روزنامه خلیج تایمز مدعی شد:
لغو قطره چکانی صادرات نفت ایران
روزنامه خلیج تایمز نوشت: توافق احتمالی هسته‌ای با ایران به سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کشورهای عربی، به خصوص در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، صدمه خواهد زد.
به گزارش «ميزنفت»، این منبع در مقاله‌ای به قلم اِن جاناردهان (N. Janardhan) نوشت: اگر همه چیز تا ۳۰ ژوئن به‌خوبی پیش برود و توافق جامع به امضا برسد، شاید برای اولین بار در قرن بیست و یکم شاهد هجوم سرمایه‌گذاران و شرکت‌های مختلف به ایران باشیم، به نحوی که شبیه به هجوم گسترده مردم آمریکا به کالیفرنیا در قرن نوزدهم، هنگامی که در این ایالتِ آمریکا معادن طلا کشف شد، باشد.
در هر صورت، تب و تاب بهره‌برداری از بازار بکر و اقتصاد راکد ایران (توسط شرکت‌های خارجی) ممکن است بر سیاست منطقه خاورمیانه (غرب آسیا و شمال آفریقا)، به خصوص کشورهای واقع در حاشیه خلیج فارس، تأثیرگذار باشد.
براساس بیانیه لوزان، که پیش درآمدی برای توافق جامع هسته‌ای محسوب می شود که قرار است قبل از پایان ژوئن با ایران به امضا برسد، اگر ایران توافق کند برنامه هسته‌ای خود را محدود کند، در ازای آن، از لغو تحریم‌های بین‌المللی بهره‌مند خواهد شد.
لغو تحریم‌ها به نوبه خود، باعث افزایش صادرات نفت و سایر کالاهای تجاری ایرانی و ورود مجدد این کشور به سامانه بانکداری جهانی و شبکه تبادلات سریع پولی بین‌المللی سویفت خواهد شد. ایران همچنین از صد میلیارد دلار عواید نفتیِ خود که تاکنون براثر تحریم‌ها در بانک‌های خارجی مسدود شده بوده است، بهره خواهد برد.
کارشناسان تخمین زده‌اند که اگر توافق جامع هسته‌ای با ایران در سال جاری میلادی به امضا برسد، نرخ رشد اقتصادی این کشور در سال بعد از آن (۲۰۱۶) دو درصد و در سال ۲۰۱۷ میلادی، بالغ بر هفت درصد افزایش نشان خواهد داد.
البته در عمل، ممکن است کار به این سادگی‌ها نباشد، زیرا معلوم نیست تمام تحریم‌های ایران به یکباره برداشته شود. مثلاً احتمال دارد تحریم صادرات نفت ایران به صورت تدریجی برداشته شود تا شوک جدیدی به قیمت نفت در بازارهای جهانی وارد نشود و بار دیگر شاهد روند نزولیِ بهای نفت نباشیم.
از سوی دیگر، تحریم‌های تجاری و بانکی ایران ممکن است با سرعت بیشتری لغو شود. در هر صورت، این امکان نیز وجود دارد که لغو تحریم‌های ایران منوط به عملکرد این کشور در قبال تعهداتش در رابطه با توافق جامع شود که به معنای لغو تدریجی تمام تحریم‌های این کشور خواهد بود. مزید بر علت آن است که اگر ایران از مفاد توافق جامع، سرپیجی کند، تحریم‌های لغو شده ممکن است بار دیگر به حالت اولیه‌ی خود بازگردانده شود.
در هر صورت، اگر توافق جامع امضا و اجرایی شود، شرکت‌های بزرگ نفتی و گازیِ چندملیتی به‌شدت تمایل خواهند داشت از میادین نفتی کشوری که چهارمین ذخایر بزرگ نفت خام جهان را دارا است و همچنین از میادین گازی ایران که دارای دومین ذخایر بزرگ گازی جهان است، بهره‌برداری کنند.
این مسئله ممکن است باعث ایجاد رقابت میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس در رابطه با سرمایه‌گذاری‌های خارجی شود و طبیعی است که شرکت‌های بزرگ چندملیتی به میادین نفت و گاز ایران که پتانسیل بالایی برای توسعه و بهره‌برداری دارند، رو آورند که به زیان کشورهای عربیِ حاشیه خلیج فارس تمام خواهد شد.
