همه چیز درباره نفت و ملک عبدالله

به گزارش «ميزنفت»، ملک عبدالله که خبر فوتش روز جمعه توسط رسانه ها منتشر شد، کشورش را که اولین قدرت نفتی جهان محسوب می شود در برابر حوادث و بحرانهایی که در سالهای اخیر جهان عرب را به شدت دگرگون ساخت، حفظ کرد اما نیروهای اصلاح طلب عربستان سعودی را که برای بهبود حقوق مدنی شهروندان سعودی به ویژه ارتقای حقوق و جایگاه زنان در جامعه این کشور مبارزه می کنند، مایوس کرد. 

در واقع ملک عبدالله پیوسته بین گرایش های دو جناح لیبرال و محافظه کار خاندان پادشاهی عربستان سعودی در نوسان بود و همین مسئله فعالیت های وی را در راس هرم سیاسی عربستان آشکارا تحت تاثیر قرار داد. 

ملک عبدالله که در سن نود سالگی فوت کرد ( هر چند سن دقیق او مشخص نشده است) در پی درگذشت برادر ناتنی خود ملک فهد در ماه اوت سال دو هزار و پنج قدرت را به دست گرفت اما ملک عبدالله در حقیقت از سال هزار و نهصد و نود و پنج امور عربستان را اداره می کرد. 

ملک عبدالله در سالهای اخیر چندین بار زیر تیغ جراحان رفت و حضور او در انظار عمومی روز به روز کمتر شد به طوری که سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد 79 ساله عربستان به عنوان نماینده او فعالیت می کرد. 

در حالی که بسیاری از اعضای خاندان سلطنتی عربستان سعودی به فساد متهم می شوند، 

ملک عبدالله به درستکاری شهرت پیدا کرده بود و به گفته یگ دیپلمات غربی، پس از ملک فیصل که در سال 1975 کشته شد، از بیشترین محبوبیت در جامعه عربستان برخوردار بود. 

عربستان سعودی که دو مکان اصلی و بسیار مقدس مسلمانان را در خود جای داده است، در مقابل افزایش روز افزون نفوذ و قدرت گروه افراط گرای داعش، با موافقت ملک عبدالله به ائتلاف بین المللی ضدداعش پیوسته است و در حملات هوایی بر ضد مواضع این گروه افراط گرا که خود را به پشت دروازه های عربستان سعودی رسانده است، شرکت می کند. 

ملک عبدالله که پیوسته از اسلام افراطی به شدت انتقاد می کرد، از مدت ها پیش هشدار داده بود که کشورهای غربی هدف آتی حملات افراط گرایان مسلح خواهند بود. ملک عبدالله در این باره گفته بود: " اگر کشورهای غربی از افراط گرایان و جهادگرایان غافل شوند، من اطمینان دارم که آنها در عرض تنها یک ماه خود را به اروپا و یک ماه بعد خود را به آمریکا خواهند رساند " . 

عربستان سعودی که اولین صادرکننده نفت خام در جهان محسوب می شود، برای دفاع از سهم خود در بازار نفت که به واسطه گسترش صنعت نفت شیل به ویژه در آمریکا به خطر افتاده است، پیوسته از موقعیت و جایگاه خود در بازار انرژی استفاده کرده است. سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) تحت نفوذ ملک عبدالله از کاهش میزان تولید خود به رغم سقوط بی سابقه بهای نفت در بازار جهانی خودداری کرد. 

اما در عرصه ملی، ملک عبدالله یک روند اصلاحات بسیار محتاطانه را به اجرا گذاشت و تلاش کرد دیدگاهدها و مواضع روحانیون محافظه کار افراطی عربستان را با بخشی از جامعه عربستان که با داشتن دیدگاه های لیبرال به دنبال زندگی مدرن هستند، سازگار سازد. 

ملک عبدالله در سال 2005  اولین انتخابات شهرداری های عربستان را به طور جزیی برگزار کرد و به زنان اجازه داد در انتخابات بعدی که سال 2015 برگزار خواهد شد، شرکت کنند هر چند زنان عربستان هنوز هم اجازه رانندگی در کشورشان را ندارند. 

