پایگاه اینترنتی بلومبرگ در گزارشی به قلم محمد العریان با عنوان « این دوره از کاهش بهای نفت با دوره های قبلی متفاوت است»، نوشت:
بسیاری از تحلیل گران و سیاست گذاران با مشاهده نوسانات بسیار در بازارهای انرژی طی چند سال گذشته به این نتیجه رسیده اند که کاهش شدید بهای نفت در بازارهای جهانی به عوامل بسیاری بستگی دارد و باید اقداماتی اساسی در دراز مدت انجام داد.
در حال حاضر، جهان در حال تجربه کردن یکی از نادرترین دوره های زمانی در زمینه کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی است. به سبب تغییر در الگوی عرضه نفت به بازارها، این یک تغییر اساسی محسوب می شود که احتمالا تأثیرات دیرپایی نیز خواهد داشت.
طی سال ها، بازارها به این شرایط عادت کرده بودند که اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت - اوپک - در واکنش به کاهش شدید بهای نفت در بازارهای جهان تولید خود را کاهش دهند. عربستان سعودی به عنوان یکی از مهمترین تولید کنندگان نفتی نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند. عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت اوپک می تواند به منظور ایجاد ثبات در بهای نفت و ایجاد مبنایی برای افزایش دوباره نفت در بازارها بخش زیادی از نفت تولیدی خود را کاهش دهد.
ریاض به صورت مستقیم با توجه به سقف تولید خود و به صورت غیر مستقیم با چشم پوشی از تولید مازاد دیگر اعضای اوپک توانست در مسیر مورد نظر خود گام بردارد. طی دوره های زمانی کوتاهی، زمانی که عربستان سعودی نقش خود را در این باره - همانند اواخر دهه ۱۹۹۰ - ایفا نکرد بهای نفت به سطحی کاهش یافت که قابلیت دوام مبادلات تجاری را حتی با وجود نفت ارزان قیمت اعضای اوپک تهدید می کرد.
عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت اوپک طی سال ها، این تجربه را کسب کرد که : به دست آوردن دوباره سهم خود از بازار نفتی کار بسیار دشواری است. این موضوع در حال حاضر بیش از پیش مشهود شده است زیرا تولید کنندگان نفت شیل در آمریکای شمالی در حال ورود به بازارهای جهانی نفت هستند و همین موضوع در کاهش بهای نفت تأثیر داشته است.
این محاسبات ساده در ورای اصرار عربستان سعودی در کاهش ندادن سطح تولید نفت خود در دوره زمانی کنونی قرار دارد. اوپک - بدون انجام چنین کاری از سوی تولید کننده شماره یک خود و ناتوانی یا بی میلی دیگر اعضای اوپک برای آن که بتوانند به تولید کننده شمار یک تبدیل شوند - دیگر نمی تواند در موضعی قرار گیرد که بر اساس آن بتواند تولید نفت خود را کاهش دهد حتی در صورت کاهش ۵۰ درصدی بهای نفت از ماه ژوئن.
این تغییر در الگوی تولید نفت بدین معناست که احیای بهای نفت در بازارهای جهانی بستگی به نیروهای طبیعی موجود در بازار دارد. پایین بودن بهای نفت به تعطیلی تدریجی آن چیزی منجر خواهد شد که در حال حاضر میدان های نفتی غیر سود آور نام دارند . پایین بودن بهای نفت همچنین به کاهش سرمایه گذاری ها در میدان های نفتی جدید منجر خواهد شد. در همین حال، این امر سبب افزایش تقضا برای نفت خواهد شد.
این اتفاق رخ خواهد داد اما کمی زمان بر است. در همین حال، با کاهش بهای نفت و رسیدن آن به پایین ترین سطح طی چند سال ، الگوهای اقتصادی نیز تغییر خواهند یافت .
از آنجایی که هزینه های برای بخش صنعتی کاهش خواهند یافت و طیف گسترده ای از دیگر فعالیت ها نیز تحت تأثیر بهای انرژی قرار دارند و از آنجایی که مصرف کنندگان هزینه های کمتری را به گاز و هزینه های بیشتری را به موارد دیگر اختصاص خواهند داد، بسیاری از وارد کنندگان نفتی شاهد افزایش تولید ناخالص داخلی خود خواهند بود. و این افزایش فعالیت های اقتصادی احتمالا سبب افزایش سرمایه گذاری در نیروگاه های جدید، تجهیزات و اشتغال خواهد شد که از سوی شرکت هایی تأمین مالی می شوند که تاکنون در حاشیه بودند.
احتمال این تغییرات پایدار زمانی شدت می یابد که ما تأثیرات ژئوپلتیکی را نیز به عواملی که در بالا ذکر شد، بیفزاییم. کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی علاوه بر ایجاد مشکلات فزاینده داخلی برای برخی از تولید کنندگان نفتی از قبیل روسیه و ونزوئلا، سبب کاهش نفوذ واقعی این کشورها بر کشورهای دیگر می شود.
برخی بر این باورند برای نمونه کوبا ، بدین سبب با معامله اخیر با آمریکا موافقت کرد که رهبرانش از این بابت نگرانند که حمایت روسیه یا ونزوئلا از هاوانا کاهش خواهد یافت. و از نظر برخی کشورها ار قبیل عراق و نیجریه ، بایین بودن بهای نفت می تواند سبب افزایش ناآرامی ها و چندپارگی این کشورها و همچنین افزایش تأثیرات مخرب گروه های افراط گرا بر مسائل داخلی و منطقه ای شود .
شمار کمی از تحلیل گران بر این باورند که کاهش بهای نفت امری موقتی است. اما پایین بودن بهای نفت برای یک دوره طولانی مدت احتمالا سبب تغییراتی پایدار در مسائل سیاسی، اقتصادی و ژئوپلتیکی خواهد شد .
پنجشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۳ ساعت ۰۰:۵۱