کشورهای عربی هنوز نمی‌دانند که آیا ایران، پس از امضای توافق جامع هسته‌ای با کشورهای پنج بعلاوه یک، از سرمایه‌های جدید خود که در صورت لغو تحریم‌ها و افزایش صادرات نفت و گاز ایران و همچنین سرمایه‌گذاری‌های خارجیِ هرچه بیشتر در این کشور، به دست خواهد آورد، برای بهبود مناسبات خود با غرب و کشورهای همسایه استفاده خواهد کرد یا از سرمایه‌های تازه به‌دست آورده‌ی خود برای ادامه مداخله در امور کشورهای منطقه از جمله سوریه، لبنان، عراق، یمن و بحرین بهره‌برداری خواهد کرد.
شایان ذکر است که مخالفت کشورهای حاشیه خلیج فارس با برنامه هسته‌ای ایران، این کشورهای عربی را در کنار دشمن دیرینه‌ی خود، یعنی اسرائیل، قرار داده است، زیرا آنان ایرانِ هسته‌ای را دشمن مشترک خود قلمداد می‌کنند.
در هر صورت، باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا تلاش دارد به اسرائیل و کشورهای عربیِ منطقه دلداری دهد که امضای توافق جامع با ایران، به معنای اجازه دادن به این کشور برای تولید سلاح‌های هسته‌ای نیست، بلکه بالعکس، مانع دستیابی ایران به این نوع تسلیحات خواهد شد که منجر به برقراری ثبات و آرامش در منطقه می‌شود.
از همین رو، اوباما از رهبران کشورهای عضو همکاری خلیج فارس دعوت به عمل آورده است که در ماه مه در منطقه کمپ دیوید آمریکا دور هم جمع شوند تا در خصوص تمام تحولات منطقه، از جمله مذاکرات هسته‌ای با ایران که هم‌اکنون در جریان است، با یکدیگر و همچنین با مقامات آمریکایی، به بحث و تبادل نظر بپردازند.
نویسنده این مقاله در خاتمه افزود: مسئله‌ی اصلی این است که توافق کنونی (که در لوزان به دست آمده است) و حتی توافق نهایی که تا اواخر ژوئن باید به امضا برسد، از نظر مفاد و محتوا، امیدوار‌کننده است اما باید منتظر ماند و دید آیا در عمل نیز این توافق‌ها کارآمد و مفید خواهد بود، که البته مستلزم گذر زمان است و باید صبر کنیم تا ببینیم آیا نتایج مطلوب و مورد نظر را ببار خواهد آورد.
در هر صورت، تب و تاب بهره‌برداری از بازار بکر و اقتصاد راکد ایران (توسط شرکت‌های خارجی) ممکن است بر سیاست منطقه خاورمیانه (غرب آسیا و شمال آفریقا)، به خصوص کشورهای واقع در حاشیه خلیج فارس، تأثیرگذار باشد.
براساس بیانیه لوزان، که پیش درآمدی برای توافق جامع هسته‌ای محسوب می شود که قرار است قبل از پایان ژوئن با ایران به امضا برسد، اگر ایران توافق کند برنامه هسته‌ای خود را محدود کند، در ازای آن، از لغو تحریم‌های بین‌المللی بهره‌مند خواهد شد.
لغو تحریم‌ها به نوبه خود، باعث افزایش صادرات نفت و سایر کالاهای تجاری ایرانی و ورود مجدد این کشور به سامانه بانکداری جهانی و شبکه تبادلات سریع پولی بین‌المللی سویفت خواهد شد. ایران همچنین از صد میلیارد دلار عواید نفتیِ خود که تاکنون براثر تحریم‌ها در بانک‌های خارجی مسدود شده بوده است، بهره خواهد برد.
کارشناسان تخمین زده‌اند که اگر توافق جامع هسته‌ای با ایران در سال جاری میلادی به امضا برسد، نرخ رشد اقتصادی این کشور در سال بعد از آن (۲۰۱۶) دو درصد و در سال ۲۰۱۷ میلادی، بالغ بر هفت درصد افزایش نشان خواهد داد.
