نبوده است.

به همین علت است که کسر بودجه سال کنونی عربستان سعودی به میزان 145 میلیارد دلار رسیده است زیرا این بودجه بر اساس قیمت هر بشه نفت 106 دلار یعنی دوبرابر قیمتهای واقعی کنونی بسته شده بود.

ذخایر مالی عربستان سعودی نیز به 737 میلیارد دلار در ماه اوت سال گذشته می رسید اما در ماه اوت کنونی این ذخایر به 673 میلیارد دلار کاهش یافته است. زیرا سرمایه گذاری بصوت درست و صحیح در این کشور وجود ندارد، این در حالی است که انتظار می رود که ذخایر مالی این کشور به میزان 12 درصد در هر ماه کاهش یابد به طوری که بر اساس پژوهشهای غربی ذخایر مالی عربستان سعودی در سال 2018 تنها به 200 میلیارد دلار خواهد رسید.

از سوی دیگر عربستان سعودی در شش ماه گذشته هزینه های زیادی را متحمل شده است زیرا این کشور، برای جلب موافقت روسیه به امضای یاداشت تفاهم های فروش سلاح و ایجاد تاسیسات هسته ای در عربستان مبلغی معادل 15 میلیارد دلار هزینه کرده است.
از سوی دیگر به همین میزان مبلغ نیز به فرانسه رشوه می دهد تا هواپیماهای مسافربری و جنگنده های نظامی از آن خریداری کند.
این در حالی است که تلاشهای زیادی برای خشمگین نکردن آمریکا از این توافقنامه ها به اجرا درآورده است تا منبع اصلی خرید سلاح خود را از دست ندهد.

البته نباید تعهدات عربستان سعودی به مصر و عبدالفتاح السیاسی رئیس جمهور این کشور و هزینه های سرسام آور جنگهای سوریه و یمن را فراموش کرد. برخی کارشناسان هزینه های جنگ یمن را حدود 45 میلیارد دلار برآورد می کنند، این در حالی است که هیچ راه خروجی از این بحرانها برای آینده عربستان سعودی وجود ندارد.

همکار ما الخاشقچی گفته است: ریاضتهای مالی باید مسایل زیربنایی و اساسی را شامل نشود و تنها بر وسایل و لوازم تجملاتی اعمال شود . البته این بیشتر به یک آرزو شبیه است زیرا شهروند فقیر سعودی تاوان این ریاضتهای مالی را خواهد پرداخت و از نان شب خود خواهد برید زیرا این ریاضتها با افزایش قیمت برق و آب و سوخت و برداشتن یارانه ها عملی خواهد شد.

این در حالی است که بیش از سه میلیون شهروند سعودی بیمه بیکاری دریافت می کنند و این بدان معنی است که سه میلیون سعودی که اکثر آنها جوانند بیکار هستند. از سوی دیگر مقامات سعودی دهها هزار بورسیه تحصیلی به دانشگاههای آمریکا و اروپا را به دلیل کمبود بودجه لغو کرده اند.

بنابراین، آری! عربستان سعودی به ریاضتهای مالی که ملک فیصل پادشاه سعودی سابق به اجرا درآورد نیازمند است اما علاوه بر این ریاضتها عربستان به بازگشت به مواضع عربی و خروج از جنگ افروزی در سوریه و یمن و عراق و لیبی، نیازمندتر است. همان طور که 45 سال پیش ملک فیصل عربستان را از گرداب جنگ خونین یمن نجات داد.

پنجشنبه ۲۲ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۴:۳۳