جنگ انرژی جنگ «ارزی» شد

به گزارش «ميزنفت»، این مبارزه و تلاش گسترده همه روزه در جریان های رسانه ای و نمایش های جنگ اوکراین و خاور میانه ، از طریق اظهار نظرات و اتهامات دیپلمات ها و در فضای اقتصادی به خوبی مشهود است. 

از نقطه نظر مقامات روسیه این موضوع کاملا بدیهی است که آمریکا هرگز ابزارهای جنگی اش را کنار نمی گذارد و به تهاجمات خود ادامه می دهد. ظاهرا انحلال پیمان ورشو ، شکست و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق و حتی دیدن تبدیل اتحاد جماهیر شوروی به پانزده جمهوری کوچک برای آمریکا کافی نبوده است. 

سیاست های نفتی نیز به یک بخش مهم این جنگ چند جانبه تبدیل شده است. نه تنها بهای انرژی عامل مهمی در این درگیری ها بوده است بلکه بازارهای مالی و پول ملی نیز نقش مهمی را در این میان ایفا می کند. کاهش دستکاری شده بهای انرژی که در بازار جهانی نفت آغاز شد اکنون با تضعیف ارزش روبل روسیه دنبال می شود. 

این بخشی از آن چیزی است که به نظر می رسد حمله تعمدی به فدراسیون روسیه با هدف قطع درآمدهای این کشور با دستکاری بازار از طریق تحریم های اقتصادی و کاهش قیمت ها باشد. 

در حالی که تحریم ها از سوی آمریکا و متحدانش از جمله استرالیا، کانادا ، اتحادیه اروپا و ژاپن علیه اقتصاد روسیه اعمال می شود ، منابع اصلی درآمدی این کشور - انرژی - و پول رایج آن نیز هدف قرار گرفته است. 

ارزش روبل روسیه دسامبر سال ۲۰۱۴ به دنبال محاصره اقتصادی روسیه ، کاهش بهای جهانی انرژی و برخی گمانه زنی ها روند نزولی در پیش گرفت. 

ویاچسلاو ترخوو از شبکه اینترفاکس در جریان کنفرانس مطبوعاتی کرملین و گفتگو با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۱۴ گفت :« ما در حال حاضر گرفتار بحران مالی جدی هستیم که حتی کارکنان بانک مرکزی نیز می گویند نمی توانستند آن را در بدترین کابوس های شبانه خود تصور کنند.» 

پوتین نیز این موضوع را در این کنفرانس مطبوعاتی تایید کرد و در پاسخ به تر
خوو گفت اوضاع تحت نفوذ برخی عوامل اقتصادی خاص ، مقدمتا بهای منابع انرژی ، نفت و پس از آن گاز تغییر کرده است. 

برخی ها گمان می کنند کاهش ارزش روبل روسیه در نتیجه فعالیت ها در بازار صورت گرفته و برخی دیگر بر این باورند که دستکاری هایی در بازار صورت گرفته است و دولت روسیه و ولادیمیر پوتین را مسئول آن می دانند. 

در هر حال این روند با دسیسه ها و اقدامات آمریکا صورت گرفته است و به راحتی نمی توان گفت تضعیف ارزش روبل در نتیجه فعالیت بازار و یا سیاست های کرملین صورت گرفته بلکه در نتیجه سیاست ها و دنبال کردن اهدافی است که آمریکا تعمدا علیه روسیه با هدف بی ثبات سازی و نابودی آن در پیش گرفته است. 

به همین دلیل است که ولادیمیر پوتین در کنفرانس مطبوعاتی کرملین تاکید کرد کاهش ارزش روبل روسیه در ابتدا به دلیل عوامل خارجی صورت گرفت.
 
ویکتوریا نولاند معاون وزیر امور خارجه آمریکا و دانیل گلسر معاون وزیر خزانه داری این کشور مه ۲۰۱۴ در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفتند هدف از راهکار تحریم های اقتصادی آمریکا علیه فدراسیون روسیه تنها لطمه زدن به روابط تجاری و اقتصادی بین روسیه و اروپا نبوده بلکه همچنین هدف بی ثبات سازی اقتصادی روسیه و ایجاد بی ثباتی در بازار مالی ، تضعیف روبل و افزایش نرخ تورم بوده است. 

به عبارت دیگر دولت آمریکا هدف تنزل ارزش روبل روسیه و لطمه به اقتصاد این کشور را دست کم از ماه مه ۲۰۱۴ در پیش گرفته است. 

به نظر می رسد آمریکا تلاش دارد کرملین را به سوی صرف منابع و ذخایر مالی آن با هدف مقابله با تورم حاصل از تضعیف روبل سوق دهد ؛ تلاشی که واشنگتن آن را طراحی و سازماندهی کرده است. 

اما از سوی دیگر کرملین که به خوبی از اهداف واشنگتن آگاه است دست روی دست نگذاشته و اقداماتی را به منظور مقابله با کاهش بیشتر ارزش روبل اتخاذ کرده است. 

دستکاری بهای انرژی ، تضعیف ارزش پول رایج و حتی تلاش های آمریکا برای به دام انداختن روسیه در درگیری ها با جمهوری همسایه خود اوکراین در واقع همگی نمایانگر تکنیک هایی است که آمریکا پیشتر در جریان جنگ سرد و پس از سال ۱۹۹۱ به کار گرفته بود. 