البته در عمل، ممکن است کار به این سادگی‌ها نباشد، زیرا معلوم نیست تمام تحریم‌های ایران به یکباره برداشته شود. مثلاً احتمال دارد تحریم صادرات نفت ایران به صورت تدریجی برداشته شود تا شوک جدیدی به قیمت نفت در بازارهای جهانی وارد نشود و بار دیگر شاهد روند نزولیِ بهای نفت نباشیم.
از سوی دیگر، تحریم‌های تجاری و بانکی ایران ممکن است با سرعت بیشتری لغو شود. در هر صورت، این امکان نیز وجود دارد که لغو تحریم‌های ایران منوط به عملکرد این کشور در قبال تعهداتش در رابطه با توافق جامع شود که به معنای لغو تدریجی تمام تحریم‌های این کشور خواهد بود. مزید بر علت آن است که اگر ایران از مفاد توافق جامع، سرپیجی کند، تحریم‌های لغو شده ممکن است بار دیگر به حالت اولیه‌ی خود بازگردانده شود.
در هر صورت، اگر توافق جامع امضا و اجرایی شود، شرکت‌های بزرگ نفتی و گازیِ چندملیتی به‌شدت تمایل خواهند داشت از میادین نفتی کشوری که چهارمین ذخایر بزرگ نفت خام جهان را دارا است و همچنین از میادین گازی ایران که دارای دومین ذخایر بزرگ گازی جهان است، بهره‌برداری کنند.
این مسئله ممکن است باعث ایجاد رقابت میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس در رابطه با سرمایه‌گذاری‌های خارجی شود و طبیعی است که شرکت‌های بزرگ چندملیتی به میادین نفت و گاز ایران که پتانسیل بالایی برای توسعه و بهره‌برداری دارند، رو آورند که به زیان کشورهای عربیِ حاشیه خلیج فارس تمام خواهد شد.
کشورهای عربی هنوز نمی‌دانند که آیا ایران، پس از امضای توافق جامع هسته‌ای با کشورهای پنج بعلاوه یک، از سرمایه‌های جدید خود که در صورت لغو تحریم‌ها و افزایش صادرات نفت و گاز ایران و همچنین سرمایه‌گذاری‌های خارجیِ هرچه بیشتر در این کشور، به دست خواهد آورد، برای بهبود مناسبات خود با غرب و کشورهای همسایه استفاده خواهد کرد یا از سرمایه‌های تازه به‌دست آورده‌ی خود برای ادامه مداخله در امور کشورهای منطقه از جمله سوریه، لبنان، عراق، یمن و بحرین بهره‌برداری خواهد کرد.
شایان ذکر است که مخالفت کشورهای حاشیه خلیج فارس با برنامه هسته‌ای ایران، این کشورهای عربی را در کنار دشمن دیرینه‌ی خود، یعنی اسرائیل، قرار داده است، زیرا آنان ایرانِ هسته‌ای را دشمن مشترک خود قلمداد می‌کنند.
در هر صورت، باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا تلاش دارد به اسرائیل و کشورهای عربیِ منطقه دلداری دهد که امضای توافق جامع با ایران، به معنای اجازه دادن به این کشور برای تولید سلاح‌های هسته‌ای نیست، بلکه بالعکس، مانع دستیابی ایران به این نوع تسلیحات خواهد شد که منجر به برقراری ثبات و آرامش در منطقه می‌شود.
از همین رو، اوباما از رهبران کشورهای عضو همکاری خلیج فارس دعوت به عمل آورده است که در ماه مه در منطقه کمپ دیوید آمریکا دور هم جمع شوند تا در خصوص تمام تحولات منطقه، از جمله مذاکرات هسته‌ای با ایران که هم‌اکنون در جریان است، با یکدیگر و همچنین با مقامات آمریکایی، به بحث و تبادل نظر بپردازند.
نویسنده این مقاله در خاتمه افزود: مسئله‌ی اصلی این است که توافق کنونی (که در لوزان به دست آمده است) و حتی توافق نهایی که تا اواخر ژوئن باید به امضا برسد، از نظر مفاد و محتوا، امیدوار‌کننده است اما باید منتظر ماند و دید آیا در عمل نیز این توافق‌ها کارآمد و مفید خواهد بود، که البته مستلزم گذر زمان است و باید صبر کنیم تا ببینیم آیا نتایج مطلوب و مورد نظر را ببار خواهد آورد.
چهارشنبه ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۰۶
کد مطلب: 6143