ملک عبدالله همچنین در دوره زمامداری خود از قدرت و اختیارات پلیس مذهبی عربستان سعودی کاست و در بخش آموزش نیز اصلاحات و تغییراتی به وجود آورد. وی در سال 2009 دانشگاه علوم و فناوری ملک عبدالله را که اولین موسسه آموزشی مختلط در عربستان سعودی محسوب می شود، افتتاح کرد. با این وجود هنوز هم در عربستان سعودی اختلاط زنان و مردان خارج از چارچوب خانواده ممنوع است. 

اما مهمترین کاری که ملک عبدالله توانست انجام دهد این بود که عربستان سعودی و نظام پادشاهی این کشور را در برابر طوفانی که از سال 2011  برخی از کشورهای عرب را درنوردید، محفوظ داشت. ملک عبدالله با استفاده از درآمدهای هنگفت ناشی از فروش ذخایر نفت توانست مردم عربستان سعودی را راضی نگه دارد و از شیوع اعتراضات مردمی که برخی کشورهای عرب از جمله یمن در همسایگی عربستان را تحت تاثیر قرار داده بود، جلوگیری کند. 

ملک عبدالله در آن زمان بیش از 36 میلیارد دلار برای ایجاد اشتغال، ساخت و ساز واحدهای مسکونی و کمک به بیکاران اختصاص داد. 

به رغم کاهش بی سابقه بهای نفت در بازارهای بین المللی، پادشاه عربستان به مقامات دولت دستور داد روند هزینه ها را در بودجه سال 2015 حفظ کنند تا آرامش و ثبات اجتماعی در کشور همچنان پا بر جا بماند. 

نظام پادشاهی عربستان سعودی که از نظم ایجاد شده در جهان عرب دفاع می کند، به زین العابدین بن علی رئیس جمهور تونس که اولین قربانی اعتراضات مردمی در جهان عرب در ژانویه سال 2011  بود، پناه داد و یک ماه پس از سقوط بن علی نیز از سرنگونی رژیم حسنی مبارک، رئیس جمهور پیشین مصر، نیز اصلا ذوق نکرد. 

ملک عبدالله در تحولات سیاسی در مصر نیز از عبدالفتاح السیسی، فرمانده پیشین ارتش مصر و رئیس جمهور کنونی این کشور حمایت کرد. السیسی در سال 2013 محمد مرسی، رئیس جمهور منتخب برخاسته از جنبش اخوان المسلمین را از قدرت برکنار کرد و زمینه را برای به قدرت رسیدن خود فراهم ساخت. 

در عرصه منطقه ای نیز ملک عبدالله خود را مبتکر تنها طرح صلح منطقه ای عرب در خاورمیانه معرفی کرد هر چند این طرح با مخالفت اسرائیل روبرو شد. ملک عبدالله همچنین تلاش کرد در منطقه جلو جاه طلبی های ایران شیعه را بگیرد.
 
افشاگری های پایگاه اینترنتی ویکلیکس نشان داد ملک فهد مردی است که حرف های خود را سبک و سنگین نمی کند: وی ایران را به مار تشبیه کرده و به آمریکا توصیه کرده بود برای نابودی برنامه هسته ای ایران " سر این مار را قطع کند " . 

ملک فهد که از متحدان نزدیک آمریکا محسوب می شد، از انتقاد از سیاست های واشنگتن تردید به خود راه نمی داد. 

وی در سال 2007 حمله آمریکا به عراق و اشغال این کشور را غیرمشروع توصیف کرد. 

ملک عبدالله که در ریاض متولد شده است سیزدهمین پسر ملک عبدالعزیز، موسس نظام پادشاهی عربستان سعودی بود. وی به قبایل سعودی که نیروهای گارد ملی عربستان را تامین می کنند، نزدیک بود. ملک فهد پیش از آن که در عربستان به قدرت برسد، فرماندهی گارد ملی را که به " ارتش سفید " شهرت یافته است، بر عهده داشت و پس از به قدرت رسیدن این مسئولیت را به پسرش واگذار کرد. 

ملک عبدالله دوست داشت با نیروهای نظامی کشورش رابطه نزدیکی داشته باشد. بارها وی در حالی که پرچم عربستان سعودی را بر روی شانه های خود و یک شمشیر به دست داشت، با مردان گارد ریاست جمهوری عربستان در حال رقص و پایکوبی دیده شد.

جمعه ۳ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۵۸