تحولات ساختاری در صنعت نفت عربستان

اگرچه تغییر وزرای دفاع و امور خارجه دولت سعودی بیشترین توجه را بخود جلب کرده ولی با توجه به جایگاه نفت در قدرت و نفوذ حکومت سعودی ،لازم است تحولات مهم ساختاری در این حوزه نیز مورد توجه کارشناسی قرار گیرد.

برخی از تحولات مهم طی ماههای اخیر در صنعت نفت عربستان به شرح ذیل بوده است:

۱- شورای عالی اقتصاد که اوایل سال میلادی جدید به حکم پادشاه عربستان و به ریاست شاهزاده محمد بن سلمان ایجاد شده ، جایگزین شورای عالی نفت شده است. تحلیلگران هدف از این اقدام را هماهنگ سازی استراتژی انرژی با استراتژی اقتصاد کشور عربستان ارزیابی کرده اند.

۲- ساختار شرکت آرامکو بعنوان بزرگترین شرکت نفت دنیا ، تغییرات اساسی کرده است: 

الف) یک شورای عالی ۱۰ نفره به ریاست شاهزاده محمد بن سلمان در این شرکت ایجاد شده است. 

ب)محمد النعیمی وزیر نفت از ریاست هیات مدیره شرکت آرامکو برکنار گردید . 

ج)خالد الفلیح که قبلاً مدیرعامل آرامکو بود به سمت رئیس هیات مدیره ارتقاء یافت و با حفظ سمت بعنوان وزیر بهداشت نیز منصوب گردید. تحلیلگران هدف از انتصاب غیر متعارف وی به وزارت بهداشت را دادن سمت سیاسی به الفلیح و همطراز کردن آن با النعیمی بمنظور کاهش نفوذ سیاسی وی بر آرامکو تحلیل کرده اند. 

د)امین الناصر معاون مدیرعامل شرکت آرامکو موقتاً بسمت سرپرست شرکت منصوب گردید. 

ه) شاهزاده عبدالعزیر بن سلمان به معاونت وزیر نفت ارتقاء یافته و برخی احتمال می دهند وی جانشین النعیمی گردد.
 
برای درک بهتر جایگاه شرکت آرامکو در اقتصاد و سیاست به ذکر برخی آمار بسنده می گردد. 

ذخائر نفتی شرکت آرامکو ۲۶۵ میلیارد بشکه نفت براورد شده که معادل ۱۵% از کل ذخائر دنیا می باشد. این شرکت به تنهائی روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت تولید می کند . ارزش دارائی این شرکت حدود یک تریلیون دلار یا بیشتر براورد شده است. 

برخی از تحلیل گران معتقدند ، تغییرات در شرکت آرامکو، موجب آزادی عمل بیشتر تکنوکراتها در اداره این غول نفتی خواهد شد. برخی معتقدند ، تغییرات در آرامکو د راستای استقرار یک شاهزاده سعودی در راس آن می باشد. 

شبکه العربیه ۱ول ماه جاری گزارش داد که شرکت آرامکو از وزارت نفت منفک خواهد شد. 

یکی از مشاوران سابق وزیر نفت بیان کرده است که این تغییرات موجب می شود " تصمیمات این شرکت منعطف تر و بر مبنای تجاری و استقلال کامل مالی آن شود" 

همچنین یکی از پیامدهای این تحول عدم مداخله در بازار جهانی نفت با اهداف سیاسی تحلیل شده است. 

آیا سیاستهای نفتی النعیمی ، مبنی بر حفظ سقف تولید و به تبع آن قیمتهای پائین نفت استمرار خواهد یافت ، یا اینکه سکانداران جدید سعودی بمنظور افزیش درامدهای ارزی و یا فشار سیاسی به غرب ، با کاهش تولید موجب افزایش نسبی قیمتها خواهند شد؟ 

به هر صورت باید انتظار تحرک بیشتر نفتی دولت عربستان از طریق شرکت آرامکو بود. 

با توجه به تحرکات ساختاری شرکتهای ملی و بین المللی نفت جهان (که رقبای کشور ما محسوب می شوند) ، ضرورت دارد صنعت نفت کشور ما نیز با اصلاح ساختار و چابک شدن بتواند از منافع ملی کشور صیانت کند.

دوشنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۲:۱۸