راه‌حل‌های جدید برای مدیریت دقیق منابع گاز

به گزارش میز نفت ، ضرورت جلوگیری از عرضه مازاد بر نیاز گاز مایع و گم شدن روزانه 2500 تا 3000 تن گاز مایع موضوعی بود که سه سال پیش خبرگزاری تسنیم نسبت به آن اطلاع رسانی کرده و هشدار داده بود.

میزان عرضه خارج از شبکه گاز مایع در اواخر دهه 90 به‌اندازه‌ای بود که با وجود عرضه دو برابر نیاز واقعی مردم، باز هم شاهد شکل‌گیری صف‌های طولانی تحویل کپسول‌های 11 کیلویی گاز مایع در استان‌های مختلف کشور از جمله سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و کرمان در فصول سرد سال بودیم.

با راه‌اندازی کامل سامانه الکترونیکی درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) و شناسایی تمامی متقاضیان واقعی گاز مایع در کشور، عرضه گاز مایع بالاخره ساماندهی شد و از گم شدن روزانه 3000 تن گاز مایع جلوگیری شد. گاز مایعی که در تناژ بالا با قیمت یارانه‌ای و حمایتی تأمین می‌شد، اما توسط قاچاقچیان از مرزهای کشور خارج شده و با قیمت‌های چند ده برابری به فروش می رسید.

کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در این خصوص گفت: "سال 1399 میزان تولید روزانه گاز مایع 6500 تن بود که از این میزان، روزانه 5800 تن عرضه می‌شد؛ در حال حاضر با ساماندهی عرضه گاز مایع در بستر سامانه سدف، درحالی‌که روزانه 7200 تن گاز مایع تولید می‌شود، 2800 تن در روز گاز مایع به‌مصرف می‌رسد و نسبت به سال 99 از عرضه 3000 تن در روز گاز مایع مازاد جلوگیری شده است."
 

سوابق سامانه سدف و کارشکنی در ورود گاز مایع به آن

حدود 5 سال پیش سامانه سدف با هدف توزیع کپسول گاز مایع و نفت سفید برای خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند ایجاد شد تا با پایش این خانوارها، سوخت یارانه ای به دست مصرف کننده واقعی برسد و از مسیر اصلی منحرف نشود.

در واقع نگرانی اصلی، شفاف سازی و جلوگیری از قاچاق گاز مایع بود که در سمت دیگر مرز با قیمتی تا 60 برابر بیشتر به فروش می رسید و سامانه سدف با شناسایی تقاضای واقعی از این انحراف جلوگیری می کرد.

با این حال در فاصله زمانی حدود 4 سال، اگرچه برای توزیع نفت سفید سامانه سدف فعال بود، اما گاز مایع هنوز جای خود را در این سامانه پیدا نکرده بود و همین موضوع باعث می شد اگرچه وزارت نفت بیش از نیاز واقعی گاز مایع تحویل شرکت‌های توزیع می داد اما در بزنگاه‌هایی کپسول گاز در مناطقی که به گاز شهری دسترسی نداشتند نایاب و حتی کمیاب می شد و قیمت آن که با یارانه دولت در سال‌‌های 1401 و 1402 حدود 28 هزار تومان بود، بالای 200 هزار تومان به فروش می رسید.

در راستای اجرای بند ب تبصره 14 قانون بودجه سال 1402 و آیین نامه اجرایی هیات وزیران توزیع گاز مایع برای مصرف کنندگانی که از گاز شهری بی بهره هستند، همانند گذشته مشمول دریافت گاز مایع یارانه ای بوده و بدون تغییر و با نرخ مصوب یارانه ای انجام خواهد شد. به شرط آنکه در سامانه سدف ثبت نام کرده و درخواست خود را از این طریق اعلام کنند.

این در حالی است که حدود 95 درصد از متقاضیان دریافت گاز مایع مشمول قیمت یارانه ای هستند و 5 درصد باقیمانده که عمدتا گاز مایع را برای مصارف غیر ضروری و یا به عنوان سوخت دوم استفاده می کنند با تصمیم دولت، این سوخت را به قیمت 10درصد بیشتر از نرخ گاز مایع یارانه ای دریافت خواهند کرد.
 

تخصیص کپسول‌ های گاز مایع به خانوارها

با ثبت نام در سامانه سدف ماهیانه 4 کپسول گاز مایع به نرخ مصوب هر سال به هر خانوار اختصاص داده می شود. همچنین شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی موظف است تنها درب پالایشگاه، گاز مایع را به صورت عمده  تحویل شرکت های موزع یا توزیع کننده ها بدهد که این شرکت ها زیر نظر وزارت صمت و سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده این سوخت را به شکل کپسول به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند می رسانند.

نکته مهم آن است که توزیع فرآورده گاز مایع توسط عاملین و نمایندگی‌ها فقط از طریق سامانه سدف با زیرساخت الکترونیکی و استفاده از کارت بانکی امکان پذیر خواهد بود. موضوعی که همواره به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز نیستند اطلاع رسانی شده است تا در زمان مناسب در سامانه سدف برای دریافت گاز مایع با قیمت یارانه ای ثبت نام کنند.

همچنین برای سایر موارد استفاده از گاز مایع، نرخ 10 درصد بیشتر از نرخ یارانه گاز مایع در سامانه سدف بارگذاری می شود. سامانه پاسخگویی به شکایات وزارت صمت در خصوص گران فروشی و نظارت بر توزیع و سوالات مربوط به نرخ مصوب 124 است و هر کدام از افراد که در این زمینه تخلفی مشاهده کردند می توانند از این طریق اطلاع دهند.

خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند می توانند با مراجعه به سامانه سدف درخواست خود را  برای دریافت گاز مایع و نفت سفید ثبت کنند.
منبع : تسنیم

سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ ساعت ۰۹:۵۶