جایی برای گاز ایران نیست!

به گزارش «ميزنفت»، فایننشال تایمز نوشت:

پس از توافق ایران با قدرتهای جهان در مورد برنامه هسته ای این کشور، حسین زمانی نیا معاون وزیر نفت ایران با لحنی امیدوارانه گفت که اروپا می تواند به بازاری برای گاز طبیعی این کشور در سالهای آینده تبدیل شود. 

ایران ممکن است سومین تولید کننده بزرگ گاز در جهان باشد اما با چندین چالش در صدور فراوان ترین کالای این کشور به اروپا مواجه است. از جمله موانع موجود عبارت است از، روند عرضه بیش از حد گاز طبیعی مایع (ال ان جی) به بازار اروپا، رقابت فزاینده دیگر کشورهای تولید کننده، ضعف تقاضا در این قاره و مشکلات زیرساختاری در داخل.

بازار ال ان جی به سوی عرضه بیش از حد پیش می رود. موج تاسیسات جدید میعان سازی از استرالیا تا آمریکا به افزایش قابل ملاحظه عرضه گاز طی سال کنونی منجر خواهد شد. تا اواخر این دهه، ظرفیت عرضه ال ان جی بیش از 160  میلیارد متر مکعب در سال افزایش خواهد یافت. آسیا باید اولین مقصد برای بسیاری از این صادرات باشد اما چشم انداز تقاضا برای گاز در آسیا حداقل برای چند سال آینده نسبتا پایین خواهد بود و بدین ترتیب بقیه محموله ها راهی اروپا خواهد شد، رویدادی که طی سال کنونی نیز رخ داده است.

گاز استخراجی از حوزه عظیم شاه دنیز در آذربایجان رو به افزایش است. خط لوله آذربایجان به ترکیه در دست ساخت است و کار بر روی خط لوله ترانس آناتولی اوایل امسال آغاز شد. این بدین معنی است که تا سال 2018 حدود 16 میلیارد متر مکعب گاز آذربایجان راهی اروپا خواهد شد.

به نظر می رسید لغو احداث خط لوله ساوت استریم South Stream ضربه ای به تلاشهای روسیه برای ارسال گاز بیشتر به جنوب اروپا بوده است اما به سرعت خط لوله ترکیش استریم Turkish Stream جای آنرا گرفت. این خط لوله زیر دریایی با ظرفیت انتقال شصت میلیارد متر مکعب در سال رقیب مستقیم هر تلاشی توسط ایران برای عرضه گاز این کشور به اروپا خواهد بود.

در واقع ایران سهم خود در بازار ترکیه را که تنها دروازه ورود گاز آن به اروپا است، در برابر روسیه از دست می دهد. در سال 2010  ایران تامین کننده حدود 20  درصد واردات گاز ترکیه بود اما سال گذشته این رقم به 18 درصد کاهش یافت. طی همان دوره صادرات گاز روسیه به ترکیه تقریبا با افزایش دو برابر به 30 درصد رسیده است.

یونان همسایه ترکیه نیز اکنون یک بازار هدف برای گاز جدید روسیه است. در ضمن طرحهایی برای توسعه خط لوله نورد استریم Nord Stream با ظرفیت انتقال 45  میلیارد متر مکعب در سال که گاز روسیه را مستقیما به آلمان منتقل می کند، در حال پیشرفت است که به حضور قوی تر آن در اروپای غربی می انجامد.

تقاضا برای گاز در اروپا از سال 2008 رو به کاهش بوده که منعکس کننده رکود بخش صنعت و رشد تولید انرژی تجدیدپذیر است. تنها منبع افزایش تقاضای گاز در اروپا در درازمدت بخش انرژی و تاثیر سیاستهای مربوط به انتشار کربن است.

درحالیکه این امر می تواند نهایتا حجم گاز مصرفی در اروپا را افزایش دهد، هزینه های مرتبط با انتشار کربن باید بطور چشمگیری افزایش یابد تا تاسیسات مربوط به مصرف قابل ملاحظه گاز بجای زغال سنگ ترغیب شود.

ایران با وجود برخورداری از دومین ذخایر بزرگ گاز جهان، طی دهه گذشته به علت پرداخت یارانه سنگین در مورد قیمتهای انرژی و بازده پایین انرژی بطور پیوسته یک وارد کننده خالص این کالا بوده است. ایران به منظور کنترل رشد بی رویه تقاضا برای گاز در داخل به اصلاحات جدی نیاز خواهد داشت.

ایران همچنین گفته است به صدها میلیارد دلار برای احیاء صنعت گاز خود و سرمایه گذاری چشمگیر برای احداث خط لوله از ایران به اروپا نیاز دارد، از جمله یک خط لوله هزار مایلی از حوزه های جنوبی ایران به مرزهای شمال غرب این کشور. تامین هزینه چنین پروژه هایی بدون لغو دائم تحریم های بین المللی دشوار خواهد بود.

با نظر به موانع ایران برای دستیابی به یک موقعیت تجاری قوی در بازار گاز اروپا، این کشور در موقعیت بسیار بهتری برای صدور مازاد گاز تولیدی خود به همسایگانش که با کمبود شدید انرژی مواجهند، قرار دارد. عراق، پاکستان و عمان قبلا توافقنامه هایی با ایران امضا کرده اند. اما حتی در آنصورت سیاستهای منطقه ای و قیمتهای مورد نظر این کشورها برای خرید گاز از جمله موانع موجود است که باید ایران بر آن فائق آید.
 

سه شنبه ۲۰ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۲۲