به عنوان مثال وارد کردن روسیه به درگیری اوکراین همانند سوق دادن اتحاد جماهیر شوروی سابق به سوی افغانستان است در حالی که دستکاری بهای انرژی و بازارهای ارزی همسو با راهکار آمریکا برای بی ثبات سازی و تضعیف بعثی ها در عراق ، ایران و اتحاد جماهیر شوروی در جریان جنگ افغانستان و این کشور و جنگ ایران و عراق صورت گرفت. 

از سوی دیگر به نظر می رسد روسیه به جای تلاش برای متوقف کردن کاهش ارزش روبل ، تصمیم گرفته است بیشتر روی سرمایه انسانی این کشور سرمایه گذاری کند. به رغم فشارهای اقتصادی علیه روسیه ، درآمد آموزگاران در مدارس ، اساتید در مراکز آموزشی و کارکنان نهادهای فرهنگی ، پزشکان در مراکز درمانی و بیمارستان ها و پرستاران که مهمترین بخش های برای توسعه سرمایه و ظرفیت های انسانی روسیه محسوب می شوند ، همگی افزایش یافته اند. 

البته کرملین فهرست کاملی از گزینه ها در نحوه مقابله خود با تهاجم آمریکا علیه این کشور دارد که یکی از این گزینه ها روابط با ترکیه را شامل می شود که به واسطه آن روسیه احداث خط لوله گاز طبیعی ساوت استریم از روسیه در سراسر دریای سیاه به بلغارستان را کنار گذاشته است. 

پوتین اعلام کرد روسیه طرح خط لوله گاز طبیعی ساوت استریم را لغو کرده است. به جای آن طرح خط لوله ساوت استریم با یک طرح خط لوله گاز طبیعی جایگزین شده است که از دریای سیاه به ترکیه می رسد. این طرح که " ترک استریم " نام دارد با همکاری شرکت بزرگ انرژی گازپروم روسیه و بوتاس ترکیه اجرا می شود. 

علاوه بر آن شرکت گازپروم تخفیف هایی را در زمینه خرید گاز طبیعی روسیه به ترکیه می دهد که در واقع سطح همکاری های روسیه و ترکیه را افزایش خواهد بخشید. 

قرارداد گاز طبیعی بین آنکارا و مسکو شرایط برد - برد را برای دو طرف ترکیه و روسیه فراهم کرده است. نه تنها آنکارا از تخفیف در بخش انرژی برخوردار خواهد شد بلکه طرح ترک استریم به دولت ترکیه آن چه را که دولت ترکیه سال ها خواستار آن بوده است ، اعطا می کند. 

خط لوله ترک استریم در واقع ترکیه را به یک مسیر مهم ترانزیت انرژی تبدیل خواهد کرد که از منفعت های ترانزیت انرژی برخوردار خواهد شد. 

با اجرای این طرح ترکیه به مسیری برای انتقال انرژی بین روسیه و اتحادیه اروپا و مشتریان انرژی غیراروپایی در جنوب شرقی اروپا تبدیل می شود. آنکارا به برخی اهرم های قدرت در برابر اتحادیه اروپا دست خواهد یافت. 

در مقابل روسیه نیز با لغو طرح ساوت استریم در واقع خطراتی را که با آن مواجه بود ، از میان برداشت. اگر اتحادیه اروپا واقعا خواستار دریافت گاز طبیعی روسیه باشد ، خط لوله طرح ترک استریم می تواند از ترکیه به یونان ، صربستان ، مجارستان ، اسلوونی ، ایتالیا ، اتریش و دیگر کشورهای اروپایی که خواستار پیوستن به این طرح انرژی هستند ، امتداد یابد. 

از سوی دیگر طرح ترک استریم و تقویت روابط ترکیه و روسیه می تواند به فرو نشاندن درگیری ها در سوریه کمک کند. اگر گاز طبیعی ایران به طرح ترک استریم بپیوندد ، منافع ترکیه حتی در کنار تهران و مسکو بیشتر خواهد شد.
 
ترکیه خود را از شکست های سیاست نئو عثمانی اش رهایی خواهد بخشید و می تواند از بحران سوریه خارج شود. 

به دلیل اهمیت روابط تجاری و انرژی ایران - ترکیه و روسیه - ترکیه است که آنکارا دریافته است نباید اجازه دهد سیاست ها و اختلاف نظراتش با دو کشور ایران و روسیه بر سر بحران سوریه تاثیری بر روابط اقتصادی و تجاری آن ها داشته باشد و این در حالی است که واشنگتن تلاش دارد روابط تجاری و انرژی ایران - ترکیه و روسیه - ترکیه را برهم زند همانطور که این کشور روابط تجاری بین روسیه و اتحادیه اروپا را برهم زد. 

علاوه بر آن آنکارا دریافته است که اگر اجازه دهد سیاست مانع از روابط اقتصادی این کشور با ایران و روسیه شود ، این امر موجب تضعیف خود ترکیه خواهد شد. 

منبع: پایگاه اینترنتی گلوبال ریسرچ
 

شنبه ۶ دی ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۴۳