گزارشهای دریافتی از بازارهای عراق حاکی از آن است که برخی از شرکتهای ایرانی به ناچار محصولات خود را با نام و برند شرکتهای ترکیهای، در این کشور عرضه میکنند.
سیلندرهای گاز مایع از جمله کالاهایی است که شرکتهای ایرانی برای فروش آنها در بازار عراق با مشکل روبهرو هستند، وقوع چندین حادثه در پی انفجار برخی از محصولات بیکیفیت ایرانی، اعتماد عراقیها به محصولات ایرانی در این زمینه را از بین برده است و عراقیها ترجیح میدهند سیلندرهای گاز ساخت کشور ترکیه را خریداری کنند.
تحریم غیررسمی سیلندرهای گاز ساخت ایران از سوی مردم عراق و تمایل آنها برای خرید کالاهای ساخته شده کشور ترکیه موجب شده است شرکتهای توانمند ایرانی برای صاردات و فروش محصولات خود به این کشور با مشکلاتی روبهرو شوند و به ناچار محصولات خود را با برند و نام شرکتهای ترک عرضه کنند.
برای مثال شرکت پرسی ایران گاز که از دیرباز در بازار عراق حضور داشته و چندین محصول خود را به صورت ویژه و انحصاری و در چارچوب استانداردهای کشور عراق تولید کرده است، هماکنون بهصورت جدی برای عرضه سیلندرهای خود به کشور عراق دچار مشکل شده و این شرکت نیز به ناچار تحت نام و برند شرکتهای ترک محصولات خود را در بازار عراق عرضه میکند.
عدم نظارتها بر صادرات کالاهای تولید داخل سبب شده است تا بازارهای هدف صادراتی، دیگر به کالاهای ایرانی اعتمادی نداشته باشند و برای واردات به کشورهای رقیب ایران رجوع کنند. در این میان بازرگاننماها از خلأهای قانونی صادراتی ایران به شدت سوء استفاده میکنند.
یکی از دست اندر کاران تولید سیلندرهای گاز خانگی به خبرنگار «
ميزنفت» با انتقاد از عدم نظارت بر صادرکنندگانی ایرانی که محصولات بیکیفیت تولید میکنند، گفت: عراقیها به سیلندرهای گاز مایع ایران لقب بمب ساعتی دادند و به هیچ عنوان مایل به خرید این سیلندرها نیستند و متأسفانه شرکتهایی هم که در این زمینه محصولات باکیفیت تولید میکنند نیز قربانی این نگاه شدند.
وی تأکید کرد: با وجودی که محصولات بعضی از شرکتهای ایرانی با کیفیت بسیار بالاتر از مشابه خارجی و در چارچوب استانداردهای کشور عراق که به مراتب سختگیرانهتر از استانداردهای ایران است، تولید میشود، اما مجوز داشتن تولیدکنندگان محصولات غیراستاندارد، باعث بدنامی شرکتهای توانمند ایرانی شده است.
به گفته این تولیدکننده، بدنه سیلندرهایی که بعضی از شرکتهای ایرانی تولید میکنند، با توجه به استانداردهای سختگیرانه عراقیها و برای جلب اعتماد بیشتر آنها، با ضخامت بیشتری در قیاس با سیلندرهای داخل ایران تولید میشود، ولی با این اوصاف اگر با نام برند شرکتهای ترک این محصولات در بازار عراق عرضه نشود، تمایلی برای خرید این محصولات وجود ندارد و تولیدکنندگان ایرانی بازار خوب عراق را از دست میدهند.
ارزانی کالاهای بیکیفیت در مقایسه با تولیدات با کیفیت سبب شده است، برخی بازرگاننماها این کالاها را با قیمت پایین خریداری و با دریافت مجوز صادرات کالا، اقدام به صادرات آنها کنند. برخی اصلا دغدغه تولید ندارند و از خلأهای قانونی و عدم اجرای قوانین مصوب به شدت سوء استفاده میکنند.
در این میان وزارت صنعت، معدن و تجارت که مسئولیت نظارت بر صادرات و واردات را هم بر عهده دارد، این روزها بیشتر در نقش «وزارت واردات» عمل میکند و از وظایف ذاتی خود در حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان کالاهای باکیفیت ایرانی غافل است.
به گفته یک کارشناس مسائل اقتصادی، این روند نبود نظارت مناسب بر صادرات محصولات ایرانی و صدور مجوز صادرات برای هر بازرگانی بر پایه روابط، بدنامی کالاهای صادراتی ایران در بازارهای هدف، رقابتناپذیر کردن، از دست دادن بازارهای هدف، جایگزین شدن رقبا به جای ایران و کاهش قدرت چانهزنی برای فروش کالاهای باکیفیت ایرانی را رقم خواهد زد.