تزریق روزانه 12 میلیون بشکه آب

به گزارش «ميزنفت»، چند سال پیش سخنگوی شرکت آرامکو در سال ۲۰۰۶ اعلام کرد که نرخ افت توليد ميادين نفتی بالغ عربستان را بدون انجام هيچ اقدام جديدی، ۸ درصد است که فعاليت‌های آرامکو اين ميزان را به ۲ درصد کاهش خواهد داد. در واقع عربستان سعی می‌کند تا از دو طريق، تأثير افت توليد بر روی ظرفيت توليد خود را کاهش دهد؛ نخست به‌کارگيری بهترين و جديدترين تکنولوژی‌های موجود در ميادين توليدی و دوم توسعه ميادين جديد. 

در حال حاضر تقريباً در هيچ يک از ميادين نفتی عربستان حفاری عمودی انجام نمی‌شود. عربستان در دهه ۱۹۹۰ از حفاری افقی برای توسعه و نگهداشت توان توليد ميادين نفتی خود استفاده ‌کرد که اکنون اين نوع حفاری هم کمتر مورد استفاده قرار می‌گيرد و عمدتاً از روش ۵MRC استفاده می‌شود.
در واقع، تفاوت چاه‌های عمودی و افقی با MRC های مشابه را می‌توان به تفاوت ميان ماهی‌گيری با نخ، قلاب يا تور تشبيه کرد. با به‌کارگيری چاه‌های MRC که هشت شاخه هستند سطح تماس چاه و مخزن به ۱۰ تا ۱۲ کيلومتر می‌رسد. 

لازم به‌ذکر است با توجه به عمر بالای ميادين عمده نفت‌خام عربستان و توليد حداکثری آنها طی سال‌های گذشته، ميزان توليد آب از چاه‌های موجود بسيار افزايش يافته است. هم‌چنين بر اساس تجارب موجود و مطالعات انجام شده در شرکت آرامکو بهترين راه برای کاهش توليد آب در مخازن، کاهش توليد از چاه‌ها است. به همين دليل آرامکو برای نگهداشت توان توليد ميادين به طور پيوسته حفاری چاه‌های جديد را در برنامه خود دارد. 

طی ۱۰ سال اخير تعداد چاه‌های توليدی نفت عربستان با افزايش ۱۵۱۹ حلقه‌ای به ۵۲۷۲ حلقه چاه رسيده است. از چا‌ههای جديد حفاری شده، ۱۰۷۱ حلقه در ميادين نفت خشکی و ۴۴۸ حلقه در ميادين نفت دريايی واقع شده‌اند. در واقع طی ۱۰ سال اخير سالانه ۱۰۷ حلقه چاه در خشکی و ۴۵ حلقه چاه در دريا به چاه‌های توليدی نفت‌خام عربستان اضافه شده است. 

اين کشور از اواسط دهه ۱۹۵۰ جهت حفظ فشار ميادين توليدی، شروع به تزريق گاز همراه نفت کرد. اولين واحد تزريق گاز در سال ۱۹۵۴ در ميدان آبقيق و دومين واحد در سال ۱۹۵۹ در ميدان عين‌دار احداث شد. پس از چندی به دليل اينکه تزريق گاز نتوانست به طور کامل از افت فشار مخازن جلوگيری کند، به تزريق آب روی آوردند. 

اولين تجربه تزريق آب به سال ۱۹۵۶ در ميدان آبقيق باز می‌گردد که به دليل موفقيت‌آميز بودن اين عمليات، در اوايل دهه ۱۹۶۰ کار تزريق به ميدان قوار قبل از افت فشار اين ميدان آغاز شد. در سال ۱۹۹۸ معادل ۱۲ ميليون بشکه در روز به دو ميدان قوار و آبقيق آب تزريق مي شد. 

بر اساس گزارش‌های شرکت سعودی آرامکو، در حال حاضر روزانه ۱۲ ميليون بشکه آب به ۳ ميدان قوار، آبقيق و بری تزريق می‌شود که ۷ ميليون بشکه آن از تصفيه آب دريا، ۳ ميليون بشکه از واحدهای جداسازی نفت و گاز و ۳ ميليون بشکه نيز از سفره‌های آب زيرزمينی تأمين می‌شود. 

از مجموع ۱۲ ميليون بشکه، ۸ ميليون بشکه به ميدان قوار و ۴ ميليون بشکه به ميادين بری و آبقيق تزريق می‌شود. شرکت آرامکو با وجود گذشت ۴ دهه از شروع تزريق آب به مخازن نفتی، هنوز هم از اين عمليات درس می‌گيرد.
مديريت تزريق و آگاهی از الگوهای جريان آب تزريق شده در داخل مخزن می‌تواند از بروز مشکلات جدی در عمليات تزريق جلوگيری به عمل آورد. 

همچنين عربستان به تجربه آموخته است که تزريق آب به مخازن بايد از همان مرحله شروع توليد آغاز شود. لذا به عنوان نمونه به ميدان خورايس که به تازگی توسعه يافته است، روزانه ۲ ميليون بشکه در روز آب تزريق می‌کند. 

عربستان به توسعه و به‌کارگيری تکنولوژی‌های نوين در ميادين نفتی خود بسيار اهميت می‌دهد و در همين راستا، در سال ۲۰۰۹ قراردادی با شرکت شلمبرژه برای توسعه فناوری‌های تکميل چاه امضا کرد. هم‌چنين اين کشور برای شبيه‌سازی مخازن نفتی خود، نرم افزار اختصاصی Power را طراحی کرد و اين نرم‌افزار را در سال ۲۰۱۰ به Gigapower ارتقاء داد. 

علاوه بر اين عربستان از تکنولوژی ميادين هوشمند برای بهره‌برداری از ميادين نفتی خود بهره می‌برد. تعداد واحدهای بهره‌برداری نفت و گاز عربستان در سال ۲۰۰۴ حدود ۶۰ واحد اعلام شده که ۲۵ درصد از آنها در ميدان قوار نصب شده است. 

يکی از اقدامات کليدی عربستان سعودی برای نگهداشت توان توليد ميادين نفتی خود افزايش ظرفيت نمک‌زدائی و مديريت آب همراه توليدي۶ در واحدهای بهره‌برداری است.

يکشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۴۳