سفر به 65 سال پیش
ماجرای صادرات نفت ایران به کوبا
میز نفت – صادرات نفت ایران به کوبا، نخستین تجربه شرکت ملی نفت ایران برای تجارت طلای سیاه بود که به دلیل انتخاب کوبا، هیچ‌گاه به سرانجام نرسید؛ داستانی که جزئیات جالبی دارد.
به گزارش میز نفت، پس از کودتا علیه دولت مصدق بود که کنسرسیومی آمریکایی – انگلیسی صنعت نفت ایران را به دست گرفت؛ از تولید تا صادرات. چند سال پس از انعقاد قرارداد کنسرسیوم بود که شرکت ملی نفت ایران خواستار ورود مستقیم به فروش نفت شد.
بازار نفت در آن دوره از تاریخ بیشتر در دست شرکت‌های بزرگ نفتی بود، چیزی حدود 90 درصد لذا رسوخ کردن به بازار 10 درصدی بسیار سخت بود. برای آنکه فروش نفت از طریق شرکت ملی نفت موجب خرابی بازار نفت کنسرسیوم نشود، مذاکره با دولت‌هایی کلید خورد که مشتری نفت ایران نبودند، پس دول کشورهای اروپای شرقی و برخی کشورهای قاره آمریکا هدف قرار داده شدند.
استراتژی شرکت ملی نفت در آن برهه معامله با کشورهایی مثل آرژانتین، هند، فنلاند، رومانی، چکسلواکی و ... بود و فعالیت‌های بازاریابی این خط قرمز را داشت که نباید به بازار کنسرسیوم و درآمدهای نفتی ایران آسیبی وارد شود.
کنسرسیوم در ابتدا مخالفت کرد اما درنهایت موافقت کرد سهم کوچکی از صادرات نفت به شرکت ملی نفت اختصاص دهد.
مسئولان وقت شرکت نفت سعی کردند وارد حوزه بازاریابی شوند که در اولین مورد تلاش‌های خود، به کشور کوبا رسیدند؛ کوبایی که متحد استراتژیک شوروی بود و مسکو با تهاتر نفت در برابر شکر، نیازهای نفتی این کشور را تأمین می‌کرد. طرح فروش نفت به کوبا از سال 1338 روی میز مذاکره قرار گرفت.
یک شرکت نروژی به ایران پیشنهاد می‌دهد نفت خود را به این شرکت واگذار کرده تا سالانه 11 میلیون تن نفت خام به کوبا صادر کند، درآمد ایران هم از این معامله بیش از 80 میلیون دلار خواهد بود. اینکه چرا ایران برای کوبا انتخاب شد به این دلیل بود که شوروی در سراشیبی کاهش تولید نفت قرارگرفته بود و با توجه به اینکه شرکت ملی نفت به دنبال فروش سهمیه خود بود، به سراغ ایران آمده بودند.
اما واشنگتن مخالف این قرارداد بود؛ آن‌ها نمی‌خواستند نفت ایران در اختیار متحد کرمیلن قرار بگیرد لذا به ایران اعلام کردند بهتر است برای تعمیق ارتباطات میان تهران واشنگتن و تأمین منافع دو طرف، دور کوبا را خط بکشد؛ مسئولان شرکت ملی نفت اما معتقد بودند این نخستین تجربه ایران است و باید اجرایی شود؛ حتی ایران به آمریکا تعهد داد درآمد حاصل از صادرات نفت به کوبا را صرف خرید تسلیحات از ایالات‌متحده کند اما این چیزی نبود که بتواند کاخ سفید را متقاعد کند.
صادرات نفت ایران به کوبا به‌عنوان اولین ورود مستقیم ایران به شکست انجامید به‌طوری‌که برخی مدیران این شرکت، درصدد خروج از تجارت نفت بودند اما برخی دیگر، مصمم ایستادند و توانستند طی سال‌های بعد سهم بزرگی را برای شرکت ملی نفت مهیا کنند.
بازار نفت در آن دوره از تاریخ بیشتر در دست شرکت‌های بزرگ نفتی بود، چیزی حدود 90 درصد لذا رسوخ کردن به بازار 10 درصدی بسیار سخت بود. برای آنکه فروش نفت از طریق شرکت ملی نفت موجب خرابی بازار نفت کنسرسیوم نشود، مذاکره با دولت‌هایی کلید خورد که مشتری نفت ایران نبودند، پس دول کشورهای اروپای شرقی و برخی کشورهای قاره آمریکا هدف قرار داده شدند.
استراتژی شرکت ملی نفت در آن برهه معامله با کشورهایی مثل آرژانتین، هند، فنلاند، رومانی، چکسلواکی و ... بود و فعالیت‌های بازاریابی این خط قرمز را داشت که نباید به بازار کنسرسیوم و درآمدهای نفتی ایران آسیبی وارد شود.
کنسرسیوم در ابتدا مخالفت کرد اما درنهایت موافقت کرد سهم کوچکی از صادرات نفت به شرکت ملی نفت اختصاص دهد.
مسئولان وقت شرکت نفت سعی کردند وارد حوزه بازاریابی شوند که در اولین مورد تلاش‌های خود، به کشور کوبا رسیدند؛ کوبایی که متحد استراتژیک شوروی بود و مسکو با تهاتر نفت در برابر شکر، نیازهای نفتی این کشور را تأمین می‌کرد. طرح فروش نفت به کوبا از سال 1338 روی میز مذاکره قرار گرفت.
یک شرکت نروژی به ایران پیشنهاد می‌دهد نفت خود را به این شرکت واگذار کرده تا سالانه 11 میلیون تن نفت خام به کوبا صادر کند، درآمد ایران هم از این معامله بیش از 80 میلیون دلار خواهد بود. اینکه چرا ایران برای کوبا انتخاب شد به این دلیل بود که شوروی در سراشیبی کاهش تولید نفت قرارگرفته بود و با توجه به اینکه شرکت ملی نفت به دنبال فروش سهمیه خود بود، به سراغ ایران آمده بودند.
اما واشنگتن مخالف این قرارداد بود؛ آن‌ها نمی‌خواستند نفت ایران در اختیار متحد کرمیلن قرار بگیرد لذا به ایران اعلام کردند بهتر است برای تعمیق ارتباطات میان تهران واشنگتن و تأمین منافع دو طرف، دور کوبا را خط بکشد؛ مسئولان شرکت ملی نفت اما معتقد بودند این نخستین تجربه ایران است و باید اجرایی شود؛ حتی ایران به آمریکا تعهد داد درآمد حاصل از صادرات نفت به کوبا را صرف خرید تسلیحات از ایالات‌متحده کند اما این چیزی نبود که بتواند کاخ سفید را متقاعد کند.
صادرات نفت ایران به کوبا به‌عنوان اولین ورود مستقیم ایران به شکست انجامید به‌طوری‌که برخی مدیران این شرکت، درصدد خروج از تجارت نفت بودند اما برخی دیگر، مصمم ایستادند و توانستند طی سال‌های بعد سهم بزرگی را برای شرکت ملی نفت مهیا کنند.
سه شنبه ۹ مرداد ۱۴۰۳ ساعت ۱۱:۰۳
کد مطلب: 38629
